2023-02-27 23:25:03 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
96
संस्कृतद्वितीयादश
२९.
चाटुश्लोकाः
1
गजाननमहर्निशम्
भक्तानामे कदन्तमुपास्महे ॥
अगजाननपद्मार्क
अनेकदन्तं
।
आदिमध्यान्तरहितं दशाहीनं पुरातनम् ।
अद्वितीय महं वन्दे मद्रख सदृशं हरिम् ॥
वन्दे वाञ्छितलाभाय कर्म किं तन्न कथ्यते ।
कि दम्पतिमिति यामुताहो दम्पती इति ॥
सदा वक्रः सदा क्रूरः सदा मानधनापहः ।
कन्याराशिस्थितो नित्यं जामाता दशमो ग्रहः ॥
प्रातर्धतप्रसङ्गेन मध्याह्ने स्त्रीप्रसङ्गतः ।
रात्रौ चौर्यप्रसङ्गेन कालो गच्छति धीनताम् ॥
२
?
३
४
१) टिप्पणम् । चाटुश्लोकाः = रसानन्दजनकाः श्लोकाः-
१) गजाननः अपि अगजाननपझार्कः इति विरोधः ।
अगजायाः पार्वत्याः आननपद्मार्कः इति परिहारः ।
अनेकदन्तम् एकदन्तम् इति विरोधः । अनेकदं तम् इति
पदच्छेदेन परिहारः ॥
२) हरिः वस्त्रं च तुल्ये ।
विष्णो: दशा (वाल्याद्यवस्था) नास्ति ॥
वस्त्रस्य दशा ( अन्तम् ) नास्ति ।
३) दंपति पती इति उभयथाऽपि वक्तुं न शक्यते । आद्यः
व्याकणरीत्या असाधुः । अन्त्ये अर्थः न युज्यते, यतः
अर्धनारीश्वर स्वरूपम् एकम् ।
संस्कृतद्वितीयादश
२९.
चाटुश्लोकाः
1
गजाननमहर्निशम्
भक्तानामे कदन्तमुपास्महे ॥
अगजाननपद्मार्क
अनेकदन्तं
।
आदिमध्यान्तरहितं दशाहीनं पुरातनम् ।
अद्वितीय महं वन्दे मद्रख सदृशं हरिम् ॥
वन्दे वाञ्छितलाभाय कर्म किं तन्न कथ्यते ।
कि दम्पतिमिति यामुताहो दम्पती इति ॥
सदा वक्रः सदा क्रूरः सदा मानधनापहः ।
कन्याराशिस्थितो नित्यं जामाता दशमो ग्रहः ॥
प्रातर्धतप्रसङ्गेन मध्याह्ने स्त्रीप्रसङ्गतः ।
रात्रौ चौर्यप्रसङ्गेन कालो गच्छति धीनताम् ॥
२
?
३
४
१) टिप्पणम् । चाटुश्लोकाः = रसानन्दजनकाः श्लोकाः-
१) गजाननः अपि अगजाननपझार्कः इति विरोधः ।
अगजायाः पार्वत्याः आननपद्मार्कः इति परिहारः ।
अनेकदन्तम् एकदन्तम् इति विरोधः । अनेकदं तम् इति
पदच्छेदेन परिहारः ॥
२) हरिः वस्त्रं च तुल्ये ।
विष्णो: दशा (वाल्याद्यवस्था) नास्ति ॥
वस्त्रस्य दशा ( अन्तम् ) नास्ति ।
३) दंपति पती इति उभयथाऽपि वक्तुं न शक्यते । आद्यः
व्याकणरीत्या असाधुः । अन्त्ये अर्थः न युज्यते, यतः
अर्धनारीश्वर स्वरूपम् एकम् ।