2023-12-25 14:20:46 by kartikbhagwat94@gmail.com

This page has been fully proofread once and needs a second look.

न्यायकौशः ।
 
भवे-
यथा गर्भाशयगतं शुक्रमार्तवं जीवसंज्ञकः । प्रकृतिः सविकाराच

तत्सर्वे गर्भसंज्ञकम् ॥ कालेन वर्धितो गर्भो यद्यङ्गोपाङ्गसंयुतः ।

तदा स मुनिभिः शरीरीति निगद्यते ॥ इति । तल्लक्षणादिकं तु जीव-

शब्दव्याख्याने दृश्यम् ।
 
८७२
 
-
 

 
<
शकेराः>
मृत्तिकामिश्रा: क्षुद्रपाषाणाः शर्करा: ( जै० न्या० अ० १
 

पा० ४ अधि० १९) ।
 
1
 

 
<
शस्त्रम्>
अप्रगीतमन्त्रसाध्या स्तुतिः ( जै० न्या० अ० २ पा० १
 

अधि० ५ ) ।
 

 
<
शांकरम् - >
आर्द्रा ( पु० चि० पृ० ३५३ ) ।
 
-
 

 
<
शांभवी>
( कल्याणीशब्दे दृश्यम् ) ।
 
-
 

 
<
शाक्य:>
बुद्धः । शाक्यशब्द निरुक्तिरन्यथोक्ता । यथा शाकवृक्षप्रतिच्छतं

वासं यस्मात्प्रचक्रिरे । तस्मादिक्ष्वाकुवंश्यास्ते भुवि शाक्या इति श्रुताः ॥

इति भरतधृतवचनम् । इयमन्त्राख्यायिका । पितृशप्ताः केचिदिक्षा

कुवंश्या गोतमवंशजकपिलमुनेराश्रमे योगाभ्यासाय शाकवृक्षे कृतवाला:
शाक्यायनम् -

 
<शाक्यायनम्>
( यागः ) षट्त्रिंशत्सु संवत्सरेष्वनुष्ठेयं शाक्यावनद

शाक्य इति ख्यातिमापन्नाः इति ( वाच० ) । शिष्टं तु बुद्धशब्दे दृश्यम /
 

( जै
 
० न्या० अ० ३ पा० ८ अधि० २३ ) ।
 

 
<
शाठीसमः>
( जाति: ) त्वपक्षे किंचिद्दूषणं भविष्यति इति शङ्का (गौ०

वृ० ५।१।३७ ) । अयं शाठीसमश्च सूत्रानुक्तोपि कार्यसमप्रभेदः
 

वृत्तिकृता प्रतिपाद्यते इति विज्ञेयम् ।
 
इति
 
8
 

 
इति
 
<
शानच्>
( प्रत्ययः ) १ प्रकृतधात्वर्थकर्ता कर्तृशानचोर्थः (तर्का०

पृ० १२ ) । यथा पचमानः इत्यादौ । २ धात्वर्थजन्यफलवान्

कृतां ल्युट्घञादीनां तु प्रयोगसाधुत्वमात्रं प्रयोजनम् इति विज्ञेयम्/

शानचोर्थः । यथा पच्यमान इत्यादौ । एवं कृतामप्यर्था ऊद्याः / भाव

 
<
शान्ति:>
१ उपद्रवनिवारणम् । यथा शान्ता पृथिवी शान्तं पापर

इत्यादौ । २ वेदान्तिनस्तु कामक्रोधादिजयः विषयेभ्यो मनसो निवारण