2023-02-20 00:54:28 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
गगनकमलं सुरभि कमलत्यादित्यत्र कमले पक्षे गगनीयत्वाभावः
( म्या० म० २ १० २१ ) । यथा वा काञ्चनमयः पर्वतो बहिमा-
नित्यादौ पर्वते काचनमयत्वस्याभावः (मु० २ १० १६१ ) ( गौ०
वृ० ११२।७ ) । अत्र पर्वतो न कायनमयः इति ज्ञाने विद्यमाने
काबनमये पर्वते महिष्याप्यघूमबान्काञ्चनमयपर्वतः इति परामर्शप्रति
बन्धः फलम् । यथा वा अनित्यगगनं रूपवदित्यादौ गगनावेरनित्यत्वा
दिकम् आश्रयासिद्धिः ( दीवि० २१० २१७) ।
-
जाससिः - १ [ क ] एकेनैव पुंसा पदानाम् अविलम्बेनोचारितत्वम्
( त० मा० ४ पृ० १८) । एतस्य ज्ञानं च शाब्दबोधस्य जनकमिति
विवेयम् । अत एव एकैकशः प्रहरे प्रहरे असहोबारिते गामानयेमादौ
नान्वयबोधः । संनिघेरमावात् इति ( त० कौ० ४ १० १७)
( व० सं० ) । [ ख ] पदानामविलम्बेनोचारणम् ( स० [सं० ) ।
तदर्थम अविलम्बेन पदार्थोपस्थितिः ( स० दी० ४ १० ३२ ) ।
अथवा तत्पदे तत्पदाव्यवहितत्वम् । तथा च गोपदनिष्ठं अम्पदा-
व्यवहितत्वम् गोपदे अम्पदसंनिधिरित्यर्थः ( वाक्य० १० १९)।
यथा गामानय शुक्लां दण्डेनेति वाक्ये पदानामविलम्बेनोचारणात्
संनिधिरूपा आसत्तिः ( त० कौ० ४ पृ० १७) (मा० प० को०
८४ ) । [ग] प्रकृतान्वयबोधानुकूलव्यवधानाभाव आसत्तिरिति
प्राणः । अन्वयप्रतियोग्यनुयोग्यर्थोपस्थापकपदयोरव्यवधानमित्यर्थः ।
तेन गिरिर्मुक्तमग्निमान् देवदत्तेनेत्यादौ नातिव्यातिः ( म० प्र० ४
पृ० ५७ ) । इदं लक्षणत्रयं ( क ख ग इसत्र विद्यमानम् )
प्राचीनमतमनुस् त्योक्तमिति बोध्यम् । मन्यास्तु नैलाश्या भास-
तेर्ज्ञानं शाब्दबोघे कारणम् । किंतु अव्यवहितपदतात्पर्यमासत्चिः
तब्बानं शाब्दबोचे कारणमित्याह ( न्या० म० १/२३-२१)
( म० प्र० ४ पृ० ५७) । सचात्पर्य च एतत्पदं एतत्पदाव्यनहितो-
तरममिसंदधातु इत्यभिसंधापयितुरिच्छा । अत एव मौनिकोकेप्या-
सत्तिः । वक्तुरभाषेप्यनुसंधातुः सच्चात् । काभगवतात्पर्य -
( म्या० म० २ १० २१ ) । यथा वा काञ्चनमयः पर्वतो बहिमा-
नित्यादौ पर्वते काचनमयत्वस्याभावः (मु० २ १० १६१ ) ( गौ०
वृ० ११२।७ ) । अत्र पर्वतो न कायनमयः इति ज्ञाने विद्यमाने
काबनमये पर्वते महिष्याप्यघूमबान्काञ्चनमयपर्वतः इति परामर्शप्रति
बन्धः फलम् । यथा वा अनित्यगगनं रूपवदित्यादौ गगनावेरनित्यत्वा
दिकम् आश्रयासिद्धिः ( दीवि० २१० २१७) ।
-
जाससिः - १ [ क ] एकेनैव पुंसा पदानाम् अविलम्बेनोचारितत्वम्
( त० मा० ४ पृ० १८) । एतस्य ज्ञानं च शाब्दबोधस्य जनकमिति
विवेयम् । अत एव एकैकशः प्रहरे प्रहरे असहोबारिते गामानयेमादौ
नान्वयबोधः । संनिघेरमावात् इति ( त० कौ० ४ १० १७)
( व० सं० ) । [ ख ] पदानामविलम्बेनोचारणम् ( स० [सं० ) ।
तदर्थम अविलम्बेन पदार्थोपस्थितिः ( स० दी० ४ १० ३२ ) ।
अथवा तत्पदे तत्पदाव्यवहितत्वम् । तथा च गोपदनिष्ठं अम्पदा-
व्यवहितत्वम् गोपदे अम्पदसंनिधिरित्यर्थः ( वाक्य० १० १९)।
यथा गामानय शुक्लां दण्डेनेति वाक्ये पदानामविलम्बेनोचारणात्
संनिधिरूपा आसत्तिः ( त० कौ० ४ पृ० १७) (मा० प० को०
८४ ) । [ग] प्रकृतान्वयबोधानुकूलव्यवधानाभाव आसत्तिरिति
प्राणः । अन्वयप्रतियोग्यनुयोग्यर्थोपस्थापकपदयोरव्यवधानमित्यर्थः ।
तेन गिरिर्मुक्तमग्निमान् देवदत्तेनेत्यादौ नातिव्यातिः ( म० प्र० ४
पृ० ५७ ) । इदं लक्षणत्रयं ( क ख ग इसत्र विद्यमानम् )
प्राचीनमतमनुस् त्योक्तमिति बोध्यम् । मन्यास्तु नैलाश्या भास-
तेर्ज्ञानं शाब्दबोघे कारणम् । किंतु अव्यवहितपदतात्पर्यमासत्चिः
तब्बानं शाब्दबोचे कारणमित्याह ( न्या० म० १/२३-२१)
( म० प्र० ४ पृ० ५७) । सचात्पर्य च एतत्पदं एतत्पदाव्यनहितो-
तरममिसंदधातु इत्यभिसंधापयितुरिच्छा । अत एव मौनिकोकेप्या-
सत्तिः । वक्तुरभाषेप्यनुसंधातुः सच्चात् । काभगवतात्पर्य -