2023-10-15 09:48:36 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
स्तुतिकुसुमाञ्जलिः ।
मझिं
मग्निं हिमं गरलमप्यमृतं करोति ॥ ११० ॥
१९७
हे महेश परमेश, इति पूर्वोक्तप्रकारेण जानन्नप्यहं यत्प्रलापात्सगद्गदव्यर्थवचना
विरमामि विराममवसानं न भजे मौनं न करोमि स एष तस्या आर्तेरेव महिमा ।
आर्तेः कस्या इव, तव दृश इव तवानुग्रहद्दष्टेरिव । तस्या आर्तेः कस्या इत्याह – रा
त्रिमित्यादि । या आर्ती रात्रिमेव तमस्विनीमेव दिवसं सप्रकाशं करोति । आर्तो न
जाना
ज्वलनमपि हिमं करोति । आर्तो ह्यतिशीतलोऽयमिति मत्वानावपि झम्पां ददातीत्यर्थः।
तथा गरलमपि विषमप्यमृतं करोति । रसायनं जानाति । हे विभो, भवदीयानु
ष्टिरप्येवमेव । तथा हि कस्यापि परमेश्वरभक्तस्येदं वृत्तम् – 'अरिर्मित्रं विषं पथ्यम-
धर्मो धर्मतामियात् । अनुकूले जगन्नाथे विपरीते विपर्ययः ॥' इति ॥
आर्तिः श्रुतैव कृपणात्करुणां तवान्त-
रुत्पादयत्यनिशमग्निशिखां शमीव ।
जातैव निर्दहति तामियमित्यमुत्र
किं ब्रूमहे महदनङ्कुशमीश्वरत्वम् ॥ ११९ ॥
आ
र्दयालोरन्तः करुणां दयां सदैवोत्पादयति । का कामिव । शमी शमीतरुशाखा
मिव । यथा शमीशाखाग्निज्वालामुत्पादयति तद्वत् । इदं त्वतिचित्रं तव विभोरियं क
रुणा जातैव जातमात्रैव तां दीनजनार्तिम् । यस्या दीनजनार्तेः करुणा तथोत्पन्ना ता.
मेव निर्दहति भस्मीकरोति । यथा शमीशाखाया एवोत्पन्नाग्निज्वाला जातमात्रैव श
निर्दहति तद्वदित्यर्थः । इति हेतोरमुत्र विषये विभोर्महदनङ्
वयं किं ब्रूमहे ॥
यन्नाम पामरजनोचितमत्र किंचि-
दौचित्यमुक्तमसमञ्जसमभ्यधायि ।
तत्रापि भर्तुरुचिता रुचिरीश्वराणां
चेतश्चमत्कृतिकरी कपिझम्पि
नाम नि-
हे विभो, औचित्येन परमार्थरूपेण मुक्तं रहितमसमञ्जसं वितथप्रायम्
श्चये । अत्र स्तुतिप्रसूनाञ्जलिप्रबन्धे यत्पामरजनोचितं पामरवचनसदृशमभ्यधाय्युक्तं
तत्रापि मादृशपामरजनविरचितस्तुतिवचनेऽपीश्वराणां सदैव स्वतन्त्राणां रुचिरभिलाष
उचिता युक्त एव । दृष्टं चैतत् – यथा कपिझम्पिका वानरोत्
[^१]. 'एव'.
Digitized by Google