2023-03-11 14:51:59 by Alok Kumar
This page has been fully proofread once and needs a second look.
काकमूषककूर्ममृगकथा
वकथयत् । निर्वेदात् । हिरण्यक आह । कस्ते निर्वेदः । स आह । प्रतिदिनं मे
चञ्चुभरणमुत्पद्यते सततं दृष्टपाशबन्धनप्रत्यवायाः पतत्रि
लमीदृशेन प्राणधारणेन । हिरण्यक आह्व । तर्हि क्व यास्यसि । स आह ।
अस्तीतोऽविदूरे वनगहनमध्ये महासरः । तत्र चिरोपार्जितं मम प्रिय
रको नाम कच्छ
तेन सह कालमनुद्वेगेन सुखं यापयिष्यामि । तच्छ्रुत्वा हिरण्यक आ
मपि भवता सहागमिष्यामि । ममापीह निर्वेदोऽस्ति । वायस आह । किं भव-
तोऽपि निर्वेदस्य कारणम् । हिरण्यक आह । भो बहुवक्तव्यमस्ति तत्रैव गत्वा
ते सर्वं कथयिष्यामीति वचनसमकालमेव वायस
विपुलं प्राप्तवान् । अथ मूषकेण सह वायसमायान्तं दूराद्दृष्
लवित् कोऽयमिति विचिन्त्यात्मशङ्कया पुलिनादुत्प्लुत्याम्
पतनकोप्युदकसंघट्टक्षुभितहृद
वस्थाप्य विपुलं वृक्षमधिरूढो जिज्ञासुः । त
आगच्छागच्छ तव
तदागत्यालिङ्
तनयनः सत्वरं सलिलान्निष्
मिति ब्रुवन् मन्थरको वृक्षोत्तीर्णं लघुपतनकमालिङ्गितवान् । ततश्च तेन तयोः
सहर्षमातिथ्यं कृत्वा वायसः पृष्टः । वयस्य कुतस्त्वं कथं भवान् मूषकं गृहीत्वा
निर्जनं वनमागतः । क
नाम मूषकः । यस्य जिह्वासहस्रं स्यात् सोऽस्य दीर्घायुषो गुणविस्तरं यथाव-
स्थितं ब्रूयात् । साधु चेदमुच्यते ।
आजीवितान्ताः प्रणयाः कोपाश्च क्षणभ
परित्यागाश्च निःसङ्गा न भवन्ति महात्मनाम् ॥ २६ ॥
इत्युक्त्वा यथावृत्तं तस्मै चित्रग्रीवमोक्षणमाख्यातवानात्म
संगतम् । मन्थरकोऽपि हिरण्यकगुणमाहात्म्यश्रवणविस्मितो हिरण्य
अथ केन निर्वेदेन केन वा परिभवकारणेन स्वदेशमित्रबन्धुकल
भवता व्यव