2023-09-03 15:29:59 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
कलितपुरसभावां चारुमैत्रीं सुवर्णां
ललिततरपदां तां चिन्तयन्राजपुत्रीम् ।
कृतिमिह वरकान्ताकामुको वेङ्कटेशः
कविरिव न च निद्रामाप स श्रीनिवासः ॥ २७ ॥
इति श्रीवेङ्कटेशकविविरचिते श्रीनिवासविलासे पूर्वभागे द्वितीय उच्छ्वासः ।
तृतीय उच्छ्वासः ।
अथ कथंकथमपि विरहवेदनाभूयिष्ठं कालं यापयति भगवति श्री-
श्रीनिवासे कदाचित्कुवलयेप्वसंकोचकरप्रसारे चक्रानुरागरहिते भूप इव
निष्प्रभत्वं गतवति चन्द्रे, पतिव्रतोचितव्यापारायामिव कृतनिजनायका-
नुगमनायां यामवत्याम्, अलमस्माकं कलङ्किनोऽस्य राज्ञः सेवाजनितच -
लसुखेनेतीव विष्णुपद एव तत्क्षणं लीनेषु नक्षत्रेषु, इयमेव प्राप्तकाल प्रतिक्रियास्माकमिति विचिन्त्येव वन एव मुद्रितमुखं निवसत्सु तत्परि-
ग्रहेषु नीलोत्पलेषु, राजहंसतयोभयपक्षसमाना वयमितीव निःशङ्कं संच-
रत्सु कादम्बेषु, सुमनोवृत्तिशोभितानां किं भयमस्माकमितीव सरलित-
च वस्तुनः ॥" इति लिङ्गाभट्टः । मरीचिः किरातः । पक्षे ऋषिभेदः । करः किरणः ।
पुष्करं पद्मम् । पक्षे – शुण्डाग्रम् । छाया सूर्यप्रिया । पक्षे - अनातपः । कलि-
तेति । कृतिं ग्रन्थम् । इति श्रीधरणीधरविरचितायां श्रीनिवास विलासचम्पूटी-
कायां पूर्वभागे द्वितीय उच्छ्वासः ।
भूयिष्ठं पूर्णं यथा स्यात्तथा । असंकोचबलिप्रसरणं नाम एकनिष्कग्रहणस्थाने
निष्कद्वयग्रहणम् । 'कलङ्कोऽङ्कापवादयोः' इत्यमरः । विष्णुपदमाकाश इवेत्यु-
त्प्रेक्षा । 'वने सलिलकानने' इत्यमरः । 'पत्नीपरिजनादानमूलशापाः परिग्रहाः '
इति च । कादम्बा हंसाः । राजहंसा राजश्रेष्ठाः । उभयमित्रसमानाः । यथा
बलभद्रो भीमसुयोधनयोर्युद्धं दृष्ट्वा प्राह – 'एकं प्राणाधिकं मन्ये उत्तान्यं शिक्ष-
ललिततरपदां तां चिन्तयन्राजपुत्रीम् ।
कृतिमिह वरकान्ताकामुको वेङ्कटेशः
कविरिव न च निद्रामाप स श्रीनिवासः ॥ २७ ॥
इति श्रीवेङ्कटेशकविविरचिते श्रीनिवासविलासे पूर्वभागे द्वितीय उच्छ्वासः ।
तृतीय उच्छ्वासः ।
अथ कथंकथमपि विरहवेदनाभूयिष्ठं कालं यापयति भगवति श्री-
श्रीनिवासे कदाचित्कुवलयेप्वसंकोचकरप्रसारे चक्रानुरागरहिते भूप इव
निष्प्रभत्वं गतवति चन्द्रे, पतिव्रतोचितव्यापारायामिव कृतनिजनायका-
नुगमनायां यामवत्याम्, अलमस्माकं कलङ्किनोऽस्य राज्ञः सेवाजनितच -
लसुखेनेतीव विष्णुपद एव तत्क्षणं लीनेषु नक्षत्रेषु, इयमेव प्राप्तकाल प्रतिक्रियास्माकमिति विचिन्त्येव वन एव मुद्रितमुखं निवसत्सु तत्परि-
ग्रहेषु नीलोत्पलेषु, राजहंसतयोभयपक्षसमाना वयमितीव निःशङ्कं संच-
रत्सु कादम्बेषु, सुमनोवृत्तिशोभितानां किं भयमस्माकमितीव सरलित-
च वस्तुनः ॥" इति लिङ्गाभट्टः । मरीचिः किरातः । पक्षे ऋषिभेदः । करः किरणः ।
पुष्करं पद्मम् । पक्षे – शुण्डाग्रम् । छाया सूर्यप्रिया । पक्षे - अनातपः । कलि-
तेति । कृतिं ग्रन्थम् । इति श्रीधरणीधरविरचितायां श्रीनिवास विलासचम्पूटी-
कायां पूर्वभागे द्वितीय उच्छ्वासः ।
भूयिष्ठं पूर्णं यथा स्यात्तथा । असंकोचबलिप्रसरणं नाम एकनिष्कग्रहणस्थाने
निष्कद्वयग्रहणम् । 'कलङ्कोऽङ्कापवादयोः' इत्यमरः । विष्णुपदमाकाश इवेत्यु-
त्प्रेक्षा । 'वने सलिलकानने' इत्यमरः । 'पत्नीपरिजनादानमूलशापाः परिग्रहाः '
इति च । कादम्बा हंसाः । राजहंसा राजश्रेष्ठाः । उभयमित्रसमानाः । यथा
बलभद्रो भीमसुयोधनयोर्युद्धं दृष्ट्वा प्राह – 'एकं प्राणाधिकं मन्ये उत्तान्यं शिक्ष-