2023-09-08 09:59:33 by jayusudindra

This page has been fully proofread once and needs a second look.

आकर्ण्य च दरदलितसितसरोजदामोद्दामगर्वसर्वंकषेण कटाक्षकला-
पेन नन्दिततद्वाचि देवे, प्रसन्नमनसं विदित्वा प्रथमः -
हस्तश्चापं त्यजति वहतो लोचने जीवनाशां
चित्रं चेतस्त्यजति रसना वाञ्छति त्वद्रिपूणाम् ।
हंहो गां च त्यजति वदनं स्वीकरोत्युत्तमाङ्गं
युद्धे [^१]जातो गुणविनिमयः श्रीनिवासक्षितीन्द्र ॥ १० ॥
 
द्वितीयः
विज्यश्च चापवदये रथवद्विचक्रो
बाणालिवद्भजति हन्त विलक्षभावम् ।
खस्यैव सौख्यततिवच्चपलायमानः
श्री श्रीनिवास नृपचन्द्र तवारिवर्गः ॥ ११ ॥
 
पुनः प्रथमः --
नेत्रयोः शरजालानि कीर्त्या चापश्रियं वहन् ।
ज्याकर्षणपरः शत्रुर्दृष्ट: श्रीवेङ्कटप्रेभोः[^२] ॥ १२ ॥
 
हस्त इति । गुणविनिमयो व्यत्यासः । हस्तस्य शरासनत्यागः, लोचनयोः
शरासनवहनमिति गुणव्यत्यासोपपादनप्रकारः । अतश्चित्रमित्युक्तम् । तत्त्वा-
र्थस्तु - चेति मित्रं पदम् । अपां समूह आपम् । युद्धे तव रिपुः शरासनं
व्यक्त्वा रुदतीति भावः । 'कारुण्यापं त्रिदशपरिषत्कालमेघम्' इति भोजभू-
पप्रयोगः । एवमग्रेऽपि जीवनाशां प्राणेच्छाम् । पक्षे जलाशाम् । गां वचनम् ।
पक्षे भूमिम् । उत्तमाङ्गं शिरः ॥ १० ॥ ज्या क्षितिरिति अरिवर्गपक्षे । चापपक्षे
तु मौर्वी । एवमग्रेऽपि । चक्रं सैन्यम् । पक्षे रथाङ्गम् । विलक्षभावं विस्मयान्वि-
तत्वम् । पक्षे च्युतशरव्यत्वम् । 'विलक्षो विस्मयान्विते' इत्यमरः । 'लक्षं लक्ष्यं
शरव्यं च ' इति च । 'च' इति, 'पलायमानः' चेति पदद्वयम् । अर्थः स्पष्टः ।
पक्षे-चपला विद्युत् ॥ ११ ॥ शरजालं बाणकदम्बं चमत्कारार्थः । जलसमूहमिति
 
[^१.] 'जाते' क.
[^२.] 'प्रभो' ख.