2023-02-20 00:54:20 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
न्यायकोयः ।
नामधेयवान् ( अग्निमाम् ) सत्केतुमस्त्वात् ( तस्य अझैः केतुमस्त-
द्वत्त्वात् ) इत्यादीति । धरा धरित्री धरणिः क्षोणिर्ज्या काश्यपी क्षितिरिति
कोशात् कश्यपतनया भूरिति भावः । पर्वतो बहिमान् धूमवत्वादिति
यावत् । तृतीयं यथा श्वेतो धावति (वा इतो धावति ) इत्यादि ।
एवम् अतितोच्चारितादिकमपीति ( गौ० दृ० ५१२१९ ) । [ख]
अवहिताविकलव्युत्पन्नपरिषत्प्रतिवादिबोधानुकूलोपस्थित्यजनकबा चकत्रा-
क्यप्रयोगः ( गौ० ० ५/२/९ ) ( दि० ११० २२ ) । अत्र च
पराज्ञानापादनेन मम जयो भविष्यति इति भ्रमादुक्तिसंभवः ( गौ० १०
५२/९ ) । [ग] परिषत्प्रतिषाद्यबोधप्रयोजकपदप्रयोगः । तच शिष्टा-
न्वयमप्रसिद्धार्थकं त्वरितोञ्चारितमित्यादिरूपम् ( मील० पृ० ४५) ।
अवितत्करणम् – कार्याकार्यविवेकविकलस्येव
लोकनिन्दितकर्म करणम्
( सर्व० सं० पृ० १७० नकुली० ) ।
अवितद्भाषणम् - व्याहतापार्थकादिशब्दोच्चारणम्
१७० नकुली० ) ।
( सर्व० सं० पृ०
-
●
अविद्या- [ क ] ज्ञानाभावः । अत्र मतमेदेन बहुप्रकाराः सन्ति ।
विस्तरभयान्त्रोष्यन्ते । [ ख ] अनित्याशु चिदुःखानात्मसु नित्यनुचिसु-
खात्मख्यातिरविद्या ( पात० यो० सू० २।५ ) । [ग] अनात्मनि च
देहादावात्मबुद्धिस्तु देहिनाम् । अविद्या (सर्व० सं० १० ३६२ पात ० ) ।
[घ ] यदेव पररूपादर्शनं सैषाविद्या (सर्व० सं० पृ० ४५८ शांकर०) ।
[ङ ] असव्प्रकाशनशक्तिरविद्या ( सर्व० सं० पृ० ४३९ शांकर०) ।
अविद्या च (वैशेषिकमते ) दूरत्वपित्तदोषेत्यादीन्द्रियदोषजन्यो बुद्धि-
विशेष: ( अयथार्थबुद्धिः ) ( प्रशस्त० गु० पृ० २३ ) ।
अविनामावः – १ व्याप्तिः । यथा कार्यकारणभावाडा स्वभावाद्वा
नियामकात् । अविनामावनियमोदर्शनान न दर्शनात् ( सर्व० बौद्ध०
पृ० १६) इत्यादौ प्रन्थे अविनाभावशब्दार्थो व्याप्तिः । २ संबन्ध-
१ अदर्शनादिति पदच्छेदः ।
नामधेयवान् ( अग्निमाम् ) सत्केतुमस्त्वात् ( तस्य अझैः केतुमस्त-
द्वत्त्वात् ) इत्यादीति । धरा धरित्री धरणिः क्षोणिर्ज्या काश्यपी क्षितिरिति
कोशात् कश्यपतनया भूरिति भावः । पर्वतो बहिमान् धूमवत्वादिति
यावत् । तृतीयं यथा श्वेतो धावति (वा इतो धावति ) इत्यादि ।
एवम् अतितोच्चारितादिकमपीति ( गौ० दृ० ५१२१९ ) । [ख]
अवहिताविकलव्युत्पन्नपरिषत्प्रतिवादिबोधानुकूलोपस्थित्यजनकबा चकत्रा-
क्यप्रयोगः ( गौ० ० ५/२/९ ) ( दि० ११० २२ ) । अत्र च
पराज्ञानापादनेन मम जयो भविष्यति इति भ्रमादुक्तिसंभवः ( गौ० १०
५२/९ ) । [ग] परिषत्प्रतिषाद्यबोधप्रयोजकपदप्रयोगः । तच शिष्टा-
न्वयमप्रसिद्धार्थकं त्वरितोञ्चारितमित्यादिरूपम् ( मील० पृ० ४५) ।
अवितत्करणम् – कार्याकार्यविवेकविकलस्येव
लोकनिन्दितकर्म करणम्
( सर्व० सं० पृ० १७० नकुली० ) ।
अवितद्भाषणम् - व्याहतापार्थकादिशब्दोच्चारणम्
१७० नकुली० ) ।
( सर्व० सं० पृ०
-
●
अविद्या- [ क ] ज्ञानाभावः । अत्र मतमेदेन बहुप्रकाराः सन्ति ।
विस्तरभयान्त्रोष्यन्ते । [ ख ] अनित्याशु चिदुःखानात्मसु नित्यनुचिसु-
खात्मख्यातिरविद्या ( पात० यो० सू० २।५ ) । [ग] अनात्मनि च
देहादावात्मबुद्धिस्तु देहिनाम् । अविद्या (सर्व० सं० १० ३६२ पात ० ) ।
[घ ] यदेव पररूपादर्शनं सैषाविद्या (सर्व० सं० पृ० ४५८ शांकर०) ।
[ङ ] असव्प्रकाशनशक्तिरविद्या ( सर्व० सं० पृ० ४३९ शांकर०) ।
अविद्या च (वैशेषिकमते ) दूरत्वपित्तदोषेत्यादीन्द्रियदोषजन्यो बुद्धि-
विशेष: ( अयथार्थबुद्धिः ) ( प्रशस्त० गु० पृ० २३ ) ।
अविनामावः – १ व्याप्तिः । यथा कार्यकारणभावाडा स्वभावाद्वा
नियामकात् । अविनामावनियमोदर्शनान न दर्शनात् ( सर्व० बौद्ध०
पृ० १६) इत्यादौ प्रन्थे अविनाभावशब्दार्थो व्याप्तिः । २ संबन्ध-
१ अदर्शनादिति पदच्छेदः ।