2023-02-27 20:09:16 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
Nāmarūpajñānam
Indravārunī ( Citrullus colocynthis Schrad. ) is
a large creeper or climber (indravallarī ) mostly
found in desert area (marusambhavā). It has yel-
low flowers (pitapuspī ) and fruits resembling cow's
eye-ball (gavāksī ) and variegated ( citra ) eaten by
cows and wild animals (gavādani, mrgairvāru ). It
is a potent hydrogogue purgative (indravāruni.
vāruni ) and anti-poisonous ( visaghni ).
Specific characters
३२
1. Large creeper or climber mostly found in
desert area.
2. Flowers—yellow.
3. Fruits — variegated, shaped like eye-ball.
4. Action — a hydrogogue purgative and anti-
poisonous.
२६. उदुम्बरः udumbara
१. उदुम्बर: (भा०) – उदुम्बलः' उरुबलः प्रकृष्टबलकर इत्यर्थः ।
२. क्षीरवृक्षः (ध०) – क्षीरवान् वृक्षः ।
३. जन्तुफल: (भा० ) – फलाभ्यन्तरे जन्तवो भवन्ति ।
४. पुष्पशून्यः (रा०) - पुष्पं शून्यं नेत्रागोचरमस्य, यथोक्तं चरके
'फलैर्वनस्पतिः' इति ।
५. यज्ञाङ्गः (भा०) – यज्ञियवृक्षत्वात् ।
-
१. देखें सायण-भाष्य, ऋग्वेद १०.१४.१२.
और भी-'ऊर्ग वा उदुम्बर:'-मैत्रायणी-संहिता १.११.८
Indravārunī ( Citrullus colocynthis Schrad. ) is
a large creeper or climber (indravallarī ) mostly
found in desert area (marusambhavā). It has yel-
low flowers (pitapuspī ) and fruits resembling cow's
eye-ball (gavāksī ) and variegated ( citra ) eaten by
cows and wild animals (gavādani, mrgairvāru ). It
is a potent hydrogogue purgative (indravāruni.
vāruni ) and anti-poisonous ( visaghni ).
Specific characters
३२
1. Large creeper or climber mostly found in
desert area.
2. Flowers—yellow.
3. Fruits — variegated, shaped like eye-ball.
4. Action — a hydrogogue purgative and anti-
poisonous.
२६. उदुम्बरः udumbara
१. उदुम्बर: (भा०) – उदुम्बलः' उरुबलः प्रकृष्टबलकर इत्यर्थः ।
२. क्षीरवृक्षः (ध०) – क्षीरवान् वृक्षः ।
३. जन्तुफल: (भा० ) – फलाभ्यन्तरे जन्तवो भवन्ति ।
४. पुष्पशून्यः (रा०) - पुष्पं शून्यं नेत्रागोचरमस्य, यथोक्तं चरके
'फलैर्वनस्पतिः' इति ।
५. यज्ञाङ्गः (भा०) – यज्ञियवृक्षत्वात् ।
-
१. देखें सायण-भाष्य, ऋग्वेद १०.१४.१२.
और भी-'ऊर्ग वा उदुम्बर:'-मैत्रायणी-संहिता १.११.८