2023-06-05 16:40:46 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
पंचमावासः
अपि च पुनरेवं वादिनि मघवति पतन्तीं पश्यन्ती प्रसादविमलां
दृशं प्राणवल्लभुस्य, चिन्तानुरूपमेव तस्य, चिन्तामणिना तमाहा-
दयामास ।
इत्थमियत्यपि चलति संविधाने, प्रत्यक्ते च पशोरपि पक्षपाते
मघवति परमेश्वरस्य, मदान्धाः प्रकृत्यैव मायया च विशिष्य मोहिता
महासुराः । किं गतमेतैरतिक्षुद्रैः किञ्चित्तु वय मनुवर्तमानाः क्षणमपहरि -
प्यामस्सुधामित्यन्तर्निहितेन छद्मना पद्मनाभमनुरुध्यावतस्थिरे ।
है,
सर्वे वयं त्वत्पुत्रा इति भावः । चिरादापन्नः विपदं प्राप्तः । 'आपन्न आपत्प्राप्तः
स्यात् ' इत्यमरः । तथाभूते प्रपन्नश्शरणागतः तथाभूते मयि विषये तत् पर -
देवताऽपचारलक्षणमाग: क्षन्तव्यं सोढव्यमित्यर्थः । इति इत्थमाख्यान्तं विज्ञापयन्तं
मघवन्तमिन्द्रं आदिजननी आदिमाता सा लक्ष्मी दृष्टया अवलोकनेन । 'दृष्टिर्ज्ञा-
नेऽक्षिण दर्शने! इत्यमरः । दयामास अनुजग्राह । 'दय आदाने' इति धातोः
'दयायासच' (3-1-37) इत्याम् । 'कास्प्रत्ययादाममन्त्रे लिटि' (3-1-35) इत्य-
संघातोरनुप्रयोगः ॥ पुनरिति ॥ एवं वादिनि अभिदधाने मघवति देवेन्द्रे सति [?]
पतन्तीं प्रसरन्तीं प्रसादोऽनुग्रहः तेन विमलां निर्मलशीतलां प्राणवल्लभस्य प्राणदयितस्य
श्रीहरे: दृशं पश्यन्ती सा लक्ष्मीः तच्चिन्तायाः स्मृतेरनुरूपमनुगुणम् । 'स्याच्चिन्ता
स्मृतिराध्यानम् इत्यमरः । चिन्तामणिना तमिन्द्रमाह्लादयामास तोषयामासेत्यर्थः
॥इत्थमिति॥ इयति एतावत्यपि संविधाने सन्दर्भे चलति सति परमेश्वरस्य श्रीहरेः
मघवति देवेन्द्रे विषये पक्षपाते अभिमाने पशोर्मूढस्यापि व्यक्ते विस्पष्टे सति
प्रकृत्यैव स्वभावेनैव मदान्धाः मत्ताः विशिष्य मायया च विमोहिताः महासुराः
॥ किं. गतमिति ॥ अतिक्षुद्रैः अतिजघन्यैरिति तात्पर्यार्थः । एतैरिन्द्राय
वि॒ितीर्णैः वस्तुभिरित्यर्थः । किं गतं नः किमपगतमित्यर्थः । वयं किञ्चित्
क्षणमुनुवर्तमाना: अनुसरन्त: सुधामपहरिष्यामः इति इत्थं अन्तः निहितेन
विन्यस्तेन, छद्मना कैतवेन । 'कपटोऽस्त्री व्याजदम्भोपधयश्छद्मकैतवे'
इत्यमरः । पद्मनाभं श्रीहरिं, अनुरुध्य अनुसृत्य, अवतस्थिरे स्थितवन्त इत्यर्थः ।
1: " चिन्तानुरूपमेव तस्य " - इति वर्णयन् कविः साव्याः पतीङ्गित ज्ञानेन
अनुष्ठानमेव सर्वत्रेति दर्शयति ।
अपि च पुनरेवं वादिनि मघवति पतन्तीं पश्यन्ती प्रसादविमलां
दृशं प्राणवल्लभुस्य, चिन्तानुरूपमेव तस्य, चिन्तामणिना तमाहा-
दयामास ।
इत्थमियत्यपि चलति संविधाने, प्रत्यक्ते च पशोरपि पक्षपाते
मघवति परमेश्वरस्य, मदान्धाः प्रकृत्यैव मायया च विशिष्य मोहिता
महासुराः । किं गतमेतैरतिक्षुद्रैः किञ्चित्तु वय मनुवर्तमानाः क्षणमपहरि -
प्यामस्सुधामित्यन्तर्निहितेन छद्मना पद्मनाभमनुरुध्यावतस्थिरे ।
है,
सर्वे वयं त्वत्पुत्रा इति भावः । चिरादापन्नः विपदं प्राप्तः । 'आपन्न आपत्प्राप्तः
स्यात् ' इत्यमरः । तथाभूते प्रपन्नश्शरणागतः तथाभूते मयि विषये तत् पर -
देवताऽपचारलक्षणमाग: क्षन्तव्यं सोढव्यमित्यर्थः । इति इत्थमाख्यान्तं विज्ञापयन्तं
मघवन्तमिन्द्रं आदिजननी आदिमाता सा लक्ष्मी दृष्टया अवलोकनेन । 'दृष्टिर्ज्ञा-
नेऽक्षिण दर्शने! इत्यमरः । दयामास अनुजग्राह । 'दय आदाने' इति धातोः
'दयायासच' (3-1-37) इत्याम् । 'कास्प्रत्ययादाममन्त्रे लिटि' (3-1-35) इत्य-
संघातोरनुप्रयोगः ॥ पुनरिति ॥ एवं वादिनि अभिदधाने मघवति देवेन्द्रे सति [?]
पतन्तीं प्रसरन्तीं प्रसादोऽनुग्रहः तेन विमलां निर्मलशीतलां प्राणवल्लभस्य प्राणदयितस्य
श्रीहरे: दृशं पश्यन्ती सा लक्ष्मीः तच्चिन्तायाः स्मृतेरनुरूपमनुगुणम् । 'स्याच्चिन्ता
स्मृतिराध्यानम् इत्यमरः । चिन्तामणिना तमिन्द्रमाह्लादयामास तोषयामासेत्यर्थः
॥इत्थमिति॥ इयति एतावत्यपि संविधाने सन्दर्भे चलति सति परमेश्वरस्य श्रीहरेः
मघवति देवेन्द्रे विषये पक्षपाते अभिमाने पशोर्मूढस्यापि व्यक्ते विस्पष्टे सति
प्रकृत्यैव स्वभावेनैव मदान्धाः मत्ताः विशिष्य मायया च विमोहिताः महासुराः
॥ किं. गतमिति ॥ अतिक्षुद्रैः अतिजघन्यैरिति तात्पर्यार्थः । एतैरिन्द्राय
वि॒ितीर्णैः वस्तुभिरित्यर्थः । किं गतं नः किमपगतमित्यर्थः । वयं किञ्चित्
क्षणमुनुवर्तमाना: अनुसरन्त: सुधामपहरिष्यामः इति इत्थं अन्तः निहितेन
विन्यस्तेन, छद्मना कैतवेन । 'कपटोऽस्त्री व्याजदम्भोपधयश्छद्मकैतवे'
इत्यमरः । पद्मनाभं श्रीहरिं, अनुरुध्य अनुसृत्य, अवतस्थिरे स्थितवन्त इत्यर्थः ।
1: " चिन्तानुरूपमेव तस्य " - इति वर्णयन् कविः साव्याः पतीङ्गित ज्ञानेन
अनुष्ठानमेव सर्वत्रेति दर्शयति ।