2023-09-13 06:01:29 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
=
व्
ख्यानि तत्साक्षित्वात् ।
स्वप्नजागरिते सुप्तिं भावाभावौ धियां तथा ।
यो वेत्त्यविक्रियः साक्षा
इत्याचार्यवचनात्; ऋग्यजुःसामाख्यानि वा;
सर्वे वेदा यत्पदमामनन्ति ।
इति श्रुतेः, त्रयीवेद्यत्वात् । भूर्भुवः स्वराख्यानि वा त्रिलोकीव्याप्तत्वात् ।
अथवा, त्रीणि धामानि = तेजांसि यस्येत्यर्थः । रविशशिदहनाख्यानि;
=
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् २२
=
यदादित्यगतं तेजो जगद् भासयतेऽखिलम् ।
यच्चन्द्रमसि यच्चाग्नौ तत्तेजो विद्धि मामकम् ॥
-
=
=
इति भगवद्ववचनात् । तस्य विष्णोः, जघनकलितया; जघनशब्देन सर्वमेव
कटितटं लक्ष्यते, तस्मिन् बद्ध्या तत्परिवेष्टितयेत्यर्थः। अथवा, जघ-
ने = कटीपुरोभागे, कृतग्रन्थिबद्धया । भ्राजते = दीप्यते। अङ्गम् = सर्वा
मूर्तिः। अब्धेर्मध्यस्थः क्षीरसागरान्तर्वर्ती, तन्मथनारम्भे इत्यर्थात् ।
एतच्च विशेषणं भुजगपतिबद्धमध्यत्वे हेतुत्वेनोपात्तम्, अन्यथा तद्बन्धाभा-
वादुपमानत्वानुपपत्तेः । भुजगपतिमहाभोगसन्नद्धमध्यः; सर्पराजस्य वासु-
के:, महता
पूर्वस्मात् सविशेषं गुरुणा, देवकार्यार्थं तदानीं भगवच्छुक्त्या
व्यापितत्वात्, भोगेन = शरीरेण नेत्रीभूतेन, संनद्धः = सम्यक् बद्धः,
मध्यः = मेखलाप्रदेशो यस्य । स मन्दरो यथा; यथेववाशब्दाः उपमा-
द्योतकाः । उपमानेनोत्तुङ्गत्वविपुलत्वस्थिरत्वादयो भगवदङ्गस्य प्रकाश्यन्ते,
22.15 स्वप्नजागरिते सो ऽहमित्यवधारय ] Vākyavrtti 22.
22.17 सर्वे वेदा यत्पदमामनन्ति ] Kathopanisad 2.15.
22.21 यदादित्यगतं
=
=
=
विद्धि मामकम् ] Bhagavadgītā 15.12.
...
...
22.12 यस्य E¥‡C ] स्थानानि यस्य AB 22.13 जगर• EXAB ] जग्रत् C 22.14
धियां EVBC ] धिया A 22.15 सो ऽहमित्यवधारय EYBC ] यो ऽहमित्यवधारय
22.17 सर्वे वेदा EXBC ] सर्ववेदो A 22.18 त्रयीवेद्यत्वात् AC ] सुवेद्यत्वात्
B; सूक्ष्मवेद्यत्वात् E¥1 22.18 वा त्रिलोकी ABC ] त्रिलोकी• EY 22.23 बद्ध्या
EVAC ] तद्बद्धया B 22.25 सर्वा मूर्ति: EXBC ] समस्तं सर्वा मूर्तिः A 22.26
A
भुजगपति° EV1 ] भुजग A; भुजगे B; भुज C
15
22.26 तद्बन्धा° EXAB ] तद्बुद्धा C
22.27 °भावा: EDAC ] भावत्वा B
22.29 भोगेन EKAC ] भोगे B 22.30 स
O
मन्दरो AB ] मन्दरो EVC 22.30 • वाशब्दा: EDIAC ] शब्दाः B 22.31 विपुलत्व
EVC ] विपुल A; om. B
20
30