2025-01-21 07:50:45 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
पृ. पं.
650
471-19, 472-12 पपन्नं । नैयायिकरीत्या प्राप्तेर्वक्तुं शक्यत्वे किम
र्थश्च वृत्त्यङ्गीकार इत्यत्राह यद्यपीति । चक्षुरा-
ततमिति- इन्द्रियाणामेव विकासश्रवणादिति
भावः । परमाणुत्वे तु तत्तदवयवत्वेन विकासो
न स्यादीत हृदयम् । ननु आगमिक
472-12, 473-16 वाधाभावादित्यनेकहेतुगत्यङ्गीकारस्सूच्यते : त-
थाचापसिद्धान्त इत्यत्राह - नयनरश्मीति । भाष्ये
इति- अणवश्चेति सूत्रभाष्ये इत्यर्थः । अत्रेति-
उत्क्रमणशब्दस्य क्रियापूर्वकदेशान्तरसंयोगप
रस्य देशान्तरसंयोगमात्रे सङ्कोचकाभावादिति
भावः । न च विनिगमकाभावः ! अनन्त्यश्रुतेः
कालपरिच्छेदाभावस्येन्द्रियोत्पत्तिश्रुतिबाधेन दे
।
शपरिच्छेदाभावपरतया सङ्कोचकस्यावश्यक-
त्वात् । अनन्तशब्दस्य बहुव्रीहिसमासत्वेन लक्ष-
णायामन्यपरत्वस्य स्वतः प्राप्तत्वाच्चोत्क्रान्ति-
श्रुतितो जघन्यत्वात् । उत्क्रान्तिश्रुतौ तु तद-
भावान्न सङ्कोच इत्याहुः । मनष्पष्टानीन्द्रियाणी-
त्यादिभिः इन्द्रियव्यष्टिसमष्टिगतागतिश्रवणा-
दिन्द्रियत्वं कर्मेन्द्रियाणां नास्ति । तथा च
प्रतिशरीरमुत्पत्तिव्यष्टिसमष्टिभावाभावशङ्का ।
यद्वा- उत्क्रान्तिप्रकरणे मनष्पष्टानीति ज्ञानेन्द्रि-
याणामेवोक्ताः । कर्मेन्द्रियेषु प्रतिशरीरमुत्पत्त्या-
दिशङ्का : उभयत्र परिहरति-न्यून सङ्ख्येति ॥ ३९ ॥
आक्षेपसंगतिमाह--
477 20-22 मया भिन्नमिति क्रियादिसंयोगान्तयौगपद्याभिमान-
द्यौगपद्याभिमानो ज्ञानेष्वित्यर्थः.
478 14-17 ङ्गीकारादित्यर्थः । प्रतिवन्दि परिहरति--न देहा-
20
न्तरादाविति
त्यर्थः । बुद्धिसन्तानवैषम्यमाह-- ननु व्याप्तिरिति
ननु बुद्धिसंतानादि
650
471-19, 472-12 पपन्नं । नैयायिकरीत्या प्राप्तेर्वक्तुं शक्यत्वे किम
र्थश्च वृत्त्यङ्गीकार इत्यत्राह यद्यपीति । चक्षुरा-
ततमिति- इन्द्रियाणामेव विकासश्रवणादिति
भावः । परमाणुत्वे तु तत्तदवयवत्वेन विकासो
न स्यादीत हृदयम् । ननु आगमिक
472-12, 473-16 वाधाभावादित्यनेकहेतुगत्यङ्गीकारस्सूच्यते : त-
थाचापसिद्धान्त इत्यत्राह - नयनरश्मीति । भाष्ये
इति- अणवश्चेति सूत्रभाष्ये इत्यर्थः । अत्रेति-
उत्क्रमणशब्दस्य क्रियापूर्वकदेशान्तरसंयोगप
रस्य देशान्तरसंयोगमात्रे सङ्कोचकाभावादिति
भावः । न च विनिगमकाभावः ! अनन्त्यश्रुतेः
कालपरिच्छेदाभावस्येन्द्रियोत्पत्तिश्रुतिबाधेन दे
।
शपरिच्छेदाभावपरतया सङ्कोचकस्यावश्यक-
त्वात् । अनन्तशब्दस्य बहुव्रीहिसमासत्वेन लक्ष-
णायामन्यपरत्वस्य स्वतः प्राप्तत्वाच्चोत्क्रान्ति-
श्रुतितो जघन्यत्वात् । उत्क्रान्तिश्रुतौ तु तद-
भावान्न सङ्कोच इत्याहुः । मनष्पष्टानीन्द्रियाणी-
त्यादिभिः इन्द्रियव्यष्टिसमष्टिगतागतिश्रवणा-
दिन्द्रियत्वं कर्मेन्द्रियाणां नास्ति । तथा च
प्रतिशरीरमुत्पत्तिव्यष्टिसमष्टिभावाभावशङ्का ।
यद्वा- उत्क्रान्तिप्रकरणे मनष्पष्टानीति ज्ञानेन्द्रि-
याणामेवोक्ताः । कर्मेन्द्रियेषु प्रतिशरीरमुत्पत्त्या-
दिशङ्का : उभयत्र परिहरति-न्यून सङ्ख्येति ॥ ३९ ॥
आक्षेपसंगतिमाह--
477 20-22 मया भिन्नमिति क्रियादिसंयोगान्तयौगपद्याभिमान-
द्यौगपद्याभिमानो ज्ञानेष्वित्यर्थः.
478 14-17 ङ्गीकारादित्यर्थः । प्रतिवन्दि परिहरति--न देहा-
20
न्तरादाविति
त्यर्थः । बुद्धिसन्तानवैषम्यमाह-- ननु व्याप्तिरिति
ननु बुद्धिसंतानादि