2025-01-21 07:36:16 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
132
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
सर्वार्थसिद्धिः
[ जडद्रव्य
भेदस्याप्यतिरिक्तनिर्वाहकत्रैविध्य क्लृप्तावनवस्थाप्रसङ्गात् । साम-
ग्रथनवस्था तु सिद्धा न क्वापि दोषाय प्रत्युत गुणायेति
सर्वैरेष्टव्या । '* गुणत्रयात्मकं च कारणमिच्छतस्ते विश्वस्यैकोपा-
दानत्वं * दुर्वचम् ।
1
आनन्ददायिनी
तथा परापरा (परम्परा) पेक्षायामनवस्था स्यादित्यर्थः । त्रयो
गुणास्त्रैगुण्यं स्वार्थ प्यन् । सामग्रयनवस्थात्विति ।
ननु पूर्व -
त्रापि सामग्रयनवस्थैवेति चेत्; सत्यं ; तथाऽप्यनुमानतः कल्प्य -
मानेऽपि कारणे तदुन्मेषादिकारणं ज्ञातव्यं; अत्र तु स्वरूपानवस्था
बीजाङ्करादिवन्न दोषकरीति भावः । केचित्तु -- एकपदार्थनिष्ठाने क-
पदार्थपरम्परा दोषः । सामग्रयनवस्था तु न तादृशी (त्यदोष इ) त्याहुः ।
एकोपादानकत्वानुमानं च तव सिद्धान्तावरुद्धं चेत्याह — गुणत्रयेति ।
।
भावप्रकाशः
6
-
इत्थं प्रधानमनेकं कर्यं जनयतीति न जाघटीति ; अत्र समाधीयते -
प्रवर्तते त्रिगुणतः -प्रधाने सत्वरजस्तमसामवस्थानाद्बहुत्वसम्भवः इत्यादि ।
वंशीधरोऽप्येवमेव । तद्दषयति-'* गुणत्रयात्मकमित्यादिना । 2* दुर्व-
चमिति—सत्वरजस्तमसां तन्मते द्रव्यत्वाङ्गीकारेऽप्येकसंयोगाविशिष्टो
पादानकत्वमेकोपादानकत्वमिति न सम्भवति ' अप्राप्तिपूर्विका प्राप्ति-
स्संयोगः' इति 'नापि सत्वरजस्तमसां परस्परं संयोगः; अप्राप्तेरभावात्'
इति वाचस्पत्युक्तेः प्रकृतेः परिच्छिन्नापारीच्छिन्नत्रिविधगुणसमुदायरू-
पतया परिच्छिन्नगुणावच्छेदेन पुरुषसंयोगोत्पत्तिसम्भवात् ।
बुद्धिभावापन्नप्रकृतिसंयोगविशेषस्यैवात्र संयोगशब्दार्थत्वाच्च' इत्यादि-
वंशीधरोक्तिरकिञ्चित्करा ;
स्वस्व-
सव्याख्यसर्वार्थसिद्धिसहिततत्वमुक्ताकलापे
सर्वार्थसिद्धिः
[ जडद्रव्य
भेदस्याप्यतिरिक्तनिर्वाहकत्रैविध्य क्लृप्तावनवस्थाप्रसङ्गात् । साम-
ग्रथनवस्था तु सिद्धा न क्वापि दोषाय प्रत्युत गुणायेति
सर्वैरेष्टव्या । '* गुणत्रयात्मकं च कारणमिच्छतस्ते विश्वस्यैकोपा-
दानत्वं * दुर्वचम् ।
1
आनन्ददायिनी
तथा परापरा (परम्परा) पेक्षायामनवस्था स्यादित्यर्थः । त्रयो
गुणास्त्रैगुण्यं स्वार्थ प्यन् । सामग्रयनवस्थात्विति ।
ननु पूर्व -
त्रापि सामग्रयनवस्थैवेति चेत्; सत्यं ; तथाऽप्यनुमानतः कल्प्य -
मानेऽपि कारणे तदुन्मेषादिकारणं ज्ञातव्यं; अत्र तु स्वरूपानवस्था
बीजाङ्करादिवन्न दोषकरीति भावः । केचित्तु -- एकपदार्थनिष्ठाने क-
पदार्थपरम्परा दोषः । सामग्रयनवस्था तु न तादृशी (त्यदोष इ) त्याहुः ।
एकोपादानकत्वानुमानं च तव सिद्धान्तावरुद्धं चेत्याह — गुणत्रयेति ।
।
भावप्रकाशः
6
-
इत्थं प्रधानमनेकं कर्यं जनयतीति न जाघटीति ; अत्र समाधीयते -
प्रवर्तते त्रिगुणतः -प्रधाने सत्वरजस्तमसामवस्थानाद्बहुत्वसम्भवः इत्यादि ।
वंशीधरोऽप्येवमेव । तद्दषयति-'* गुणत्रयात्मकमित्यादिना । 2* दुर्व-
चमिति—सत्वरजस्तमसां तन्मते द्रव्यत्वाङ्गीकारेऽप्येकसंयोगाविशिष्टो
पादानकत्वमेकोपादानकत्वमिति न सम्भवति ' अप्राप्तिपूर्विका प्राप्ति-
स्संयोगः' इति 'नापि सत्वरजस्तमसां परस्परं संयोगः; अप्राप्तेरभावात्'
इति वाचस्पत्युक्तेः प्रकृतेः परिच्छिन्नापारीच्छिन्नत्रिविधगुणसमुदायरू-
पतया परिच्छिन्नगुणावच्छेदेन पुरुषसंयोगोत्पत्तिसम्भवात् ।
बुद्धिभावापन्नप्रकृतिसंयोगविशेषस्यैवात्र संयोगशब्दार्थत्वाच्च' इत्यादि-
वंशीधरोक्तिरकिञ्चित्करा ;
स्वस्व-