2025-01-21 07:36:34 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
180
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
[
जडद्रव्य
तत्वमुक्ताकलापः
तुर्भिः । इत्थं पञ्चीकृतैस्तैर्जनयति स जगद्धेतुर-
ण्डादिकार्याण्यैदम्पर्यं त्रिवृत्त्वश्रुतिरितरगिरामक्ष-
"
सर्वार्थसिद्धिः
अर्धानि यानि वायोस्तु व्योमतेजःपयोभुवाम् ।
इति । ततः पञ्चधा विभक्तानां भागानां पञ्चस्वर्धान्तरेषु
योजनमिति परोक्तं निरस्तं । एवं पञ्चीकृतानां व्यष्टि-
कार्येषु विनियोगमाह -- इत्थमिति । महदादिभिश्चेति भाव्यं ;
महदाद्या विशेषान्ताः' इत्याद्युक्तेः । ननु ' हन्ताहमिमास्तिस्रो
देवता:' इत्याद्यारभ्य ' तासां त्रिवृतन्त्रिवृतमेकैकां करवाणि
'त्रिवृतन्त्रिवृतमेकैकामकरोत्' इति ' त्रिवृत्करणे श्रुते पञ्चीकर-
णादिस्मृतिरन्यपरा स्यादित्यत्राह – ऐदम्पर्यमिति । तात्पर्यमि-
आनन्ददायिनी
इति ध्ययं । पञ्चीकरणमपि सप्तीकरणोपलक्षणमित्याह –महदादिभिश्चेति ।
नानावीर्याः पृथग्भूतास्ततस्ते संहति विना ।
:
नाशक्नुवन् प्रजास्स्रष्टुमसमागम्य कृत्स्नशः ॥
समेत्यान्योन्यसंयोगं परस्परसमाश्रयाः ।
एकसंघ।तलक्षास्तु संप्राप्यैक्यमशेषतः ॥
महदाद्या विशेषान्ता ह्यण्डमुत्पादयन्ति ते ।
तत इति महदादिसंसर्गस्यापि प्रतिपादनादिति भावः । विशेषाः - स्थूल-
भूतानि। ऐदम्पर्यमिति ; पञ्चीकरण इति शेषः ।
भावप्रकाशः
'* त्रिवृत्करणे श्रते इति 'त्रयात्मकत्वात्तु भूयस्त्वात्' इति सूत्रे
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
[
जडद्रव्य
तत्वमुक्ताकलापः
तुर्भिः । इत्थं पञ्चीकृतैस्तैर्जनयति स जगद्धेतुर-
ण्डादिकार्याण्यैदम्पर्यं त्रिवृत्त्वश्रुतिरितरगिरामक्ष-
"
सर्वार्थसिद्धिः
अर्धानि यानि वायोस्तु व्योमतेजःपयोभुवाम् ।
इति । ततः पञ्चधा विभक्तानां भागानां पञ्चस्वर्धान्तरेषु
योजनमिति परोक्तं निरस्तं । एवं पञ्चीकृतानां व्यष्टि-
कार्येषु विनियोगमाह -- इत्थमिति । महदादिभिश्चेति भाव्यं ;
महदाद्या विशेषान्ताः' इत्याद्युक्तेः । ननु ' हन्ताहमिमास्तिस्रो
देवता:' इत्याद्यारभ्य ' तासां त्रिवृतन्त्रिवृतमेकैकां करवाणि
'त्रिवृतन्त्रिवृतमेकैकामकरोत्' इति ' त्रिवृत्करणे श्रुते पञ्चीकर-
णादिस्मृतिरन्यपरा स्यादित्यत्राह – ऐदम्पर्यमिति । तात्पर्यमि-
आनन्ददायिनी
इति ध्ययं । पञ्चीकरणमपि सप्तीकरणोपलक्षणमित्याह –महदादिभिश्चेति ।
नानावीर्याः पृथग्भूतास्ततस्ते संहति विना ।
:
नाशक्नुवन् प्रजास्स्रष्टुमसमागम्य कृत्स्नशः ॥
समेत्यान्योन्यसंयोगं परस्परसमाश्रयाः ।
एकसंघ।तलक्षास्तु संप्राप्यैक्यमशेषतः ॥
महदाद्या विशेषान्ता ह्यण्डमुत्पादयन्ति ते ।
तत इति महदादिसंसर्गस्यापि प्रतिपादनादिति भावः । विशेषाः - स्थूल-
भूतानि। ऐदम्पर्यमिति ; पञ्चीकरण इति शेषः ।
भावप्रकाशः
'* त्रिवृत्करणे श्रते इति 'त्रयात्मकत्वात्तु भूयस्त्वात्' इति सूत्रे