वेदान्तसारो बालबोधिनीसहितः /152

स्मर्यमाणरजताभावस्य त्रैकालिकनिषेधप्रतीतिविषयत्वम् ।
आरोपश्च न कारणम् । भवतु वा आरोपश्च कारणम् । तथापि
नानुपपत्ति:तिः । तस्य हि न समानप्रकारकारोपत्वेन, किं त्वारो-
पत्वेनैव, लाघवात् । पुरोवर्तिनि रजतस्य रजतत्वेन ज्ञानादारो-
पोऽस्त्येव । तस्माल्लौकिकपरमार्थदृष्टापणस्थरजताभाव एव त्रै-
कालिकनिषेधप्रतीतिविषय:यः । ननु शुक्तौ त्रैकालिकरजताभाव-
प्रत्ययवत् 'नेह नाना' इति शास्त्रादनिर्वचनीयसकलप्रप-
ञ्चाभावश्चैतन्येSऽवगम्यते ; तत्र का गतिरिति चेत् ; अत एव
प्रपञ्चस्यानिर्वचनीयत्वम् । प्रपञ्चस्तु दृश्यते । श्रुतौ च त्रै-
कालिकनिषेधोऽवगम्यते । तेनानिर्वचनीयत्वम् । अनिर्वच-
नीयस्य च स्वाभावसामानाधिकरण्यं न विरुद्धम् । अतः
'नेह नाना' इति शास्त्रादवगम्यमानश्चैतन्ये त्रैकालिकप्रप-
ञ्चाभावो न विरुद्धः । नन्वेवं पुरोवर्तिनि रजताभावोऽपि
प्रपञ्चाभाववत्त्रैकालिकनिषेधविषयोऽस्तु, तस्याप्यनिर्वचनी-
यत्वादिति चेत्, सत्यम् । तस्यैवाभावो निषेधविषयः संभ-
वति । विवरणाचार्यैरपि 'प्रतिपन्नोपाधौ निषिध्यमानविषयत्वं
मिथ्यात्वम्' इत्यादिग्रन्थ इदमुक्तम् । लौकिकपरमार्थदृष्टरजता-
भावविषयत्वं तु प्रौढ्योक्तमित्यस्मद्गुरवः । तस्मान्नानिर्वचनीय-
रजताङ्गीकारे निषेधप्रतीत्यनुपपत्तिः । ततश्च युक्तमुक्तमनिर्व-