2023-04-09 14:29:36 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
६८
काव्यकल्पलतावृत्तिः
अथ वर्णाक्षेपेण श्लेषप्रकारान्तरमाह-
कसंश्चापि ॥ २४ ॥
क्रमतोऽपूर्वोचिताचितासितावाहितोहितोरूढाः ।
उद्योतिकान्तिकासितकामोदितकुलसिताः
उदितं क्रमाच्च कूटोपचितं खचितं सुखं पुरोगचितम् ।
गाहितगुरूढगूढघनवहिघोरीकृता ज्ञेयाः ॥ २५ ॥
घाटोपचितोच्चरोचितचक्रान्चित
करोचिताश्चान्तम् ।
छविराजिमुखाश्च लसन् सज्जं जालोचितश्च जातियुतः ॥ २६ ॥
ज्ञानाद्वर्धी टोपचिततिरोहिततानवर्द्धनो वोध्याः ।
तारोचितस्थिरोचितस्तिरोहितस्थान वर्द्धिनो ज्ञेयाः ॥ २७ ॥
स्थामोचितदूरोचितदान्तो धीरोचितश्च धनवर्धी ।
धामोदितो धरोचितनव्याप्तनिचितनवर्द्धनियताश्च
निहितनिबद्धपरोचितपिहितपिनद्धप्रभासित प्रमुखाः ।
प्रान्तप्रकटप्रवरप्रमोदिताः पीनवर्द्ध च ॥ २६ ॥
॥ २८ ॥
पूरोचितप्रमोदितप्राग्रप्रभासिताः स्फुटोपचितम् ।
स्फारोचितश्च फलसद्विलसद्वामोदिता वसद्व्याप्तौ ॥ ३० ॥
विपरीतविकटसम्पन्नविभासितवरोचितव्यूढाः ।
विप्रात्कृष्टोद्भासितभारोचितभानवर्द्धभूव्याप्ताः ॥ ३१ ॥
भासितभीमोदितमोहितमहसन्मानवर्द्धिनो ज्ञेयाः ।
यानाद्वर्धी रोचितरचिती रोपचित रूढरूपचिताः ॥ ३२ ॥
रामोदितलसितलसल्लाभाश्रितलूनर्वार्द्धनो लवसत् ।
लीनाद्वहीं शुभ्राजितशकलशुभासिता: सुशोभश्च ॥ ३३ ॥
सहसितसततसमीहितसारोचितसोमोदिताश्च सद्योती ।
सबलं हासितहीनावद्धक्षिप्राग्रकमोदितकाः ॥ ३४ ॥
शब्दै रेभिरपूर्वाद्यैः पूर्वभागप्रयोजितैः ।
शेषाय शब्दमध्येषु निक्षिपेद्वर्णमण्डलीम् ॥ ३५ ॥
यथा - अपूर्वसुरस्थितिः । पक्षे असुरस्थिति । अचितगजयुतः । पक्षेऽङ्गजः ।
आचितखेटकशोभी । पक्षे आखेटकः । उद्योतिपरागपूर्ण: । पक्षे उपरामः ।
कामोदितसरःस्थितिः । पक्षे कासरः । एवं सर्वत्र । खचितद्योतयुतः । गाहित-
जारोह: । घनवद्धिस्मरः । वरीचितपलश्री: । छविराजिगणः । जालोचितघनः ।
काव्यकल्पलतावृत्तिः
अथ वर्णाक्षेपेण श्लेषप्रकारान्तरमाह-
कसंश्चापि ॥ २४ ॥
क्रमतोऽपूर्वोचिताचितासितावाहितोहितोरूढाः ।
उद्योतिकान्तिकासितकामोदितकुलसिताः
उदितं क्रमाच्च कूटोपचितं खचितं सुखं पुरोगचितम् ।
गाहितगुरूढगूढघनवहिघोरीकृता ज्ञेयाः ॥ २५ ॥
घाटोपचितोच्चरोचितचक्रान्चित
करोचिताश्चान्तम् ।
छविराजिमुखाश्च लसन् सज्जं जालोचितश्च जातियुतः ॥ २६ ॥
ज्ञानाद्वर्धी टोपचिततिरोहिततानवर्द्धनो वोध्याः ।
तारोचितस्थिरोचितस्तिरोहितस्थान वर्द्धिनो ज्ञेयाः ॥ २७ ॥
स्थामोचितदूरोचितदान्तो धीरोचितश्च धनवर्धी ।
धामोदितो धरोचितनव्याप्तनिचितनवर्द्धनियताश्च
निहितनिबद्धपरोचितपिहितपिनद्धप्रभासित प्रमुखाः ।
प्रान्तप्रकटप्रवरप्रमोदिताः पीनवर्द्ध च ॥ २६ ॥
॥ २८ ॥
पूरोचितप्रमोदितप्राग्रप्रभासिताः स्फुटोपचितम् ।
स्फारोचितश्च फलसद्विलसद्वामोदिता वसद्व्याप्तौ ॥ ३० ॥
विपरीतविकटसम्पन्नविभासितवरोचितव्यूढाः ।
विप्रात्कृष्टोद्भासितभारोचितभानवर्द्धभूव्याप्ताः ॥ ३१ ॥
भासितभीमोदितमोहितमहसन्मानवर्द्धिनो ज्ञेयाः ।
यानाद्वर्धी रोचितरचिती रोपचित रूढरूपचिताः ॥ ३२ ॥
रामोदितलसितलसल्लाभाश्रितलूनर्वार्द्धनो लवसत् ।
लीनाद्वहीं शुभ्राजितशकलशुभासिता: सुशोभश्च ॥ ३३ ॥
सहसितसततसमीहितसारोचितसोमोदिताश्च सद्योती ।
सबलं हासितहीनावद्धक्षिप्राग्रकमोदितकाः ॥ ३४ ॥
शब्दै रेभिरपूर्वाद्यैः पूर्वभागप्रयोजितैः ।
शेषाय शब्दमध्येषु निक्षिपेद्वर्णमण्डलीम् ॥ ३५ ॥
यथा - अपूर्वसुरस्थितिः । पक्षे असुरस्थिति । अचितगजयुतः । पक्षेऽङ्गजः ।
आचितखेटकशोभी । पक्षे आखेटकः । उद्योतिपरागपूर्ण: । पक्षे उपरामः ।
कामोदितसरःस्थितिः । पक्षे कासरः । एवं सर्वत्र । खचितद्योतयुतः । गाहित-
जारोह: । घनवद्धिस्मरः । वरीचितपलश्री: । छविराजिगणः । जालोचितघनः ।