2025-01-21 07:37:29 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
सरः]
ग्रसनाद्गुसनासम्भवः व्यक्तावपि क्षौभतौल्यं स्वमते अदोषता च 295
तत्वमुक्ताकलापे
तस्मिन् सत्येव तस्माज्जनिरपि नियता
सर्वार्थसिद्धिः
सार्वज्ञ प्रागभावात्मा तिरोधिरपि कर्मिणाम् ।
संविद्विकाससंकोचप्रवाहान्नातिरिच्यते ॥
तत्तत्कर्मप्रवाहेण तयोरेवं व्यवस्थितेः ।
न हि स्वरूपतोऽनादेर्हेतुरस्माभिरिष्यते ॥
-
यत्तु – कारकशक्तिर्नाम तद्भतं सूक्ष्मं कार्यमिति कल्प्यते;
तत्प्रतिबन्द्या प्रतिरुणद्धि - तस्मिन्निति । तस्मादित्यत्रापि
स्वोचितादिति विशेषणीयम् । यथा सर्वेषु द्रव्येषु तिला एव
तैलगर्भास्स्वकारणशक्तया सृज्यन्ते तथा तत्तत्कार्यनियतपूर्व-
भावितया तत्तदुत्पादकस्वभावास्तेते भावास्तथैवेति स्वीका-
र्यम् । अन्यथा दृष्टहानमदृष्टकल्पनं च । प्रतिबन्द्यन्तराणि
आनन्ददायिनी
1
र्मसाध्यता न विरुद्धेत्याह - सार्वज्ञेति । कर्मिणां — जीवानां । मूल
एव 'शक्तस्य शक्यकरणात्' इत्युक्तहेतुं विशिष्य दूषयतीत्याह-
यत्त्विति । प्रतिबन्दिमेवोपपादयति यथेति । तिलकारणपरम्पराया
एव तैलादिरूपशाक्तिमत्त्वं न तु सिकतातत्परम्पराया इत्यत्र किं
निदानम् ? इति शङ्कायां तथा दर्शनादिति व्यवस्थापनीयं तथा
मृदादीनामेवान्वयव्यतिरेकदर्शनात् घटादिजनकत्वं नान्येषामिति वक्तुं
शक्यत्वादित्यर्थः । दृष्टहानं — दृष्टयोरन्वयव्यतिरेकयोहनम् । अदृष्टस्य
ग्रसनाद्गुसनासम्भवः व्यक्तावपि क्षौभतौल्यं स्वमते अदोषता च 295
तत्वमुक्ताकलापे
तस्मिन् सत्येव तस्माज्जनिरपि नियता
सर्वार्थसिद्धिः
सार्वज्ञ प्रागभावात्मा तिरोधिरपि कर्मिणाम् ।
संविद्विकाससंकोचप्रवाहान्नातिरिच्यते ॥
तत्तत्कर्मप्रवाहेण तयोरेवं व्यवस्थितेः ।
न हि स्वरूपतोऽनादेर्हेतुरस्माभिरिष्यते ॥
-
यत्तु – कारकशक्तिर्नाम तद्भतं सूक्ष्मं कार्यमिति कल्प्यते;
तत्प्रतिबन्द्या प्रतिरुणद्धि - तस्मिन्निति । तस्मादित्यत्रापि
स्वोचितादिति विशेषणीयम् । यथा सर्वेषु द्रव्येषु तिला एव
तैलगर्भास्स्वकारणशक्तया सृज्यन्ते तथा तत्तत्कार्यनियतपूर्व-
भावितया तत्तदुत्पादकस्वभावास्तेते भावास्तथैवेति स्वीका-
र्यम् । अन्यथा दृष्टहानमदृष्टकल्पनं च । प्रतिबन्द्यन्तराणि
आनन्ददायिनी
1
र्मसाध्यता न विरुद्धेत्याह - सार्वज्ञेति । कर्मिणां — जीवानां । मूल
एव 'शक्तस्य शक्यकरणात्' इत्युक्तहेतुं विशिष्य दूषयतीत्याह-
यत्त्विति । प्रतिबन्दिमेवोपपादयति यथेति । तिलकारणपरम्पराया
एव तैलादिरूपशाक्तिमत्त्वं न तु सिकतातत्परम्पराया इत्यत्र किं
निदानम् ? इति शङ्कायां तथा दर्शनादिति व्यवस्थापनीयं तथा
मृदादीनामेवान्वयव्यतिरेकदर्शनात् घटादिजनकत्वं नान्येषामिति वक्तुं
शक्यत्वादित्यर्थः । दृष्टहानं — दृष्टयोरन्वयव्यतिरेकयोहनम् । अदृष्टस्य