नामरूपज्ञानम् (Characterization of Medicinal Plants) /84

५६
 
Nāmarūpajñānam
 
९. समुद्रान्ता (भा० ) - समुद्रादन्तो दूरे प्रसरोऽस्या:; अथवा – समुद्र-

स्यान्तेऽ न्तिके प्रदेशे भवा ।
 

 
Kaārpāsi
 
( Gossypium herbaceum Linn. ) grows

in dry area (marūdbhavā). Fruit is bloated, round
(tund
(tuṇḍikerī) like badara fruit (badarī) and is the

source of cotton thread and cloth (kārpāsī,

acchādanaphalaā, gunṇasū, patadaṭadā, vātṭyā ). It is also

exported (samudrāntā).
 

 
Specific characters
 
rig
 

 
1. Habitat—dry area, near sea-coast.

2. Fruit—bloated, round, the source of cotton.
 

 
४५.<entry> कालाजाजी</entry> Kālājāji
 

 
१. कालाजाजी (भा०) – काला कृष्णवर्णा आजाजी अग्निदीपनी

जीरकवत् ।
 

२. उपकुञ्चिका (भा०) – कुटिलाकारत्वात्, 'कुञ्च कौटिल्याल्पी-

भावयोः' ।
 

३. कालिका (भा० ) – कृष्णवर्णा ।
 

४. जारणी (रा०) - जरणमग्निं दीपयति ।
 
-
 

५. पृथ्वीका (भा०) – स्थूलकणत्वात्, प्रख्यातोपयोगित्वाच्च, 'प्रथ

प्रख्याने' ।
 

६. योनिशूलघ्नी (अ०) -योनेः शूलं हन्तीति ।

७. सुगन्धा (नि०) – शोभनो गन्धोऽस्यः ।

८. सुषवी (भा०) – सुष्ठु अग्निनिं प्रेरयति मलञ्च ।

९. स्थूलजीरकः (ध०)–बृहत्कणत्वात्, जीरकवच्च ।