2023-04-11 06:48:53 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
अआ इई उऊ अंअः ह्रस्वदीर्घव्यवस्थया ।
काप्येकव्यञ्जनोक्तेन छन्दसां परिपाटिका ॥ १ ॥
अआ प्रथमे पादे इई द्वितीये पादे उऊ तृतीये पादे अनुस्वाराका
चतुर्थे पादे लघुस्थाने ह्रस्वो गुरुस्थाने दीर्घ इत्यनया व्यवस्थया ककारादि-
हकारान्तानां मध्यादेकव्यञ्जनोच्चारितेन पद्येन पुनः पुनः, परिवर्तनं क्रियते ।
एकाक्षरादिसप्ताक्षरान्तं छन्द: कविभिर्बाहुल्येनाप्रयुक्तत्वान्नात्र लिखितम् ।
अष्टाक्षरं विषमवृत्तं पथ्यावक्त्रम्, यथा-
काकाकाकाककाकाकाकीकीकीकी
काकाकाकाककाकाकाकीकीकीकीकिकीकिकी ।
॥१॥
"
काव्यकल्पलतावृतिः
अथ छन्दोऽभ्यासविधिः
अआ इई उऊ अंअः ह्रस्वदीर्घव्यवस्थया ।
काप्येकव्यञ्जनोक्तेन छन्दसां परिपाटिका ॥ १ ॥
कूकूकूकूकु
कम्
एवं सर्वत्र व्यञ्जनैः ।
नवाक्षरम्
दशाक्षरम्
एकादशाक्षरम्-
काकाककाकाकककाककाकाको
काकाककाकाकककाककाकाकीकीकि
कूकूकुकूकूकुकु
एवं सर्वत्र छन्दःसु ज्ञेयम् ।
उपेन्द्रवज्रा जतजा गयुग्मम् ।
इन्द्रवज्रोपेन्द्रवज्रयोरन्योन्यं हि मेलनं उपजातिर्भवेत् ।
इन्द्रवंशावंशस्थयोरपि ।
रान्नरी
रान्नरौ लघुगुरू रथोद्धता ।
स्वागता तु रनभाद्गुरुयुग्मम्
वेदैश्छिन्ना शालिनी मस्ततो गौ ।
उत्थापिनी तजभला गयुता ।
तानां त्रयं गौ लयग्राहिसञ्ज्ञम् ।