2023-09-12 09:49:57 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
लोकयोः श्रेयांसीति द्योतयति । भ्रमरभरजुषा ; आरुण्यसौरभ्यसौकुमा-
र्यरूपसाम्यादियोगात् तत्कालविकसितारुणतामरससंभ्रमनिलीनमधुकरकुलं
सेवत इति भ्रमरभरजुट्; 'जुषी प्रीतिसेवनयोः' इत्यस्मात् क्विप्; ते-
न । भ्रमरभरजुषेत्युक्तिः पाणेश्चरणयोर्निजभरेण
तयति। कोमलेन =मार्दवेन; मृदुललितकोमलस्वच्छधीरादयः शब्दा गुणे
गुणिनि च वर्तन्ते । शनैःशनैराम्रेड्यमाना इति संबन्धः । अनेन भगवच्चरण-
योर्मार्दवातिशय उक्तः । धर्मपरत्वमन्तरेण धर्मिपरत्वेन व्याख्याने किसल-
यमृदुनेति पौनरुक्त्यप्रसङ्गात्, मृदुत्वकोमलत्वयोः पर्यायत्वात्। अब्धिजा-
याः; अब्धौ = समुद्रे जातेत्यब्धिजा; 'सप्तम्यां जनेर्डः' इति डप्रत्ययः ।
तस्याः, श्रियः । कम्रेण सुन्दरेण । किसलयमृदुना = पल्लवसुकुमारेण ।
पाणिना=करतलेन, आम्रेड्यमानाः; 'आम्रेडनं द्विस्त्रिरुक्तम्' इत्यमरः ।
लक्षणया पुनःपुनः संस्पृश्यमाना इत्यर्थः । चरणकमलयोः संवाहने हि
नान्तरीयकतया तद्गतानां रेखानामपि संवाहनं भवतीति कृत्वा रेखाना-
माम्रेडनमुक्तम्। चक्रपाणेश्चरणतलगता रेखाः, नः = अस्माकम्, मङ्गलानि
दद्युरित्यन्वयः । अत्रोपमा अतिशयोक्तिश्चालंकारः ॥ ११ ॥
1
25
५२
=
अथ 'चरणं पवित्रम्' इत्यादिश्रुतिभिः
यत्पादसंश्रयात् सूत मुनयः प्रशमायनाः ।
11.15 कर्तुः क्यङ् सलोपश्च ] Astādhyāyi 3.1.11.
11.24 सप्तम्यां जनेर्ड: ] Astādhyāyī 3.2.97.
11.26 आम्रेडनं द्विस्त्रिरुक्तम् ] Amara 1.6.12.
11.31 चरणं पवित्रम् ] Taittiriyabrāhmana 3.12.3.4.
11.32 यत्पादसंश्रयात्सूत मुनयः प्रशमायना: ] Bhāgavatapurāņa 1.1.15.
11.15 बहुवचनेन ABCD ] om. Eye 11.17 ॰ सौकुमार्यरूपसाम्यादि • EYBC ] सौ-
कुमार्यादिरूपसाम्य AD
11.17 • विकसितारुण• EXC] विकसित B; विकसिततरुण
AD 11.17 • संभ्रम° EY CD ] भ्रम A; भ्रमर B 11.18 °भरजुट् EXACD ] om. B
11.19 स्लानत्व EYACD ] स्लानत्वा B 11.19 शङ्कया E¥BCD ] शङ्का A 11.21
च वर्तन्ते EYACD ] वर्तन्ते B 11.22 • परत्वेन EY BCD ] परत्व A 11.24 इति
डप्रत्ययः E¥C ] om. ABD 11.25 कम्रेण EX ABC ] क्रमेण D 11.27 कमलयोः
E¥‡‡C ] तलयोः ABD 11.27 संवाहने EYBCD ] संवाहनीये A
20
30