2023-02-26 00:33:46 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
30 न्यायपारिभाषिकशब्दावली
एक
अनुयोगिन् noil:
22sm easn't on"पर्वतो वह्निमान् धूमादित्यत्र वह्निसाध्यके ।
अवच्छेद्यत्वयोगेन वह्नित्वं साध्यतोपरि ॥ स. भा.
पृ० - 22 ।
Subjunct
:585708
यत्राभावो वर्तते, सोऽनुयोगी भूतले घटाभावः
इत्यत्र अधिकरणे च तत् सम्बद्धं तत्तस्य सम्बन्धस्य
अनुयोगि। भूतलं घटवत् इत्यत्र घटभूतलयोः
संयोगसम्बन्धः। तस्य च संयोगस्य भूतलं अनुयोगि।
न्या. द. वि. पृ० - 3 । यत्र यः तिष्ठति स
तस्यानुयोगि। सम्बन्धस्थले - सम्बन्धस्य एकं
प्रतियोग, अपरञ्चानुयोगि भवति । यस्य सम्बन्धस्य
यत् प्रतियोगि भवति तेन सम्बन्धेन तदेव तिष्ठति ।
॥ यञ्च यस्य सम्बन्धस्य अनुयोगि भवति तेन सम्बन्धेन
तत्र प्रतियोगि तिष्ठति । यथा कुण्डवदरयोः संयोगे
वदरं प्रतियोगि, कुण्डश्चानुयोगि इति कुण्डे वदर
वर्तते । सम्बन्धवदभावस्यापि एकं प्रतियोगि अपरञ्च
अनुयोगि अस्ति । यः अभावः यस्य विरोधि
प्रतिपक्षः, यश्चाभावो यस्य "घटस्य अभाव:"
॥ "पटस्य अभावः" इत्यादिरीत्या तत्सम्बन्धितया
कार
॥
हेतुतायां, वहन्यभावस्थले च वह्नित्वं प्रतियोगितायां
तिष्ठति ।
॥
अभाव: प्रतीयते, तत् तस्य अभावस्य प्रतियोगि
भवति । यथा – यत्र घटाभावोऽस्ति तत्र घटो नैव
तिष्ठतीति घटाभावो घटस्य विरोधी । एवम्
अयमभावो घटस्येति घटाभावस्य घटः
प्रतियोगि,
noitelo): रूपाभावस्य रूपं प्रतियोगि। यत्र अभावो वर्तते तद्
अभावस्य अनुयोगि भवति । यथा वायुः रूपाभावस्य
अनुयोगि। घटादिः जड़पदार्थः ज्ञानाभावस्य । न.
एक
अनुयोगिन् noil:
22sm easn't on"पर्वतो वह्निमान् धूमादित्यत्र वह्निसाध्यके ।
अवच्छेद्यत्वयोगेन वह्नित्वं साध्यतोपरि ॥ स. भा.
पृ० - 22 ।
Subjunct
:585708
यत्राभावो वर्तते, सोऽनुयोगी भूतले घटाभावः
इत्यत्र अधिकरणे च तत् सम्बद्धं तत्तस्य सम्बन्धस्य
अनुयोगि। भूतलं घटवत् इत्यत्र घटभूतलयोः
संयोगसम्बन्धः। तस्य च संयोगस्य भूतलं अनुयोगि।
न्या. द. वि. पृ० - 3 । यत्र यः तिष्ठति स
तस्यानुयोगि। सम्बन्धस्थले - सम्बन्धस्य एकं
प्रतियोग, अपरञ्चानुयोगि भवति । यस्य सम्बन्धस्य
यत् प्रतियोगि भवति तेन सम्बन्धेन तदेव तिष्ठति ।
॥ यञ्च यस्य सम्बन्धस्य अनुयोगि भवति तेन सम्बन्धेन
तत्र प्रतियोगि तिष्ठति । यथा कुण्डवदरयोः संयोगे
वदरं प्रतियोगि, कुण्डश्चानुयोगि इति कुण्डे वदर
वर्तते । सम्बन्धवदभावस्यापि एकं प्रतियोगि अपरञ्च
अनुयोगि अस्ति । यः अभावः यस्य विरोधि
प्रतिपक्षः, यश्चाभावो यस्य "घटस्य अभाव:"
॥ "पटस्य अभावः" इत्यादिरीत्या तत्सम्बन्धितया
कार
॥
हेतुतायां, वहन्यभावस्थले च वह्नित्वं प्रतियोगितायां
तिष्ठति ।
॥
अभाव: प्रतीयते, तत् तस्य अभावस्य प्रतियोगि
भवति । यथा – यत्र घटाभावोऽस्ति तत्र घटो नैव
तिष्ठतीति घटाभावो घटस्य विरोधी । एवम्
अयमभावो घटस्येति घटाभावस्य घटः
प्रतियोगि,
noitelo): रूपाभावस्य रूपं प्रतियोगि। यत्र अभावो वर्तते तद्
अभावस्य अनुयोगि भवति । यथा वायुः रूपाभावस्य
अनुयोगि। घटादिः जड़पदार्थः ज्ञानाभावस्य । न.