2023-09-10 12:46:31 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् २५
आदावन्ते ऽपि यन्नास्ति वर्तमाने ऽपि तत्तथा ।
25 इत्याचार्यवचनात् । अन्तः = अभ्यन्तरे, प्रविशति = तिरोभवति ।
=
एवं सप्त महाबुद्धे क्रमात् प्रकृतयः स्मृताः ।
प्रत्याहारेण ताः सर्वाः प्रविशन्ति परस्परम्॥
इति पुराणवचनात्। चकारः सर्गसंहारयोरैकाधिकरण्यं
ल्याः कदाचित् स्वजाते:, कदाचित् वेत्रमूलादुत्पत्तेः घटस्य कदाचित्
,
,
"
=
30 कपालेषु कदाचित् चूर्णेषु च नाशस्य दर्शनात् तथा नेत्यर्थः, 'यतो
वा इमानि भूतानि जायन्ते । येन जातानि जीवन्ति । यत्प्रयन्त्यभिसंवि-
शन्ति ।' इत्यादिश्रुतिभ्यः । सकलम् = सर्वमेव । स्थावरम्; स्थितिः
गतिनिवृत्तिः, तच्छीलम् 'स्थेशभासपिसकसो वरच्; जङ्गमम् = भूयो
भूयो गमनशीलम्; विश्वमिति विशेष्यनिर्देशः । 'यस्माद् विश्वमुदेति' इ-
35 त्यादिदर्शनात् । अत्यन्ताचिन्त्यमूर्तेः; सदसद्भिन्नाभिन्ननित्यानित्यादिरूपेण
केनचिदपि प्रकारेणाचिन्त्या निर्वक्तुमशक्या, मूर्तिः
कार्योपाधिरयं जीवः कारणोपाधिरीश्वरः ।
इत्याचार्यवचनात् । अथवा भक्तानुग्रहमन्तरेण यत्परिग्रहस्य कारणान्तरं
निरूपयितुं न शक्यम्, सा मूर्तिः = विग्रहो यस्येत्यर्थः;
40
नाकारणात् कारणाद् वा कारणाकारणान्न च ।
शरीरग्रहणं व्यापि धर्मत्राणाय केवलम् ।
25.24 आदावन्ते
तत्तथा ] Gaudapādakārikā 2.6.
25.27 एवं परस्परम् ] Visnupurāna 6.4.30.
25. 32 यतो वा
• संविशन्ति ] Taittirīyopanişad 3.1.
25.33 स्थेशभासपिसकसोवरच् ] Astādhyāyī 3.2.175.
...
=
...
८५
द्योतयति । कद-
-
25.34 यस्माद् विश्वमुदेति ] Prabodhacandrodaya 6.14.
25.37 कार्योपाधिरयं जीवः कारणोपाधिरीश्वरः ] Anubhūtiprakāśa 10.61.
25.41 नाकारणात् केवलम् ] Visnupurāna 5.1.51.
=
मायाख्योपाधिर्यस्य ।
25.24 आदावन्ते ऽपि EYC] आदावन्ते च AB 25.24 वर्तमाने ऽपि EXBC ]
वर्तमाने च A 25.24 तत्तथा EYAC ] तं तथा B 25.25 अन्त: E¥BC ] अतः
A 25.27 प्रविशन्ति EYBC ] प्रविशति A 25.28 चकार: EYAC ] च B 25.29
कदल्या: ELC ] कल्या: Bom. A 25.29 घटस्य EVAC ] घटस्यैव B 25.34 भूयो
भूयो AB ] भूयो E¥°C 25.35 इत्यादि ० EXC] इत्याचार्य AB 25.40 कारणाद्
वा EXAC ] om. B 25.40 कारणान्न EYC ] कारणानां न AB
आदावन्ते ऽपि यन्नास्ति वर्तमाने ऽपि तत्तथा ।
25 इत्याचार्यवचनात् । अन्तः = अभ्यन्तरे, प्रविशति = तिरोभवति ।
=
एवं सप्त महाबुद्धे क्रमात् प्रकृतयः स्मृताः ।
प्रत्याहारेण ताः सर्वाः प्रविशन्ति परस्परम्॥
इति पुराणवचनात्। चकारः सर्गसंहारयोरैकाधिकरण्यं
ल्याः कदाचित् स्वजाते:, कदाचित् वेत्रमूलादुत्पत्तेः घटस्य कदाचित्
,
,
"
=
30 कपालेषु कदाचित् चूर्णेषु च नाशस्य दर्शनात् तथा नेत्यर्थः, 'यतो
वा इमानि भूतानि जायन्ते । येन जातानि जीवन्ति । यत्प्रयन्त्यभिसंवि-
शन्ति ।' इत्यादिश्रुतिभ्यः । सकलम् = सर्वमेव । स्थावरम्; स्थितिः
गतिनिवृत्तिः, तच्छीलम् 'स्थेशभासपिसकसो वरच्; जङ्गमम् = भूयो
भूयो गमनशीलम्; विश्वमिति विशेष्यनिर्देशः । 'यस्माद् विश्वमुदेति' इ-
35 त्यादिदर्शनात् । अत्यन्ताचिन्त्यमूर्तेः; सदसद्भिन्नाभिन्ननित्यानित्यादिरूपेण
केनचिदपि प्रकारेणाचिन्त्या निर्वक्तुमशक्या, मूर्तिः
कार्योपाधिरयं जीवः कारणोपाधिरीश्वरः ।
इत्याचार्यवचनात् । अथवा भक्तानुग्रहमन्तरेण यत्परिग्रहस्य कारणान्तरं
निरूपयितुं न शक्यम्, सा मूर्तिः = विग्रहो यस्येत्यर्थः;
40
नाकारणात् कारणाद् वा कारणाकारणान्न च ।
शरीरग्रहणं व्यापि धर्मत्राणाय केवलम् ।
25.24 आदावन्ते
तत्तथा ] Gaudapādakārikā 2.6.
25.27 एवं परस्परम् ] Visnupurāna 6.4.30.
25. 32 यतो वा
• संविशन्ति ] Taittirīyopanişad 3.1.
25.33 स्थेशभासपिसकसोवरच् ] Astādhyāyī 3.2.175.
...
=
...
८५
द्योतयति । कद-
-
25.34 यस्माद् विश्वमुदेति ] Prabodhacandrodaya 6.14.
25.37 कार्योपाधिरयं जीवः कारणोपाधिरीश्वरः ] Anubhūtiprakāśa 10.61.
25.41 नाकारणात् केवलम् ] Visnupurāna 5.1.51.
=
मायाख्योपाधिर्यस्य ।
25.24 आदावन्ते ऽपि EYC] आदावन्ते च AB 25.24 वर्तमाने ऽपि EXBC ]
वर्तमाने च A 25.24 तत्तथा EYAC ] तं तथा B 25.25 अन्त: E¥BC ] अतः
A 25.27 प्रविशन्ति EYBC ] प्रविशति A 25.28 चकार: EYAC ] च B 25.29
कदल्या: ELC ] कल्या: Bom. A 25.29 घटस्य EVAC ] घटस्यैव B 25.34 भूयो
भूयो AB ] भूयो E¥°C 25.35 इत्यादि ० EXC] इत्याचार्य AB 25.40 कारणाद्
वा EXAC ] om. B 25.40 कारणान्न EYC ] कारणानां न AB