2023-04-09 14:29:44 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
1
तृतीयप्रताने चतुर्थः स्तंबका
वर्णभाषालिङ्गपदप्रकृतिप्रत्ययैस्तथा ।
विभक्तिवचनाभ्यां च श्लेषः सञ्जायतेऽष्टा ॥ १२ ॥
कल्पवर्योऽत्र भङ्गोऽभूदाकारेकारवर्णयोः ।
स्वर्गलाभविभाशोभी पदभङ्गसमुद्भवः ॥ १३ ॥
लिङ्गश्लेषे तनुर्नेत्रे बाह्याः कैरवराजिनी ।
हरउमे सुरषणो संस्कृतप्राकृतोद्भवः ॥ १४ ॥
दारिद्रयकृद्रिपौ मित्रे कृकृत्प्रकृतिभङ्गतः ।
गौरीभूतगुणोपेत ई च्विप्रत्ययभङ्गभूः ॥ १५ ॥
त्वमत्रारचयश्चक्रेत्यादिस्या विविभक्तिजः ।
विलसद्यान इत्यत्र बह्वेकवचनोद्भवः ॥ १६ ॥
वर्णावोनामभङ्गे तु राजा मृदुकरस्थितिः ।
संसारसारमर्थैक्ये संस्कृतप्राकृतोद्भवः ॥ १७
यमकोपायमाह -
समानस्वरवर्णानुप्रासतः इलेषतस्तथा ।
स्थावर्णपदपादानामावृत्या यमकं द्रुतम् ॥ १८ ॥
१०७
अनुप्रासश्लेषोपायाः पूर्वोक्ता एव । हेलाविडम्बितहिरण्मय रत्नशृङ्गाः
शृङ्गारभासुररुचः सहचारिकान्ताः । कान्तारभूवसतयोऽत्र चरन्ति सारं सारङ्ग-
चन्चलदृशो मरुतां महेलाः ।
भवविवृद्धिकृते कमलागमो जिनमतो नमतो नमतो मम ।
न रतिदाऽमरभूरुहकामधुक् सुरमणीरमणीरमणीयता ॥ १२ ॥
वनस्यान्तर्लसत्यत्र रतिभूतरुचारुणः ।
सुरौघः स्त्रीसखोरत्नै रतिभूतरुचारुणः ॥ १३ ॥
वक्रोक्तिविरोधाभासप्रश्नोत्तरपुनरुक्ताभासा अपि श्लेषसाध्याः । यथा -
तरणि पश्य सुश्रोणि नाथ कुत्रास्ति नौरिह ।
सवितारं प्रिये वच्मि प्रिय दूरेऽधुना पिता ॥ १४ ॥
तृतीयप्रताने चतुर्थः स्तंबका
वर्णभाषालिङ्गपदप्रकृतिप्रत्ययैस्तथा ।
विभक्तिवचनाभ्यां च श्लेषः सञ्जायतेऽष्टा ॥ १२ ॥
कल्पवर्योऽत्र भङ्गोऽभूदाकारेकारवर्णयोः ।
स्वर्गलाभविभाशोभी पदभङ्गसमुद्भवः ॥ १३ ॥
लिङ्गश्लेषे तनुर्नेत्रे बाह्याः कैरवराजिनी ।
हरउमे सुरषणो संस्कृतप्राकृतोद्भवः ॥ १४ ॥
दारिद्रयकृद्रिपौ मित्रे कृकृत्प्रकृतिभङ्गतः ।
गौरीभूतगुणोपेत ई च्विप्रत्ययभङ्गभूः ॥ १५ ॥
त्वमत्रारचयश्चक्रेत्यादिस्या विविभक्तिजः ।
विलसद्यान इत्यत्र बह्वेकवचनोद्भवः ॥ १६ ॥
वर्णावोनामभङ्गे तु राजा मृदुकरस्थितिः ।
संसारसारमर्थैक्ये संस्कृतप्राकृतोद्भवः ॥ १७
यमकोपायमाह -
समानस्वरवर्णानुप्रासतः इलेषतस्तथा ।
स्थावर्णपदपादानामावृत्या यमकं द्रुतम् ॥ १८ ॥
१०७
अनुप्रासश्लेषोपायाः पूर्वोक्ता एव । हेलाविडम्बितहिरण्मय रत्नशृङ्गाः
शृङ्गारभासुररुचः सहचारिकान्ताः । कान्तारभूवसतयोऽत्र चरन्ति सारं सारङ्ग-
चन्चलदृशो मरुतां महेलाः ।
भवविवृद्धिकृते कमलागमो जिनमतो नमतो नमतो मम ।
न रतिदाऽमरभूरुहकामधुक् सुरमणीरमणीरमणीयता ॥ १२ ॥
वनस्यान्तर्लसत्यत्र रतिभूतरुचारुणः ।
सुरौघः स्त्रीसखोरत्नै रतिभूतरुचारुणः ॥ १३ ॥
वक्रोक्तिविरोधाभासप्रश्नोत्तरपुनरुक्ताभासा अपि श्लेषसाध्याः । यथा -
तरणि पश्य सुश्रोणि नाथ कुत्रास्ति नौरिह ।
सवितारं प्रिये वच्मि प्रिय दूरेऽधुना पिता ॥ १४ ॥