2025-01-21 07:49:26 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
सरः]
विद्यास्थानसामरस्यम्
तत्वमुक्ताकलापः
611
प्रमाणम् । तात्पर्यं तर्कणीयं तदिह बहुविदा
सर्वार्थसिद्धिः
अंशान्तरे कथमित्यत्राह — तात्पर्यमिति । न ह्यन्यपरवाक्यैरापात-
प्रतीतार्थस्थापनम् ! यत्र च तात्पर्यं तत्र च न विरोध इति
आनन्ददायिनी
त्राह- -नह्यन्यपरेति। तत्रान्यपरवाक्यानुसारेण नयनमित्यर्थः ; तथा च
सर्वमपि स्वतात्पर्यांशे बाधाभावात् प्रमाणमिति भावः । पुराणेष्वेवा-
न्योऽन्यं यदि विरोधः तथा ज्योतिश्शास्त्रेषु च यदि विरोधः तदा
कथम् ? इत्याशङ्कय तत्तन्निर्णायक ऋषिवचनानुसारेण निर्णयः
भावप्रकाशः
इत्यष्टादश सिद्धान्ता अभिहिताः ; तथाऽपि कश्यपसंहितायां सूर्यारुण-
संवादे-
-
पैतामहं च सौरं च वासिष्ठं पौलिशं तथा ।
रोमकं चेति गणितं पञ्चकं परमाद्भुतम् ॥
इत्युपक्रम्य-
रोमकं रोमकायोक्तं मया यवनजातिषु ।
जातेन ब्रह्मणश्शापात् तथा दुर्यवनस्य च ॥
इत्यन्तग्रन्थसंदर्भेण
णाह-
पञ्चानां सिद्धान्तानां
उत्कर्षबोधनाभिप्राये-
39*
विद्यास्थानसामरस्यम्
तत्वमुक्ताकलापः
611
प्रमाणम् । तात्पर्यं तर्कणीयं तदिह बहुविदा
सर्वार्थसिद्धिः
अंशान्तरे कथमित्यत्राह — तात्पर्यमिति । न ह्यन्यपरवाक्यैरापात-
प्रतीतार्थस्थापनम् ! यत्र च तात्पर्यं तत्र च न विरोध इति
आनन्ददायिनी
त्राह- -नह्यन्यपरेति। तत्रान्यपरवाक्यानुसारेण नयनमित्यर्थः ; तथा च
सर्वमपि स्वतात्पर्यांशे बाधाभावात् प्रमाणमिति भावः । पुराणेष्वेवा-
न्योऽन्यं यदि विरोधः तथा ज्योतिश्शास्त्रेषु च यदि विरोधः तदा
कथम् ? इत्याशङ्कय तत्तन्निर्णायक ऋषिवचनानुसारेण निर्णयः
भावप्रकाशः
इत्यष्टादश सिद्धान्ता अभिहिताः ; तथाऽपि कश्यपसंहितायां सूर्यारुण-
संवादे-
-
पैतामहं च सौरं च वासिष्ठं पौलिशं तथा ।
रोमकं चेति गणितं पञ्चकं परमाद्भुतम् ॥
इत्युपक्रम्य-
रोमकं रोमकायोक्तं मया यवनजातिषु ।
जातेन ब्रह्मणश्शापात् तथा दुर्यवनस्य च ॥
इत्यन्तग्रन्थसंदर्भेण
णाह-
पञ्चानां सिद्धान्तानां
उत्कर्षबोधनाभिप्राये-
39*