2023-09-10 12:46:33 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् २८
नित्यमस्लानत्वात् नूतनया, वनमालया = दिव्योपवनकुसुममालया
15 वैजयन्त्याख्यया, अङ्कितम्; अंकः = चिह्नम्, तद्विशिष्टम्,
=
,
=
अस्लानलक्ष्म्या वनमालयाञ्चितः ।
इति भागवतोक्तेः। पुष्पितस्य बालतरुवनस्य, मालया = रेखया, चिह्नि-
तं च; समुदायिन उपवनस्याप्यवयवत्वेन चम्पकबकुलचन्दनादिवीथीवि-
शिष्टत्वात्। राजगुजान्तम् ; शोभमानः, बाह्वोरन्तः मूलप्रदेश: यस्मिन्,
20 वक्षःसम्बन्धित्वाद् भुजान्तस्य; राजन्तः, भुजाः = भूर्जवृक्षाः, अन्ते = स-
मीपे, यस्य च । श्रीवृक्षकान्तम् श्रीवत्सेन सुन्दरम् । अश्वत्थैः पिप्पलैर्वा
शोभितं च; 'भुजा भूर्जे' इति, 'श्रीवृक्षः पिप्पलो ऽश्वत्थः' इति च
वैजयन्ती। 'श्रीवृक्षो मालूरश्रीफलावपि' इत्यमरः । मधुकरनिकरश्याम-
=
=
लम् = भ्रमरमालावन्नीलवर्णम्; भ्रमरैः श्यामलं च । संसाराध्वश्रमार्तैः =
25 अनादिसिद्धे संसारमार्गे अनवरतं भ्रमणेन खिन्नैः; आध्यात्मिकादिताप-
त्रयपीडितैरित्यर्थः । अनेन
"
अनेकजन्मसाहस्रीं संसारपदवीं व्रजन् ।
मोहश्रमं प्रयातोऽसौ वासनारेणुकुण्ठितः ॥
इति श्रीविष्णुपुराणोक्तमनुसन्धत्ते । संसारार्थेन शरीरयात्राद्यर्थेन = मार्गगम-
=
९१
28.16 अस्लानलक्ष्म्या वनमालयाञ्चितः ] Bhāgavatapurāņa 2.2:10d.
28.22 भुजा भूर्जे ] Vaijayantī 3.3.45.
28.22 श्रीवृक्षः पिप्पलो ऽश्वत्थः ] Vaijayantī 3.3.27.
28.23 श्रीवृक्षो मालूरश्रीफलावपि ] Amara 2.5.15.
28.28 अनेकजन्मसाहस्रीं ... वासनारेणुकुण्ठित: ] Visnupurāna 6.7:22.
28.16 वनमालया वम्सालयाश्चितः C ] वदिव्योव (?) वनकुसुममालया वैजयन्त्याख्य-
या अंकि अंकश्चिहम्, तद्विशिष्टम्, अम्लानलक्ष्या वनमालयाञ्चितम् A; वनमालादीरूपोप-
वनकुसुममालया वैजयन्त्याख्यया अंकिनी ह्नदपि विशिष्टम्, अम्लानलक्ष्मीवनमालयाञ्चितः
B; वनमालयाश्चित: (eyeskip) EVv1 28.17 भागवतोक्तेः EYBC ] श्रीभागवतोक्तेः
A 28.19 बाह्वोरन्तः EXAB ] बाह्वोरन्तर: C 28.19 ° प्रदेश: EXC ] देश: AB
28.20 भुजाः EV‡‡A ] भुजो BC 28.21 यस्य च EXBC ] यस्य A 28.22 भुजा
भूर्जे EYLAC ] भुजो भूर्जे श्री B 28.23 इति च EYLAC ] इति B
28.23 ° फलावपि
EXBC ] फलापि A 28.24 मालावन्नील• EYAC ] महानील B
28.24 संसाराध्व
EYBC ] संसारे ऽध्व A 28.25 भ्रमणेन AB ] भ्रमेण ELC 28.26 अनेन EYC ]
इत्यनेन AB 28.28 कुण्ठित: EYBC ] कुण्ठितम् A 28.29 संसारार्थेन EXAB ]
संसारार्तेन C 28.29 शरीरयात्राद्यर्थेन AB ] शरीरयात्राप्यर्थे C; om. Ey 1
O
नित्यमस्लानत्वात् नूतनया, वनमालया = दिव्योपवनकुसुममालया
15 वैजयन्त्याख्यया, अङ्कितम्; अंकः = चिह्नम्, तद्विशिष्टम्,
=
,
=
अस्लानलक्ष्म्या वनमालयाञ्चितः ।
इति भागवतोक्तेः। पुष्पितस्य बालतरुवनस्य, मालया = रेखया, चिह्नि-
तं च; समुदायिन उपवनस्याप्यवयवत्वेन चम्पकबकुलचन्दनादिवीथीवि-
शिष्टत्वात्। राजगुजान्तम् ; शोभमानः, बाह्वोरन्तः मूलप्रदेश: यस्मिन्,
20 वक्षःसम्बन्धित्वाद् भुजान्तस्य; राजन्तः, भुजाः = भूर्जवृक्षाः, अन्ते = स-
मीपे, यस्य च । श्रीवृक्षकान्तम् श्रीवत्सेन सुन्दरम् । अश्वत्थैः पिप्पलैर्वा
शोभितं च; 'भुजा भूर्जे' इति, 'श्रीवृक्षः पिप्पलो ऽश्वत्थः' इति च
वैजयन्ती। 'श्रीवृक्षो मालूरश्रीफलावपि' इत्यमरः । मधुकरनिकरश्याम-
=
=
लम् = भ्रमरमालावन्नीलवर्णम्; भ्रमरैः श्यामलं च । संसाराध्वश्रमार्तैः =
25 अनादिसिद्धे संसारमार्गे अनवरतं भ्रमणेन खिन्नैः; आध्यात्मिकादिताप-
त्रयपीडितैरित्यर्थः । अनेन
"
अनेकजन्मसाहस्रीं संसारपदवीं व्रजन् ।
मोहश्रमं प्रयातोऽसौ वासनारेणुकुण्ठितः ॥
इति श्रीविष्णुपुराणोक्तमनुसन्धत्ते । संसारार्थेन शरीरयात्राद्यर्थेन = मार्गगम-
=
९१
28.16 अस्लानलक्ष्म्या वनमालयाञ्चितः ] Bhāgavatapurāņa 2.2:10d.
28.22 भुजा भूर्जे ] Vaijayantī 3.3.45.
28.22 श्रीवृक्षः पिप्पलो ऽश्वत्थः ] Vaijayantī 3.3.27.
28.23 श्रीवृक्षो मालूरश्रीफलावपि ] Amara 2.5.15.
28.28 अनेकजन्मसाहस्रीं ... वासनारेणुकुण्ठित: ] Visnupurāna 6.7:22.
28.16 वनमालया वम्सालयाश्चितः C ] वदिव्योव (?) वनकुसुममालया वैजयन्त्याख्य-
या अंकि अंकश्चिहम्, तद्विशिष्टम्, अम्लानलक्ष्या वनमालयाञ्चितम् A; वनमालादीरूपोप-
वनकुसुममालया वैजयन्त्याख्यया अंकिनी ह्नदपि विशिष्टम्, अम्लानलक्ष्मीवनमालयाञ्चितः
B; वनमालयाश्चित: (eyeskip) EVv1 28.17 भागवतोक्तेः EYBC ] श्रीभागवतोक्तेः
A 28.19 बाह्वोरन्तः EXAB ] बाह्वोरन्तर: C 28.19 ° प्रदेश: EXC ] देश: AB
28.20 भुजाः EV‡‡A ] भुजो BC 28.21 यस्य च EXBC ] यस्य A 28.22 भुजा
भूर्जे EYLAC ] भुजो भूर्जे श्री B 28.23 इति च EYLAC ] इति B
28.23 ° फलावपि
EXBC ] फलापि A 28.24 मालावन्नील• EYAC ] महानील B
28.24 संसाराध्व
EYBC ] संसारे ऽध्व A 28.25 भ्रमणेन AB ] भ्रमेण ELC 28.26 अनेन EYC ]
इत्यनेन AB 28.28 कुण्ठित: EYBC ] कुण्ठितम् A 28.29 संसारार्थेन EXAB ]
संसारार्तेन C 28.29 शरीरयात्राद्यर्थेन AB ] शरीरयात्राप्यर्थे C; om. Ey 1
O