2023-02-20 00:55:56 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
★
Hellse
महं जामानि इलमुव्यवसाय: । सो
यात्
r:
पुनः घटोयम् इति व्यावसायः । तत्तथ बटमहं जानामि इलनुष्या
सेन प्रामाण्यं गृह्यते इति ( त० प्र० ख० ४ ० १३९ ) । शाय
कानामयं भावः । प्रामाण्यस्य स्वतो अहे अनम्यासदशोत्पलाने
यो
म स्यात् । ज्ञानग्रहे प्रामाण्यनिश्चयात् । अनिश्वये वा न स्वतः प्रामाण्य -
-ग्रहः । ज्ञानामहे धर्मिज्ञानाभावात् न संशयः । अगम्यासदोसन्नम्
प्रामाण्यव्याप्यवसानिश्चयकालीनम् । तत्संवायः इद्रं अमा म का इति
प्रामाण्यसंशय: ( मू० म० १ प्रामा० पृ० १८९) । अयं भावः ।
न च संशयस्थले ज्ञानग्रहोषि ( प्रामाण्याश्रयज्ञानस्य विशेषणस्य एव )
नास्ति इति वाच्यम् । ज्ञानाग्रहे ज्ञानधर्मिकप्रामाण्यतदभाबको टिकासंशया-
नुपपत्तेः । संशये धर्मिज्ञानस्य हेतुत्वात् (चि० १ आ० go
१८८-९८९ ) ( त० कौ० पृ० १८) इति । यदि मीमांसकाः
प्रमात्वस्य स्वतो ग्राह्यत्वं स्वीकुर्युस्तदा अनम्यासदशायां ( प्राथमिकजल-
ज्ञानप्रहोत्तरदशायाम् ) तन्मत्ते प्रामाण्य संशयानुपपत्तिः । तथाहि ।
ज्ञानप्रहामन्तरम् किंचिज्जातं मे यज्जलज्ञानम् तत् प्रमा अका इति
प्रामाण्यसंशयो लोकेनुभवसिद्धः । सन स्वात् । तम्मते ज्ञानप्रहे
प्रमात्वस्यापि निश्चितत्वेन तत्संशयायोगात् इति । अतः प्राप्त एव
अनुमानादिना प्रमात्वमवश्यं ब्राह्मम् ( त ० कौ० ५० १८) इति ।
परतस्त्वं च ज्ञानसामान्यग्राहकातिरिक्तप्राह्यत्वम् । ईदृशपणास्वं शतौ
कचित् द्वितीयानुव्यवसायमादाय । क्रचित्तु अनुमानमादाय जोशम् ।
तथाहि । परतो अहणे प्रमाणमनुमानम् । तल विमता ग्रामा ज्ञान-
हेत्वतिरिक्तद्देत्यधीना कार्यत्वे सति तद्विशेषत्वादप्रमागत् ( सर्व०
पु० २८२ जैमि० ) इति । तथा च द्वितीयानुव्यवसायेन कचियामायग्रहे
च प्रामाण्यरूपसाभ्यप्रसिद्धाषनुमानमपि प्रामाण्यप्राह्लम् । खापा इदं
पुरुषज्ञानम् प्रमा करादिमति पुरुषज्ञानत्वात् संप्रतिवत् । यहा अनै
तनैषम् इति व्यतिरेकी । तदर्थच इदम् द्वितीयानुमानेनागृहीत सामाज्य कम्
पुरुषहानं प्रथा ( पुरुषत्ववद्विशेषकले सति प्रत्
Hellse
महं जामानि इलमुव्यवसाय: । सो
यात्
r:
पुनः घटोयम् इति व्यावसायः । तत्तथ बटमहं जानामि इलनुष्या
सेन प्रामाण्यं गृह्यते इति ( त० प्र० ख० ४ ० १३९ ) । शाय
कानामयं भावः । प्रामाण्यस्य स्वतो अहे अनम्यासदशोत्पलाने
यो
म स्यात् । ज्ञानग्रहे प्रामाण्यनिश्चयात् । अनिश्वये वा न स्वतः प्रामाण्य -
-ग्रहः । ज्ञानामहे धर्मिज्ञानाभावात् न संशयः । अगम्यासदोसन्नम्
प्रामाण्यव्याप्यवसानिश्चयकालीनम् । तत्संवायः इद्रं अमा म का इति
प्रामाण्यसंशय: ( मू० म० १ प्रामा० पृ० १८९) । अयं भावः ।
न च संशयस्थले ज्ञानग्रहोषि ( प्रामाण्याश्रयज्ञानस्य विशेषणस्य एव )
नास्ति इति वाच्यम् । ज्ञानाग्रहे ज्ञानधर्मिकप्रामाण्यतदभाबको टिकासंशया-
नुपपत्तेः । संशये धर्मिज्ञानस्य हेतुत्वात् (चि० १ आ० go
१८८-९८९ ) ( त० कौ० पृ० १८) इति । यदि मीमांसकाः
प्रमात्वस्य स्वतो ग्राह्यत्वं स्वीकुर्युस्तदा अनम्यासदशायां ( प्राथमिकजल-
ज्ञानप्रहोत्तरदशायाम् ) तन्मत्ते प्रामाण्य संशयानुपपत्तिः । तथाहि ।
ज्ञानप्रहामन्तरम् किंचिज्जातं मे यज्जलज्ञानम् तत् प्रमा अका इति
प्रामाण्यसंशयो लोकेनुभवसिद्धः । सन स्वात् । तम्मते ज्ञानप्रहे
प्रमात्वस्यापि निश्चितत्वेन तत्संशयायोगात् इति । अतः प्राप्त एव
अनुमानादिना प्रमात्वमवश्यं ब्राह्मम् ( त ० कौ० ५० १८) इति ।
परतस्त्वं च ज्ञानसामान्यग्राहकातिरिक्तप्राह्यत्वम् । ईदृशपणास्वं शतौ
कचित् द्वितीयानुव्यवसायमादाय । क्रचित्तु अनुमानमादाय जोशम् ।
तथाहि । परतो अहणे प्रमाणमनुमानम् । तल विमता ग्रामा ज्ञान-
हेत्वतिरिक्तद्देत्यधीना कार्यत्वे सति तद्विशेषत्वादप्रमागत् ( सर्व०
पु० २८२ जैमि० ) इति । तथा च द्वितीयानुव्यवसायेन कचियामायग्रहे
च प्रामाण्यरूपसाभ्यप्रसिद्धाषनुमानमपि प्रामाण्यप्राह्लम् । खापा इदं
पुरुषज्ञानम् प्रमा करादिमति पुरुषज्ञानत्वात् संप्रतिवत् । यहा अनै
तनैषम् इति व्यतिरेकी । तदर्थच इदम् द्वितीयानुमानेनागृहीत सामाज्य कम्
पुरुषहानं प्रथा ( पुरुषत्ववद्विशेषकले सति प्रत्