This page has not been fully proofread.

नीलकण्ठ विजये सव्याख्याने
 
पातकप्रसङ्ग, '[^१]विध्यादिविबुधपूजितस्वलिङ्ग, शान्तमा नसानुरोध, क्षान्त-
तापसापराध, फालानलवलनभीषण, हालाहलगरळभूषण, अरुणांशुक-
न्दळमणिसुन्दरफणिकुण्डल, चरणाग्रयन्त्रितदशकन्धरभुजमण्डल, आन-
न्दताण्डव नटनानुबन्ध गोविन्दपूजितचरणारविन्द, विनयानतामृताशन-
."
 
X
 

 
[commentary]
 
सुन्दरेश्वरावतारे मोहितानां स्वस्त्रीणां पतिव्रतात्वशैथिल्यात्कुपिताः दारुकावनवासिनो
हस
दृप्ततापसा:साः महेश्वरं प्रति आभिचारिकयागं चक्रुरिति । वैयासिकोक्तयः ब्रह्मसूत्राणि
तेषां गोचर विषयीभूत । तत्प्रतिपाद्यत्वादिति भावः । वैयाघ्री च सा कृतिश्चेति
कर्मधारये 'स्त्रियाः पुंवद् --' (6-3-34६.३.३४) इत्यादिना पुंवद्भाव:वः । 'अजिनं चर्म
कृत्तिः स्त्री' इत्यमरः । तया भासुर प्रकाशमानेत्यर्थः । अत एव गता याता
परिकर्मणि आभरणादिधारणे स्पृहा इच्छा यस्य स तथाभूत । अत एव कृतः
रचितः करिचर्मणः परिग्रह स्वीकारो येन सं तथाभूत । स्वध्यानेन शमित:
तः विनाशितः पातकानां प्रसङ्गों यस्य स तथाभूत । विघ्ध्यादयो ब्रह्मादयो ये विबुधाः
देवा:वाः तैः पूजितानि स्वलिङ्गानि यस्य स तथाभूत । तथा चोक्तं सारसङ्ग्र-
हृ
दीपिकायाम् 'ब्रह्मादयस्सुरास्सर्वे मुनयो यक्षराक्षसाः । गन्धर्वाश्चारणास्सिद्धा
दैतेया दानवास्तदा ॥ पूजयित्वा महालिङ्गं भक्त्या सर्वार्थसिद्धिदम् । प्राप्ताः
कामानभीष्टांश्च तांस्तान्सर्वजनप्रियान्' इति । शान्तमानसा:साः उपशान्तचिताः तेषा-
मनुरोध:धः अनुसरणं यस्य स तथाभूत । क्षान्तः मर्षित:तः तापसानां अपराधो येन
स तथाभूत । फालानल :लः फालनयनाभिः तस्य यद्वलनं चलनं तेन भीषण भयङ्करे-

त्यर्थः । हालाहल: गरलं तत् भूषणं कण्ठाभरणं यस्य स तथाभूत । अरुणानि

अंशूनां दीप्तीनां कन्दळानि येषां ते तथाभूताः मणयः येषां तथाभूता ये फणि-

नः सर्पा: त एव कुण्डलानि कर्णभूषणानि यस्य स तथाभूत । चरणाश्रेण यन्त्रितं

निगृहीतं दशकन्धरस्य रावणस्य भुजानां मण्डलं यस्य स तथाभूत । कैला-

सोद्धरणसमय् इति भावः । आनन्देन निरतिशयसुखेन यत्ताण्डवं नटनं

मृतानुकृतिस्तस्यानुबन्धस्सम्बन्धो यस्य स तथाभूत । गोविन्देन वासुदेवेन पूजिते

चरणारविन्दे यस्य स तथाभूत । तथा चोक्तं देवीभागवते 'प्रायशरशम्भुभक्तेषु,

विष्णोः त्वं मोच्यसे: भवान् । एकोनेऽब्जसहत्रे स्वं ददौ नेत्राम्बुजं भवान् ॥ "
 

 
4
 

 
कृत्ति: स्त्री इत्यमरः । तया
 

 
$6
 

 
*
 

 
-
 

 
F
 

 
1. विष्यादयः सर्वे स्वलिङ्गं प्रत्यहं सम्पूज्य कृतार्था जाता: इति महालिङ्गपूजां

सर्वेषां भक्तानां दर्शयति ॥