2025-01-21 07:36:30 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
170
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
[जडद्रव्य
.
तत्वमुक्ताकलापः
* क्रमजनिविलयौ त्वागमा-
दप्रकम्पयौ तर्केकालम्बिगोष्ठ्यां भजतु बहुमतिं
तादृशी लाघवोक्तिः ॥ १४ ॥
सर्वार्थसिद्धिः
नियतमत्वे कल्पनागौरवमागमवलादपनयति - क्रमेति । लाघ-
वतर्कस्य का गतिरित्यत्राह तर्केति । * गुरुकल्पनाप्रवृत्तं प्रति
हि लाघवोक्तिश्शोभते इति भावः ॥ १४ ॥
इति त्रिगुणपरीक्षायां जैनोक्तशाश्वतभूतभेदक्लुप्तिभङ्गनिरासः.
आनन्ददायिनी
-
गुरुकल्पनेति । न तर्कावकाश इति भावः । मूलस्यायमर्थः-
यथा पृय्याः स्पर्शभेदः शूकशिम्बुपरिणामे द्रवत्वं घृतपरिणामे मृदुत्वं
नवनीतपरिणामे काठिन्यं पाषाणादिपरिणामे दृष्टं तन्नयायेनैकस्यैव
भावप्रकाशः
च्छेदेन साधनेंऽशतस्सिद्धेर दोषतापक्षेऽप्यप्रयोजकत्वमिति दूषणं स्फुट-
मित्युपेक्ष्य अपञ्चीकृतानामतीन्द्रियाणामनुमानतस्सिद्ध्यसंभवः पूर्वमुप-
पादित इति धर्मिग्राहकागमबाध एव * ' क्रमजनिविलयौ त्वागमाद-
प्रकम्प्यौ इत्यनेनोक्तः । स्याद्वादा ( जैना) गमस्य त्वप्रामाण्यं बुद्धिसरे
परमतभङ्गे च स्थाप्यते इति ।
-
* गुरुकल्पनाप्रवृत्तश्च – नैयायिकः । स खलु अतीन्द्रियं
जगतो निमित्तं ब्रह्म उपादानभूतं परमाण्वादिकमनुमानेन साध-
यति । एवं प्रकृत्यादिकमानुमानिकं वदन् साङ्ख्योऽपि तथा ।
आगमस्वाच्छन्द्यानभ्युपगमे भवन्मतेऽपि बहुवैयाकुली स्यादिति भावः ।
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
[जडद्रव्य
.
तत्वमुक्ताकलापः
* क्रमजनिविलयौ त्वागमा-
दप्रकम्पयौ तर्केकालम्बिगोष्ठ्यां भजतु बहुमतिं
तादृशी लाघवोक्तिः ॥ १४ ॥
सर्वार्थसिद्धिः
नियतमत्वे कल्पनागौरवमागमवलादपनयति - क्रमेति । लाघ-
वतर्कस्य का गतिरित्यत्राह तर्केति । * गुरुकल्पनाप्रवृत्तं प्रति
हि लाघवोक्तिश्शोभते इति भावः ॥ १४ ॥
इति त्रिगुणपरीक्षायां जैनोक्तशाश्वतभूतभेदक्लुप्तिभङ्गनिरासः.
आनन्ददायिनी
-
गुरुकल्पनेति । न तर्कावकाश इति भावः । मूलस्यायमर्थः-
यथा पृय्याः स्पर्शभेदः शूकशिम्बुपरिणामे द्रवत्वं घृतपरिणामे मृदुत्वं
नवनीतपरिणामे काठिन्यं पाषाणादिपरिणामे दृष्टं तन्नयायेनैकस्यैव
भावप्रकाशः
च्छेदेन साधनेंऽशतस्सिद्धेर दोषतापक्षेऽप्यप्रयोजकत्वमिति दूषणं स्फुट-
मित्युपेक्ष्य अपञ्चीकृतानामतीन्द्रियाणामनुमानतस्सिद्ध्यसंभवः पूर्वमुप-
पादित इति धर्मिग्राहकागमबाध एव * ' क्रमजनिविलयौ त्वागमाद-
प्रकम्प्यौ इत्यनेनोक्तः । स्याद्वादा ( जैना) गमस्य त्वप्रामाण्यं बुद्धिसरे
परमतभङ्गे च स्थाप्यते इति ।
-
* गुरुकल्पनाप्रवृत्तश्च – नैयायिकः । स खलु अतीन्द्रियं
जगतो निमित्तं ब्रह्म उपादानभूतं परमाण्वादिकमनुमानेन साध-
यति । एवं प्रकृत्यादिकमानुमानिकं वदन् साङ्ख्योऽपि तथा ।
आगमस्वाच्छन्द्यानभ्युपगमे भवन्मतेऽपि बहुवैयाकुली स्यादिति भावः ।