2023-04-09 14:29:44 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
तृतोयप्रताने चतुर्थ: स्तबक:
१०५
"
इकारेण, यथा – घटा बहुलाला महाशाला' परमहाला सुरुचिज्वाला ( महाशाला )
इत्यादयः । बहुलालीभूतः । उकारेण यथा - मन्या सूना कम्बा वला त्रपा अम्बा
मृगयादयः । घृतत्रपोरम्य: । अकारेण यथा—भा प्रतिभा अधिभा पुनर्भा
कच्छादयः । अतिभोरम्यः प्रचारः । स्ववृत्त्यधिकवृन्दस्य ।
चिचना आमि उसि स्वरे हुई ।
इकारेकारौ च्विप्रत्ययेन तथा आम्उस्भ्यां तथा स्वरैच श्लिष्टौ भवतः ।
यथा - सदाबलीभूतः । सदावलीनां सदा वल्ल्योः सदावल्ल्यनुगतादयः । शब्दाः
यथा – अवि महाशालि अधिकालि प्रचुरालि नन्दि आलि मल्लिवलीत्यादयः ।
—
इउ डौ-
इकारोकारी सप्तम्येकवचनेन श्लिष्टौ भवतः । यथा विधौ प्रीतिः ।
शब्दाः, यथा – अणिहेति कटितरि सदारि शरारि उच्चारि सदाद्रिप्रभृतयः ।
क्लोववृत्तित्वे इऊ उविधिना तथा ॥ १० ॥
इकारोकारी यदा क्लोबे तदा ऊकारान्ताः क्लीबविशेषणत्वेन उकारान्ताः
क्रियन्ते तदा उविधिना श्लेषः । द्वेधापि विशदवधो कुले ।
इए ङसिङसौ रेफे।
इकारैकारी पञ्चमी षष्ठेयकवचनेन पुरस्थरेफादिरम्य प्रमुखशब्देन श्लिष्टौ
भवतः । यथा सदसिरम्यः । एकारान्तशब्दानामभावात्से शब्द: कल्पितः । इना
सह वर्ततः इति सेः, सकाम इत्यर्थ: । सदासेरभसाटोपः ।
ङौ यवलोपि स्वरे हुए।
इकारकारी सप्तम्येकवचनेन यवलोपि स्वरे श्लिष्टो भवतः । यथा सदारा
आटोपः अरिरैः ।
सम्बोधनसियोगेन यवलोपि स्वरे इऊ ।
सम्बोधनप्रथमैकवचनेन यवलोपि स्वरे श्लिष्टी भवतः ।
इकारोकारी
यथा –कट इह कटि कटु ।
१. महाशाला इति परिवर्तितः पाठः ।
१०५
"
इकारेण, यथा – घटा बहुलाला महाशाला' परमहाला सुरुचिज्वाला ( महाशाला )
इत्यादयः । बहुलालीभूतः । उकारेण यथा - मन्या सूना कम्बा वला त्रपा अम्बा
मृगयादयः । घृतत्रपोरम्य: । अकारेण यथा—भा प्रतिभा अधिभा पुनर्भा
कच्छादयः । अतिभोरम्यः प्रचारः । स्ववृत्त्यधिकवृन्दस्य ।
चिचना आमि उसि स्वरे हुई ।
इकारेकारौ च्विप्रत्ययेन तथा आम्उस्भ्यां तथा स्वरैच श्लिष्टौ भवतः ।
यथा - सदाबलीभूतः । सदावलीनां सदा वल्ल्योः सदावल्ल्यनुगतादयः । शब्दाः
यथा – अवि महाशालि अधिकालि प्रचुरालि नन्दि आलि मल्लिवलीत्यादयः ।
—
इउ डौ-
इकारोकारी सप्तम्येकवचनेन श्लिष्टौ भवतः । यथा विधौ प्रीतिः ।
शब्दाः, यथा – अणिहेति कटितरि सदारि शरारि उच्चारि सदाद्रिप्रभृतयः ।
क्लोववृत्तित्वे इऊ उविधिना तथा ॥ १० ॥
इकारोकारी यदा क्लोबे तदा ऊकारान्ताः क्लीबविशेषणत्वेन उकारान्ताः
क्रियन्ते तदा उविधिना श्लेषः । द्वेधापि विशदवधो कुले ।
इए ङसिङसौ रेफे।
इकारैकारी पञ्चमी षष्ठेयकवचनेन पुरस्थरेफादिरम्य प्रमुखशब्देन श्लिष्टौ
भवतः । यथा सदसिरम्यः । एकारान्तशब्दानामभावात्से शब्द: कल्पितः । इना
सह वर्ततः इति सेः, सकाम इत्यर्थ: । सदासेरभसाटोपः ।
ङौ यवलोपि स्वरे हुए।
इकारकारी सप्तम्येकवचनेन यवलोपि स्वरे श्लिष्टो भवतः । यथा सदारा
आटोपः अरिरैः ।
सम्बोधनसियोगेन यवलोपि स्वरे इऊ ।
सम्बोधनप्रथमैकवचनेन यवलोपि स्वरे श्लिष्टी भवतः ।
इकारोकारी
यथा –कट इह कटि कटु ।
१. महाशाला इति परिवर्तितः पाठः ।