2023-02-20 00:54:47 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
न्यायकोशः ।
२३७
[ख] अनिर्धारितविशेषविशिष्टम् । यथा कीदृशो गवयपदवाच्यः
इत्यादौ ( म०प्र० ३ ० ३४ ) । यथा वा कस्मै नाथ समर्प्य
कौरषकुलं व्योमान्तमालम्बसे ( उद्भटः ) इत्यादौ । २ ईषदर्थः । यथा
न किमप्यस्यास्ति इत्यादौ । ३ व्अतिशयः । यथा किमप्येष प्रगस्मते
इत्यादौ । अत्र अतिशयितं प्रगल्भते इति बोध: ( वाच० ) ।
४ प्रश्नः । यथा किमिदं किंनरकण्ठि सुप्यते ( रघुः ) इत्यादौ
( वाच० ) । ५ वितर्कः । स च प्रयोक्तः संभावनात्मकं ज्ञानम् ।
यथा किमिन्दुः किं पद्मं किमु मुकुरबिम्बं किमु मुखं किमब्जे किं मीनौ
किमु मदनबाणी किमु दृशौ ।
किमु कुचौ तडिद्वा तारा वा
किंशब्दार्थः । ६ कुत्सा । यथा
१०९ - ११० ) । यथा वा स
एवम् वाशब्दस्याप्यर्थो ज्ञेयः (ग०
किस – ( अव्ययम् ) १ प्रश्नः । २ निषेधः । ३ वितर्कः । ४ निन्दा ।
यथा किमु मीरु ररार्यसे (भट्टि ) इत्यादौ ( वाच० ) ।
खगौ वा गुच्छौ वा कनककलशौ वा
कनकलतिका वा किमबला ॥ इत्यादौ
किंगौरित्यादौ ( ग० शक्ति० go
किंसखा ( किरा० ११५ इत्यादौ ।
शक्ति० १० १०९ ) ।
किमुत - (अव्ययम् ) १ प्रश्नः । २ वितर्कः । तत्र प्रमाणम् आहो
उताहो किमुत वितर्फे किं किमूत च इति ( हेम० ) ( वाच० ) ।
३ विकल्पः । ४ अतिशयः ( वाच० )।
किल ( अव्ययम् ) १ आगमप्रसिद्धिः । यथा कंसं जघान किल बासु
देवः इत्यादौ । अत्र कृष्णकर्तृकं कंसहननमागमसिद्धम् इति बोधः ।
२ अरुचिः । यथा एवं किल केचिद्वदन्ति इत्यादौ । अत्र केषांचिदेवं
कपनं वक्तररुचिविषयः इति बोधः । ३ न्यक्कारः । यथा स किल
योयते इत्यादौ । अत्र तस्य योधनशक्तिराहित्ययोतनात् तिरस्कारो
गम्पते । ४ संभावना । यथा पार्थः किल विजेष्यते कुरून्
इत्यादौ । अत्र पार्थकर्तृककुरुविजयः संभावनाविषयः इति बोधः ।
५ हेतुः । यथा स किलैषमुक्तवान् इत्यादौ । अत्र तत्कथनस्यान्यत्र
हेतुता योग्यते । ६ अलीकम् । यथा प्रसद्ध सिंहः किल तां चकर्ष
२३७
[ख] अनिर्धारितविशेषविशिष्टम् । यथा कीदृशो गवयपदवाच्यः
इत्यादौ ( म०प्र० ३ ० ३४ ) । यथा वा कस्मै नाथ समर्प्य
कौरषकुलं व्योमान्तमालम्बसे ( उद्भटः ) इत्यादौ । २ ईषदर्थः । यथा
न किमप्यस्यास्ति इत्यादौ । ३ व्अतिशयः । यथा किमप्येष प्रगस्मते
इत्यादौ । अत्र अतिशयितं प्रगल्भते इति बोध: ( वाच० ) ।
४ प्रश्नः । यथा किमिदं किंनरकण्ठि सुप्यते ( रघुः ) इत्यादौ
( वाच० ) । ५ वितर्कः । स च प्रयोक्तः संभावनात्मकं ज्ञानम् ।
यथा किमिन्दुः किं पद्मं किमु मुकुरबिम्बं किमु मुखं किमब्जे किं मीनौ
किमु मदनबाणी किमु दृशौ ।
किमु कुचौ तडिद्वा तारा वा
किंशब्दार्थः । ६ कुत्सा । यथा
१०९ - ११० ) । यथा वा स
एवम् वाशब्दस्याप्यर्थो ज्ञेयः (ग०
किस – ( अव्ययम् ) १ प्रश्नः । २ निषेधः । ३ वितर्कः । ४ निन्दा ।
यथा किमु मीरु ररार्यसे (भट्टि ) इत्यादौ ( वाच० ) ।
खगौ वा गुच्छौ वा कनककलशौ वा
कनकलतिका वा किमबला ॥ इत्यादौ
किंगौरित्यादौ ( ग० शक्ति० go
किंसखा ( किरा० ११५ इत्यादौ ।
शक्ति० १० १०९ ) ।
किमुत - (अव्ययम् ) १ प्रश्नः । २ वितर्कः । तत्र प्रमाणम् आहो
उताहो किमुत वितर्फे किं किमूत च इति ( हेम० ) ( वाच० ) ।
३ विकल्पः । ४ अतिशयः ( वाच० )।
किल ( अव्ययम् ) १ आगमप्रसिद्धिः । यथा कंसं जघान किल बासु
देवः इत्यादौ । अत्र कृष्णकर्तृकं कंसहननमागमसिद्धम् इति बोधः ।
२ अरुचिः । यथा एवं किल केचिद्वदन्ति इत्यादौ । अत्र केषांचिदेवं
कपनं वक्तररुचिविषयः इति बोधः । ३ न्यक्कारः । यथा स किल
योयते इत्यादौ । अत्र तस्य योधनशक्तिराहित्ययोतनात् तिरस्कारो
गम्पते । ४ संभावना । यथा पार्थः किल विजेष्यते कुरून्
इत्यादौ । अत्र पार्थकर्तृककुरुविजयः संभावनाविषयः इति बोधः ।
५ हेतुः । यथा स किलैषमुक्तवान् इत्यादौ । अत्र तत्कथनस्यान्यत्र
हेतुता योग्यते । ६ अलीकम् । यथा प्रसद्ध सिंहः किल तां चकर्ष