2023-08-29 06:53:48 by Bharadwajraki
This page has been fully proofread twice.
सामाजिकानाम्, परिवृत्य सुधाकलशम्, परिगृह्णन्तः प्रहरणानि, परिमेळयन्तः स्वबान्धवान्, अवतारयामासुरादितः कामपि विवादकथाम् ; 'भगवन्तौ चक्रायुधचतुर्मुखौ कथमत्र भवितव्यं विभागेन । अथवा न पृच्छामो युवाम् ।
आमन्त्रिताः स्मो न वयं युवाभ्यां
अभ्यर्थिताः स्मो न च सान्त्ववादैः ।
अस्माभिरादो समयं बबन्धु-
रागत्य ये तान् वयमालपामः ॥ ३२ ॥
ननु, च भो भ्रातरस्सुपर्वाणश्शृणुत यूयम् अपि जानीध्वे समय[^१]माचार्येण वः कृतमस्मासु ।
[commentary]
स्वजनास्समाः' इत्यमरः। परिमेळयन्तः पुञ्जीकुर्वन्तः । आदितः आदौ । सप्तम्यास्तसिः । कामपि यामेकामित्यर्थः; विवादस्य कथा प्रस्तावः । तां अवतारयामासुः उपचक्रमुरित्यर्थः ॥ भगवन्ताविति ॥ हे भगवन्तौ चक्रायुधचतुर्मुखौ विष्णुब्रह्माणावित्यर्थः । अत्र एतदमृतविषये विभागेन भिन्नांशेन । 'भागस्तुरीयः पादः स्यादंशभागौ तु वण्टकः' इत्यमरः । कथं भवितव्यं केन वा प्रकारेण विभजनं
कार्यं तद्ब्रूतमित्यभिप्रायः ॥ अथवेति ॥ अथवा आहोस्वित् युवां न पृच्छामः पृच्छां न कुर्म इत्यर्थः । तत्कुत इति चेदत आह ॥ आमन्त्रिता इति ॥ युवाभ्यां भवद्भ्यां आमन्त्रिताः आहूताः न स्मः न बभूविमेत्यर्थः । 'वर्तमानसामीप्ये वर्तमानवद्वा' (३.३.१३१) इति वा लट् । सान्त्ववादैः प्रियोक्तिभिः अभ्यर्थिताः सम्प्रार्थिताश्च न स्मः । आदौ प्रथमं ये देवाः आगत्य अस्माभिस्समं समयं सपथं,
'समयाश्शपथाचारकालसिद्धान्तसंविदः' इत्यमरः । बबन्धुः चक्रुरिति तात्पर्यार्थः । तान् देवान् प्रति वयं आलपामः पृच्छामः । 'स्यादाभाषणमालाप' इत्यमरः ॥ नन्विति ॥ ननु च भो भ्रातरः अवरजा इत्यर्थः । 'भगिन्यौ भ्रातरौ' इत्यमरः । वः युष्माकमाचार्येण बृहस्पतिना अस्मासु विषये कृतं व्यवस्थितं समयं सिद्धान्तं यूयं भवन्तोऽपि जाननीध्वे ननु मनुध्वे किलेत्यर्थः । सन्धिकाले
[^१] बृहस्पतिना कृतः संकेतः समयपदवाच्यः ।
आमन्त्रिताः स्मो न वयं युवाभ्यां
अभ्यर्थिताः स्मो न च सान्त्ववादैः ।
अस्माभिरादो समयं बबन्धु-
रागत्य ये तान् वयमालपामः ॥ ३२ ॥
ननु, च भो भ्रातरस्सुपर्वाणश्शृणुत यूयम् अपि जानीध्वे समय[^१]माचार्येण वः कृतमस्मासु ।
[commentary]
स्वजनास्समाः' इत्यमरः। परिमेळयन्तः पुञ्जीकुर्वन्तः । आदितः आदौ । सप्तम्यास्तसिः । कामपि यामेकामित्यर्थः; विवादस्य कथा प्रस्तावः । तां अवतारयामासुः उपचक्रमुरित्यर्थः ॥ भगवन्ताविति ॥ हे भगवन्तौ चक्रायुधचतुर्मुखौ विष्णुब्रह्माणावित्यर्थः । अत्र एतदमृतविषये विभागेन भिन्नांशेन । 'भागस्तुरीयः पादः स्यादंशभागौ तु वण्टकः' इत्यमरः । कथं भवितव्यं केन वा प्रकारेण विभजनं
कार्यं तद्ब्रूतमित्यभिप्रायः ॥ अथवेति ॥ अथवा आहोस्वित् युवां न पृच्छामः पृच्छां न कुर्म इत्यर्थः । तत्कुत इति चेदत आह ॥ आमन्त्रिता इति ॥ युवाभ्यां भवद्भ्यां आमन्त्रिताः आहूताः न स्मः न बभूविमेत्यर्थः । 'वर्तमानसामीप्ये वर्तमानवद्वा' (३.३.१३१) इति वा लट् । सान्त्ववादैः प्रियोक्तिभिः अभ्यर्थिताः सम्प्रार्थिताश्च न स्मः । आदौ प्रथमं ये देवाः आगत्य अस्माभिस्समं समयं सपथं,
'समयाश्शपथाचारकालसिद्धान्तसंविदः' इत्यमरः । बबन्धुः चक्रुरिति तात्पर्यार्थः । तान् देवान् प्रति वयं आलपामः पृच्छामः । 'स्यादाभाषणमालाप' इत्यमरः ॥ नन्विति ॥ ननु च भो भ्रातरः अवरजा इत्यर्थः । 'भगिन्यौ भ्रातरौ' इत्यमरः । वः युष्माकमाचार्येण बृहस्पतिना अस्मासु विषये कृतं व्यवस्थितं समयं सिद्धान्तं यूयं भवन्तोऽपि जा
[^१] बृहस्पतिना कृतः संकेतः समयपदवाच्यः ।