महाभारतम् — 12.329.46
Original
Segmented
दक्ष-शापात् सोमम् राजानम् यक्ष्मा आविवेश स यक्ष्मणा आविष्टः दक्षम् अगमत् दक्षः च एनम् अब्रवीत् न समम् वर्तस इति तत्र ऋषयः सोमम् अब्रुवन् क्षीयसे यक्ष्मणा पश्चिमस्याम् दिशि समुद्रे हिरण्यसरस् तीर्थम् तत्र गत्वा आत्मानम् अभिषेचयस्व इति अथ अगच्छत् सोमः तत्र हिरण्यसरस् तीर्थम् गत्वा च आत्मनः स्नपनम् अकरोत् स्नात्वा च आत्मानम् पाप्मनो मोक्षयामास तत्र च अवभासितः तीर्थे यदा सोमः तदा प्रभृति तीर्थम् तत् प्रभासम् इति नाम्ना ख्यातम् बभूव तद्-शापात् अद्य अपि क्षीयते सोमो अमावास्या-अन्तर-स्थः पौर्णमासी-मात्रे ऽधिष्ठितो मेघ-लेखा-प्रतिच्छन्नम् वपुः दर्शयति मेघ-सदृशम् वर्णम् अगमत् तद् अस्य शश-लक्ष्म विमलम् अभवत्
Analysis
Word | Lemma | Parse |
---|---|---|
दक्ष | दक्ष | pos=n,comp=y |
शापात् | शाप | pos=n,g=m,c=5,n=s |
सोमम् | सोम | pos=n,g=m,c=2,n=s |
राजानम् | राजन् | pos=n,g=m,c=2,n=s |
यक्ष्मा | यक्ष्मन् | pos=n,g=m,c=1,n=s |
आविवेश | आविश् | pos=v,p=3,n=s,l=lit |
स | तद् | pos=n,g=m,c=1,n=s |
यक्ष्मणा | यक्ष्मन् | pos=n,g=m,c=3,n=s |
आविष्टः | आविश् | pos=va,g=m,c=1,n=s,f=part |
दक्षम् | दक्ष | pos=n,g=m,c=2,n=s |
अगमत् | गम् | pos=v,p=3,n=s,l=lun |
दक्षः | दक्ष | pos=n,g=m,c=1,n=s |
च | च | pos=i |
एनम् | एनद् | pos=n,g=m,c=2,n=s |
अब्रवीत् | ब्रू | pos=v,p=3,n=s,l=lan |
न | न | pos=i |
समम् | सम | pos=n,g=n,c=2,n=s |
वर्तस | वृत् | pos=v,p=2,n=s,l=lat |
इति | इति | pos=i |
तत्र | तत्र | pos=i |
ऋषयः | ऋषि | pos=n,g=m,c=1,n=p |
सोमम् | सोम | pos=n,g=m,c=2,n=s |
अब्रुवन् | ब्रू | pos=v,p=3,n=p,l=lan |
क्षीयसे | क्षि | pos=v,p=2,n=s,l=lat |
यक्ष्मणा | यक्ष्मन् | pos=n,g=m,c=3,n=s |
पश्चिमस्याम् | पश्चिम | pos=a,g=f,c=7,n=s |
दिशि | दिश् | pos=n,g=f,c=7,n=s |
समुद्रे | समुद्र | pos=n,g=m,c=7,n=s |
हिरण्यसरस् | हिरण्यसरस् | pos=n,g=n,c=1,n=s |
तीर्थम् | तीर्थ | pos=n,g=n,c=1,n=s |
तत्र | तत्र | pos=i |
गत्वा | गम् | pos=vi |
आत्मानम् | आत्मन् | pos=n,g=m,c=2,n=s |
अभिषेचयस्व | अभिषेचय् | pos=v,p=2,n=s,l=lot |
इति | इति | pos=i |
अथ | अथ | pos=i |
अगच्छत् | गम् | pos=v,p=3,n=s,l=lan |
सोमः | सोम | pos=n,g=m,c=1,n=s |
तत्र | तत्र | pos=i |
हिरण्यसरस् | हिरण्यसरस् | pos=n,g=n,c=2,n=s |
तीर्थम् | तीर्थ | pos=n,g=n,c=2,n=s |
गत्वा | गम् | pos=vi |
च | च | pos=i |
आत्मनः | आत्मन् | pos=n,g=m,c=6,n=s |
स्नपनम् | स्नपन | pos=n,g=n,c=2,n=s |
अकरोत् | कृ | pos=v,p=3,n=s,l=lan |
स्नात्वा | स्ना | pos=vi |
च | च | pos=i |
आत्मानम् | आत्मन् | pos=n,g=m,c=2,n=s |
पाप्मनो | पाप्मन् | pos=n,g=m,c=5,n=s |
मोक्षयामास | मोक्षय् | pos=v,p=3,n=s,l=lit |
तत्र | तत्र | pos=i |
च | च | pos=i |
अवभासितः | अवभासय् | pos=va,g=m,c=1,n=s,f=part |
तीर्थे | तीर्थ | pos=n,g=n,c=7,n=s |
यदा | यदा | pos=i |
सोमः | सोम | pos=n,g=m,c=1,n=s |
तदा | तदा | pos=i |
प्रभृति | प्रभृति | pos=i |
तीर्थम् | तीर्थ | pos=n,g=n,c=1,n=s |
तत् | तद् | pos=n,g=n,c=1,n=s |
प्रभासम् | प्रभास | pos=n,g=n,c=1,n=s |
इति | इति | pos=i |
नाम्ना | नामन् | pos=n,g=n,c=3,n=s |
ख्यातम् | ख्या | pos=va,g=n,c=1,n=s,f=part |
बभूव | भू | pos=v,p=3,n=s,l=lit |
तद् | तद् | pos=n,comp=y |
शापात् | शाप | pos=n,g=m,c=5,n=s |
अद्य | अद्य | pos=i |
अपि | अपि | pos=i |
क्षीयते | क्षि | pos=v,p=3,n=s,l=lat |
सोमो | सोम | pos=n,g=m,c=1,n=s |
अमावास्या | अमावास्या | pos=n,comp=y |
अन्तर | अन्तर | pos=n,comp=y |
स्थः | स्थ | pos=a,g=m,c=1,n=s |
पौर्णमासी | पौर्णमासी | pos=n,comp=y |
मात्रे | मात्र | pos=n,g=n,c=7,n=s |
ऽधिष्ठितो | अधिष्ठा | pos=va,g=m,c=1,n=s,f=part |
मेघ | मेघ | pos=n,comp=y |
लेखा | लेखा | pos=n,comp=y |
प्रतिच्छन्नम् | प्रतिच्छद् | pos=va,g=n,c=2,n=s,f=part |
वपुः | वपुस् | pos=n,g=n,c=2,n=s |
दर्शयति | दर्शय् | pos=v,p=3,n=s,l=lat |
मेघ | मेघ | pos=n,comp=y |
सदृशम् | सदृश | pos=a,g=m,c=2,n=s |
वर्णम् | वर्ण | pos=n,g=m,c=2,n=s |
अगमत् | गम् | pos=v,p=3,n=s,l=lun |
तद् | तद् | pos=n,g=n,c=1,n=s |
अस्य | इदम् | pos=n,g=m,c=6,n=s |
शश | शश | pos=n,comp=y |
लक्ष्म | लक्ष्मन् | pos=n,g=n,c=1,n=s |
विमलम् | विमल | pos=a,g=n,c=1,n=s |
अभवत् | भू | pos=v,p=3,n=s,l=lan |