2023-03-09 15:02:21 by Alok Kumar
This page has been fully proofread once and needs a second look.
कं श्रीर्न दर्पयति कं न निहन्ति मृत्युः
कं स्त्रीकृता न विषयाः परितापयन्ति ॥ ९० ॥
स्तब्धस्य नश्यति यशो विषमस्य मित्रं
नष्टक्रियस्य कुलमर्थपरस्य धर्मः ।
विद्याफलं व्यसनिनः कृपणस्य सौख्यं
राज्यं प्रमत्तसचिवस्य नराधिपस्य ॥ ९१ ॥
शुष्केन्धने वह्निरुपैति वृद्धिं
मूढेषु शोकश्चपलेषु कोपः ।
कान्तेषु कामो निपुणेषु विद्या
धर्मो दयावत्सु महत्सु धैर्यम् ॥ १२ ॥
तद्राजन् यत्त्वयोक्तमसिधाराव्रतमिवारिसंपर्कोऽनुभूत इति तत्सत्यम् ।
अभिज्ञः खल्वसि । किंतु
स्कन्धेनापि वहेच्छत्रुं कार्यमासाद्य बुद्धिमान् ।
वहता कृष्णसर्पेण मण्डूका विनिपातिताः ॥ ९३ ॥
सोऽब्रवीत् । कथं चैतत् । चिरंजीव्याह ।
अथ मण्डूकानां कृष्णसर्पारोहणकथा नाम दशमी कथा ।
अस्ति कश्चित्परिणतवया मन्दविषो नाम कृष्णसर्पः । स एवं समर्थित-
वान् । कथं नामानया वृत्त्या सुखं वर्तेयमिति । ततो बहुमण्डूकंहह्रदं गत्वावृधृति-
परीतमात्मानं दर्शयन् स्थितः । अथ तथा स्थिते तस्मिन्नुकान्तर्गतेनैकेन मण्डू-
केन पृष्टः । माम किमद्य यथापूर्वमाहारार्थं न विहरसि । इति । स आह । भद्र
कुतो मे मन्दभाग्यस्याहारेऽभिलाषः । यत्कारणम् । अद्य रात्रौ प्रथमप्रदोष एषव
मयाहारार्थं विहरमाणेन दृष्ट एको मण्डूकः । तदूमद्ग्रहणार्थं मया कक्रमः सज्जितः ।
सोऽपि मां दृष्टाट्वा मृत्युभयेन स्वाध्यायप्रसक्तानां ब्राह्मणानामन्तरपक्रान्तो न विभा-
बिवितो मया काक्वापि गतः । तत्सादृश्यमोहितचित्तेन मया कस्यचिद्ब्राह्मणसूनोरङ्गुष्ठाठो
दष्टः । ततोऽसीसौ सपदि पञ्चत्वमागतः । तत्पित्रा दुःखार्सेतेनाहं शप्त उक्तब्धश्च । दुरा-
स्मन् यस्त्मन् यत्त्वया ममानपराधी सुतो दृदष्टस्तेन दोषेण त्वं मण्डडूकामांनां वाहनं भवि-
कं स्त्रीकृता न विषयाः परितापयन्ति ॥ ९० ॥
स्तब्धस्य नश्यति यशो विषमस्य मित्रं
नष्टक्रियस्य कुलमर्थपरस्य धर्मः ।
विद्याफलं व्यसनिनः कृपणस्य सौख्यं
राज्यं प्रमत्तसचिवस्य नराधिपस्य ॥ ९१ ॥
शुष्केन्धने वह्निरुपैति वृद्धिं
मूढेषु शोकश्चपलेषु कोपः ।
कान्तेषु कामो निपुणेषु विद्या
धर्मो दयावत्सु महत्सु धैर्यम् ॥ १२ ॥
तद्राजन् यत्त्वयोक्तमसिधाराव्रतमिवारिसंपर्कोऽनुभूत इति तत्सत्यम् ।
अभिज्ञः खल्वसि । किंतु
स्कन्धेनापि वहेच्छत्रुं कार्यमासाद्य बुद्धिमान् ।
वहता कृष्णसर्पेण मण्डूका विनिपातिताः ॥ ९३ ॥
सोऽब्रवीत् । कथं चैतत् । चिरंजीव्याह ।
अथ मण्डूकानां कृष्णसर्पारोहणकथा नाम दशमी कथा ।
अस्ति कश्चित्परिणतवया मन्दविषो नाम कृष्णसर्पः । स एवं समर्थित-
वान् । कथं नामानया वृत्त्या सुखं वर्तेयमिति । ततो बहुमण्डूकं
परीतमात्मानं दर्शयन् स्थितः । अथ तथा स्थिते तस्मिन्नुकान्तर्गतेनैकेन मण्डू-
केन पृष्टः । माम किमद्य यथापूर्वमाहारार्थं न विहरसि । इति । स आह । भद्र
कुतो मे मन्दभाग्यस्याहारेऽभिलाषः । यत्कारणम् । अद्य रात्रौ प्रथमप्रदोष ए
मयाहारार्थं विहरमाणेन दृष्ट एको मण्डूकः । त
सोऽपि मां दृष्
दष्टः । ततोऽ