2023-02-20 00:54:15 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
#
*
दिखल्लामाकभेदाः प्रदर्श्यन्ते । सामान्याभावच-खान्यूमानतिरिक्तवृतित्व-
निष्ठावच्छेदकतानिरूपितस्योभयसंबन्धेन सामान्यधर्मविशिष्टप्रतियोगिता-
काभावः । विशेषाभाबध-उक्तोभयसंबन्धेन विशेषधर्मविशिष्टमतियोगि-
ताकाभावः । व्यधिकरणधर्मावच्छिन्नाभाषच स्वाश्रावृत्तित्व स्वनिष्ठावच्छे-
दकतानिरूपितत्वोभयसंबन्धेन किंचिद्धर्मविशिष्ट प्रतियोगिताकाभावः ।
विशेषरूपेण सामान्याभावश्च स्वसामानाधिकरण्यस्वाधिकरणवृत्यभावप्रति
मोगियोमयसंबन्धेन प्रतियोगित्वविशिष्ठधर्मावच्छिन्न प्रतियोगिताकाभावः ।
सामान्यरूपेण विशेषाभावश्च खसामानाधिकरण्य स्वाधिकरणदृत्यभावा-
प्रतियोगियोभयसंबन्धेन प्रतियोगित्वविशिष्टधर्मावच्छिमप्रतियोगिताका-
भाषः (ल० ब० ३८-३९) । २ प्रमाणविशेषः । व्याप्तिसापेक्षोनुमानम् ।
तत्र विरोभ्यभावानाघीनं विरोभ्यन्तरकल्पनम् । यथा नकुलाभामज्ञाने
नकुलविरोधिनो व्यालस्य कल्पनम् । कारणाभावादिना कार्या-
भाषाविज्ञानम् ( गौ० इ० २२।१ ) । अत्रायमाशयः न चतुहमैति-
झार्थापत्तिसंख्यामा प्रामाण्यात् ( गौ० २।२।१ ) इत्यत्रामावस्य प्रमा-
णान्तरत्वं केचिदाशशङ्किरे । तज्ञ । अभावनिष्ठव्यातेरनुमानाङ्गत्वे विरो-
धाभावात् । तेनाभावस्यानुमानान्तर्गतत्वमेव न तु प्रमाणान्तरत्वमिति
( गौ० इ० २३२१२ ) ।
अमावस्वम्-[क] इदमिह नास्ति इदमिदं न भवति इत्यादिप्रतीति
नियामको भावामाबसाधारणः स्वरूपसंबन्धविशेषः ( दीधि० २) । [ख]
प्रतियोगिहानाची नज्ञानविषयत्वम् ( सि० १०४ ) (४० १० ४ ) ।
[[[]] द्रव्यादिषट्रान्योन्याभाववलम् (मु० १।४१) । [ ] भाव-
भिमत्वम् (वाक्य० १) (सि० च० ११४ ) । [ ] समयाय -
एफार्थसमनाय ( सामानाधिकरण्य) एतदन्यतरसंबन्धनप्रतियोगि
ताकसत्ताभाव इति नव्याः ( दि० १९४९ ) । [च ] भावव्या-
चोखण्डोपाधिः अनुयोगिताविशेषो वेति संप्रदाय: ( मू० म० १)
(सि०] [३०] ४) (दि.० ११४३३।
*
दिखल्लामाकभेदाः प्रदर्श्यन्ते । सामान्याभावच-खान्यूमानतिरिक्तवृतित्व-
निष्ठावच्छेदकतानिरूपितस्योभयसंबन्धेन सामान्यधर्मविशिष्टप्रतियोगिता-
काभावः । विशेषाभाबध-उक्तोभयसंबन्धेन विशेषधर्मविशिष्टमतियोगि-
ताकाभावः । व्यधिकरणधर्मावच्छिन्नाभाषच स्वाश्रावृत्तित्व स्वनिष्ठावच्छे-
दकतानिरूपितत्वोभयसंबन्धेन किंचिद्धर्मविशिष्ट प्रतियोगिताकाभावः ।
विशेषरूपेण सामान्याभावश्च स्वसामानाधिकरण्यस्वाधिकरणवृत्यभावप्रति
मोगियोमयसंबन्धेन प्रतियोगित्वविशिष्ठधर्मावच्छिन्न प्रतियोगिताकाभावः ।
सामान्यरूपेण विशेषाभावश्च खसामानाधिकरण्य स्वाधिकरणदृत्यभावा-
प्रतियोगियोभयसंबन्धेन प्रतियोगित्वविशिष्टधर्मावच्छिमप्रतियोगिताका-
भाषः (ल० ब० ३८-३९) । २ प्रमाणविशेषः । व्याप्तिसापेक्षोनुमानम् ।
तत्र विरोभ्यभावानाघीनं विरोभ्यन्तरकल्पनम् । यथा नकुलाभामज्ञाने
नकुलविरोधिनो व्यालस्य कल्पनम् । कारणाभावादिना कार्या-
भाषाविज्ञानम् ( गौ० इ० २२।१ ) । अत्रायमाशयः न चतुहमैति-
झार्थापत्तिसंख्यामा प्रामाण्यात् ( गौ० २।२।१ ) इत्यत्रामावस्य प्रमा-
णान्तरत्वं केचिदाशशङ्किरे । तज्ञ । अभावनिष्ठव्यातेरनुमानाङ्गत्वे विरो-
धाभावात् । तेनाभावस्यानुमानान्तर्गतत्वमेव न तु प्रमाणान्तरत्वमिति
( गौ० इ० २३२१२ ) ।
अमावस्वम्-[क] इदमिह नास्ति इदमिदं न भवति इत्यादिप्रतीति
नियामको भावामाबसाधारणः स्वरूपसंबन्धविशेषः ( दीधि० २) । [ख]
प्रतियोगिहानाची नज्ञानविषयत्वम् ( सि० १०४ ) (४० १० ४ ) ।
[[[]] द्रव्यादिषट्रान्योन्याभाववलम् (मु० १।४१) । [ ] भाव-
भिमत्वम् (वाक्य० १) (सि० च० ११४ ) । [ ] समयाय -
एफार्थसमनाय ( सामानाधिकरण्य) एतदन्यतरसंबन्धनप्रतियोगि
ताकसत्ताभाव इति नव्याः ( दि० १९४९ ) । [च ] भावव्या-
चोखण्डोपाधिः अनुयोगिताविशेषो वेति संप्रदाय: ( मू० म० १)
(सि०] [३०] ४) (दि.० ११४३३।