2023-08-13 08:58:31 by Bharadwajraki
This page has been fully proofread once and needs a second look.
२४२
नीलकण्ठ विजये सव्याख्याने
उन्मथितेषु च तन्मूलघट्टनादर्णवचरेषु जन्तुषु, ततः परिभ्रष्टाः
करिण एव जलकरिण:णः, किराता एवंव जलमानुषा:षाः, निर्झरचराश्श फरा
एव तिमयश्च तिमिङ्गिलाश्च सम्पेदिरे । अपि च ।
पुनरवगाहमाने रसातलं गिरावभ्यर्णगतं दुग्धमा [^१]दायादाय सुख-
मभिषिञ्चन्तः पारमेश्वरं लिङ्गमभ्यनन्दन् नन्दिमुखा गणाः । ऊर्ध्वमा-
[commentary]
इति भावः ॥ उन्मथितेष्विति ॥ किञ्च तस्य मन्दरस्य मूलमघोधोदेशः तेन संघट्टनं
घर्षणम्, तस्मादर्णवचरेषु समुद्रचारिषु जन्तुषु प्राणिषु उन्मथितेषु सत्सु ततो
मन्दरात् परिभ्रष्टाः च्युताः करिणोंणो गजा एव जलकरिण:णः जलगजाः किराता:
ताः व्याधा एव जलमानुषा:षाः निर्झरा:राः गिरिनद्यः तेषु चरास्सञ्चारिण:णः शफरा:राः मीना
एव तिमयः "तिमिनामकमत्स्याः तिमिङ्गिलाश्च तिमिङ्गिलनामकमत्स्यविशेषाश्च
संपेदिरे बभूवुरित्ययःर्थः ॥ अपि चेति ॥ रसातलं पातालावधीत्यर्थः । गिरौ
मन्दरेंरे । पुनश्शब्दोऽत्यर्थः । अवगाहमाने प्रविशति सति । शिखरस्था इति
शेषः । नन्दिमुखाः नन्दीश्वरप्रभृतयः गणाः प्रमथगणाः अभ्यर्णम् अन्तिकं,
गत प्राप्त गतं प्राप्तं, दुग्धं पयः, सुखम् अनायासतः, आदाय गृहीत्वा, पारमेश्वरं परमेश्वर-
सम्बन्धि लिङ्गं स्फटिकमरकतत्राबाणवज्रादिरूपमित्यर्थः ।
अभिषिञ्चन्तः अभिषेकं.
कुर्वन्तरसन्तः अभ्यनन्दनून् सन्तोषं प्रापुरित्यर्थ:थः । क्षीराभिषेककरणलाभादिति
भाव:वः । शिवलिङ्गाराधनमाहात्म्यमुक्तं दीपिकायाम् –-- 'शिवलिङ्गसहस्राणां पूजया
यत्फलं भवेत् । ततश्शतगुणं पुण्यायं लिङ्गेऽनादिसमुद्भवे ॥ तस्माच्छतगुणं
प्रोक्तं रत्नलिङ्गस्य पूजने।" गोमेधिकादिलिंङ्गानि रत्नलिङ्गानि संज्ञिताः ॥
रत रत्नलिङ्गसहसास्राणां पूजया यत्फलं भवेत् । ततश्शतगुणं पुण्यं धातुल
लिङ्गस्य पूजने ॥ घाधातुलिङ्गेष्वपि श्रेष्ठठं हेमलिङ्गमिति श्रुतम् । धातुलिङ्गसहस्राणां पूजया
" यत्फलं भवेत् । ततश्शतगुणे पुण्ययं मृत्तिकालिङ्गपूजने । मृल्लिङ्गानां
●
8
FDIT
यत्फलं भवेत् ॥
सहस्रस्य पूजया यत्फलं भवेत् ॥ ततश्शतगुणं प्रोक्तं बाणलिङ्गस्य पूंपूजने ।
TOPA
C
1."
[^१] अभिषेकप्रियश्शिवः; गन्धे, गन्धतैल, पञ्चामृत, पञ्चगव्य, दुग्ध, दध्याज्य, मधु,
फलर सेक्षुरसास, नारिकेलर
समस, कुङ्कुमकर्पूर मिश्रमलयजरस, मन्त्रपूतगङ्गातीर्थाख्यद्वादश-
द्रव्याभिषेकेषु गोक्षीराभिषेके सुतरां तृप्यतीति प्रसिद्धिः शैवानाम् ॥
अपरिमितदुग्धलामेभे किम्पुनः ॥ गङ्गाया दुग्धतुल्योदतां नन्दनपादानां सुधातुल्य फल
छदतां चोत्प्रेक्षते कविः । हेतुत्प्रेक्षेयम् ।