2022-09-27 19:07:30 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
संस्कृतसन्दर्भः
आचार्य: । भद्रम्, ततः परं पठाम:-
"अथ पुरुषस्य कामक्रोधलोभाख्यं रिपुत्रयं सुघोरं भवति ।
तेनायमाक्रान्तः ( सर्वेष्वेव पातकेषु ) प्रवर्तते ।"*
अत एव तत्त्वविदो वदन्ति -
६२
"त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मनः ।
कामः क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत् वयं त्यजेत् ॥" +
नेदं विस्मरणीयं श्रीमद्भिः । तदिदानों शृणोमि तावत्,
पठ्यतां यत् पूर्वमेव पठितं युष्माभिः ।
ब्रह्मचारिणः । एते पठाम:-
6
"अथ न कञ्चनावमन्येत ।
* विष्णुसंहिता, ३३. १. ३१
+
-
न च होनाधिकाङ्गान् मूर्खान् हीनान् अवहसेत् ।
न हौनान् सेवेत ।
स्वाध्यायविरोधि कर्म न कुर्यात् ।
वयोऽनुरूपं वेषं कुर्यात् ।
श्रुतस्याभिजनस्य धनस्य देशस्य च ।
नोडतः ।
नित्यं शास्त्राद्यवेक्षी स्यात् ।
सति विभवे न जीर्णमलवदासा: स्यात् ।
न भुवमालिखेत् ।
""
-
३३.६; भगवद्गीता, १६. २१ । १
पञ्चदशः प्रपाठक:
न लोष्टमर्दी स्यात् ।
न तृणच्छेदी स्यात् ।
न दन्तैर्नखलोमानि च्छिन्द्यात् ।
द्यूतं वर्जयेत् ।
वस्त्रोपानहमाल्योपवीतान्यन्यष्टताति न धारयेत् ।
नाधार्मिकजनाकीर्णे ( स्थाने निवसेत् ) ।
न संवसेद् वैद्यहोने ।
नोपसृष्टे ।
न वृथाचेष्ठां कुर्यात् ।
नाश्लीलं कीर्तयेत् ।
नानृतं ।
नाप्रियम् ।
न कञ्चन मर्मणि स्पृशेत् ।
नात्मानमवजानीयाद दीर्घमायुर्जिजीविषुः ।
चिरं सन्ध्योपासनं कुर्यात् ।
परस्य दण्डं नोद्यच्छेत् ।
शास्यं शासनायें ताड़येत् ।
देवब्राह्मणशास्त्रमहात्मनां परीवादं परिहरेत् ।
धर्मविरुडो चार्थकामौ ।
एवमाचारसेवी स्थात ।"*
द्रष्टव्या-विष्णुसंहिता, ७१.१-८६ ।
Digitised by Ajit Gargeshwari For Karnataka Samskrita University
६२
आचार्य: । भद्रम्, ततः परं पठाम:-
"अथ पुरुषस्य कामक्रोधलोभाख्यं रिपुत्रयं सुघोरं भवति ।
तेनायमाक्रान्तः ( सर्वेष्वेव पातकेषु ) प्रवर्तते ।"*
अत एव तत्त्वविदो वदन्ति -
६२
"त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मनः ।
कामः क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत् वयं त्यजेत् ॥" +
नेदं विस्मरणीयं श्रीमद्भिः । तदिदानों शृणोमि तावत्,
पठ्यतां यत् पूर्वमेव पठितं युष्माभिः ।
ब्रह्मचारिणः । एते पठाम:-
6
"अथ न कञ्चनावमन्येत ।
* विष्णुसंहिता, ३३. १. ३१
+
-
न च होनाधिकाङ्गान् मूर्खान् हीनान् अवहसेत् ।
न हौनान् सेवेत ।
स्वाध्यायविरोधि कर्म न कुर्यात् ।
वयोऽनुरूपं वेषं कुर्यात् ।
श्रुतस्याभिजनस्य धनस्य देशस्य च ।
नोडतः ।
नित्यं शास्त्राद्यवेक्षी स्यात् ।
सति विभवे न जीर्णमलवदासा: स्यात् ।
न भुवमालिखेत् ।
""
-
३३.६; भगवद्गीता, १६. २१ । १
पञ्चदशः प्रपाठक:
न लोष्टमर्दी स्यात् ।
न तृणच्छेदी स्यात् ।
न दन्तैर्नखलोमानि च्छिन्द्यात् ।
द्यूतं वर्जयेत् ।
वस्त्रोपानहमाल्योपवीतान्यन्यष्टताति न धारयेत् ।
नाधार्मिकजनाकीर्णे ( स्थाने निवसेत् ) ।
न संवसेद् वैद्यहोने ।
नोपसृष्टे ।
न वृथाचेष्ठां कुर्यात् ।
नाश्लीलं कीर्तयेत् ।
नानृतं ।
नाप्रियम् ।
न कञ्चन मर्मणि स्पृशेत् ।
नात्मानमवजानीयाद दीर्घमायुर्जिजीविषुः ।
चिरं सन्ध्योपासनं कुर्यात् ।
परस्य दण्डं नोद्यच्छेत् ।
शास्यं शासनायें ताड़येत् ।
देवब्राह्मणशास्त्रमहात्मनां परीवादं परिहरेत् ।
धर्मविरुडो चार्थकामौ ।
एवमाचारसेवी स्थात ।"*
द्रष्टव्या-विष्णुसंहिता, ७१.१-८६ ।
Digitised by Ajit Gargeshwari For Karnataka Samskrita University
६२