2023-09-10 12:46:25 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् १६
अनवद्या
"
भिरेषणीयानि । मनोग्रहणेन 'मनोरथानामागतिर्न विद्यते' इति न्यायाद्
दुर्लभेऽपि वस्तुनि मनःप्रवृत्तेस्तथाविधत्वमेतेषां द्योत्यते । सा- यच्छब्देन
परामृष्टा, अनुभूयमाना। आद्या = आदौ भवा, भगवन्मूर्तेरनादित्वात् ।
अवद्यम् = अप्रशस्तं लक्षणमन्योन्यन्यूनातिरिक्तत्वादि तद्रहि-
ता । अतिरुचिरा । उत्तमलक्षणविशिष्टतया, अत्यन्तं मनोहरा । मङ्गलानि
अभ्युदयानि श्रेयःसाधनानि; अङ्गुलीनां ततिः = पादशाखानामावलिः ।
अत्र दृष्टान्तो ऽलंकारः, पादद्वयाङ्गुलीनखमणीनां राजीवदलालीहिमजल-
कणिकानां च बिम्बप्रतिबिम्बभावेन निर्देशात् ॥ १५ ॥
=
20
६२
'अश्वाश्वतर्युष्ट्रगजा नखानि' इत्युक्तेस्तद्रूपां नखालीमुपास्ते
यस्यां दृष्ट्वामलायां प्रतिकृतिममराः स्वां भवन्त्यानमन्तः
सेन्द्राः सान्द्रीकृतेर्ष्यास्त्वपरसुरकुलाशङ्कयातङ्कवन्तः।
सा सद्यः सातिरेकां सकलसुखकरी संपदं साधयेन्न-
श्चञ्चच्चार्वंशुचक्रा चरणनलिनयोश्चक्रपाणेर्नखाली॥१६॥
=
5
अमलायाम्
स्फटिकमुकुरवत् स्वच्छरूपायाम्, इति स्फुटप्रतिबिम्बाल s
म्भे हेतुः । स्वां प्रतिकृतिम्; स्वशब्देनामराः परामृश्यन्ते । आत्मसंबन्धीनि
16.1 स्वां भवन्त्या EP°EKAC ] संभवन्त्या EYES ; स्वा भवंत्या B 16.2 सान्द्री-
कृतेर्ष्यास्त्वपर॰ EV॰±ESEX*2BC ] सान्द्रीकृतेर्ष्याः स्वपर EP°EK
15.15 मनोरथानामागतिर्न विद्यते ] Kumārasambhava 5.64.
15.23 अश्वाश्वतर्युष्ट्रगजा नखानि ] Bhāgavatapurāņa 2.1.35.
-
77L
15.15 मनोभिरेषणीयानि EYA ] एषणीयानि BC
15.17 अनुभूयमाना EYBC ] इयमनुभूयमाना A
अन्योन्य B 15.19 उत्तम AB ] उक्त° EXC
15.15 ॰ग्रहणेन EXC ] ग्रहणं AB
15.18 लक्षणमन्योन्य EXAC ]
15.20 श्रेयः ० EYBC ] निश्रेयस A
15.21 दृष्टान्तो ऽलंकार: EYBC ] उपमालंकारः A 15.23 अश्वा° EVC ] अथाङ्गु-
15.23 ॰मुपास्ते
लीसम्बन्धप्रसङ्गात् अश्वा AB 15.23 नखानि EYLAB ] नखाली C
यस्यां दृष्ट्वेत्यादि A; मुपास्ते – यस्यामिति B
प्रतिबिम्बालम्भे EYBC ] प्रतिबिम्बोपालम्भे A
16.6 संबन्धीनि EYLAB ] संबन्धीनः C
E¥‡‡C ] मुपास्ते-
BC ] स्फुर A
16.6
EYBC ] प्रकृतिम् A
16.5 स्फुट • EY
15
16.6 प्रतिकृतिम्
अनवद्या
"
भिरेषणीयानि । मनोग्रहणेन 'मनोरथानामागतिर्न विद्यते' इति न्यायाद्
दुर्लभेऽपि वस्तुनि मनःप्रवृत्तेस्तथाविधत्वमेतेषां द्योत्यते । सा- यच्छब्देन
परामृष्टा, अनुभूयमाना। आद्या = आदौ भवा, भगवन्मूर्तेरनादित्वात् ।
अवद्यम् = अप्रशस्तं लक्षणमन्योन्यन्यूनातिरिक्तत्वादि तद्रहि-
ता । अतिरुचिरा । उत्तमलक्षणविशिष्टतया, अत्यन्तं मनोहरा । मङ्गलानि
अभ्युदयानि श्रेयःसाधनानि; अङ्गुलीनां ततिः = पादशाखानामावलिः ।
अत्र दृष्टान्तो ऽलंकारः, पादद्वयाङ्गुलीनखमणीनां राजीवदलालीहिमजल-
कणिकानां च बिम्बप्रतिबिम्बभावेन निर्देशात् ॥ १५ ॥
=
20
६२
'अश्वाश्वतर्युष्ट्रगजा नखानि' इत्युक्तेस्तद्रूपां नखालीमुपास्ते
यस्यां दृष्ट्वामलायां प्रतिकृतिममराः स्वां भवन्त्यानमन्तः
सेन्द्राः सान्द्रीकृतेर्ष्यास्त्वपरसुरकुलाशङ्कयातङ्कवन्तः।
सा सद्यः सातिरेकां सकलसुखकरी संपदं साधयेन्न-
श्चञ्चच्चार्वंशुचक्रा चरणनलिनयोश्चक्रपाणेर्नखाली॥१६॥
=
5
अमलायाम्
स्फटिकमुकुरवत् स्वच्छरूपायाम्, इति स्फुटप्रतिबिम्बाल s
म्भे हेतुः । स्वां प्रतिकृतिम्; स्वशब्देनामराः परामृश्यन्ते । आत्मसंबन्धीनि
16.1 स्वां भवन्त्या EP°EKAC ] संभवन्त्या EYES ; स्वा भवंत्या B 16.2 सान्द्री-
कृतेर्ष्यास्त्वपर॰ EV॰±ESEX*2BC ] सान्द्रीकृतेर्ष्याः स्वपर EP°EK
15.15 मनोरथानामागतिर्न विद्यते ] Kumārasambhava 5.64.
15.23 अश्वाश्वतर्युष्ट्रगजा नखानि ] Bhāgavatapurāņa 2.1.35.
-
77L
15.15 मनोभिरेषणीयानि EYA ] एषणीयानि BC
15.17 अनुभूयमाना EYBC ] इयमनुभूयमाना A
अन्योन्य B 15.19 उत्तम AB ] उक्त° EXC
15.15 ॰ग्रहणेन EXC ] ग्रहणं AB
15.18 लक्षणमन्योन्य EXAC ]
15.20 श्रेयः ० EYBC ] निश्रेयस A
15.21 दृष्टान्तो ऽलंकार: EYBC ] उपमालंकारः A 15.23 अश्वा° EVC ] अथाङ्गु-
15.23 ॰मुपास्ते
लीसम्बन्धप्रसङ्गात् अश्वा AB 15.23 नखानि EYLAB ] नखाली C
यस्यां दृष्ट्वेत्यादि A; मुपास्ते – यस्यामिति B
प्रतिबिम्बालम्भे EYBC ] प्रतिबिम्बोपालम्भे A
16.6 संबन्धीनि EYLAB ] संबन्धीनः C
E¥‡‡C ] मुपास्ते-
BC ] स्फुर A
16.6
EYBC ] प्रकृतिम् A
16.5 स्फुट • EY
15
16.6 प्रतिकृतिम्