नामरूपज्ञानम् (Characterization of Medicinal Plants) /168

१४०
 
Nāmarūpajñānam
 
३. कर्षफलः (भा०) - कर्षप्रमाणं फलमस्य ।
 
०१
 

४. कलिद्रुमः (भा०)–कलेर्वृक्षः, द्यूते प्रयुक्तत्वात्; द्यूते कलिर्वस-

तीति प्रसिद्धिः ।
 
११
 

५. कासघ्नः (रा० ) – कासं हन्तीति ।
 
Bolmo) Touble&
 

६. तुषः (अ०को०)–तुष्यत्यनेनेति । assalgniloof

७. तैलफलः (रा०) – तैलयुक्तं फलं बीजमस्य । telel aleriy
aatirdw ovard

८. बहुवीर्यः (सो०) – प्रभूतशक्तिमान् ।
bouger
 
स
 

९. बहेडक: (सो०) –'बहेड़ा' इति नाम्ना प्रसिद्धः ।ilitivhal

१०. बिभेदक: (नि०) - विशेषेण भिनत्ति रोगानिति । (indg

११. भूतवासः (भा०) — भूताः वसन्त्यत्र, कलिद्रुमत्वेन भूतानां

रक्षः पिशाचादीनामावासः ।
 
-
 

१२. वासन्तः (ध०) –वसन्ते पुष्पितत्वात् ।
 

१३. विन्ध्यजातः (अ०) – विन्ध्यप्रदेशे बाहुल्येन जातः ।

१४. संवर्तकः (ध०) -संवृणोति रक्षति रोगेभ्य इति । oिg
 

 
Bibhiītaka (Terminalia bellirica Roxb.) com-

monly know as 'bahedḍa' ( bahedaka ) grows mostly

in Vindhya region ( vindhyajāta) flowering in spring

( vāsanta ). Fruits are one karsa ( 10gm. ) in weight

re used as

(karsaphala ) and, in ancient times, were

dice (akṣa) and as such were regarded as abode of

kali (kalidruma) and bhūtas (bhūtāvāsa). Seed-

kernel is oily ( tailaphala ). Bibhītaka has broad

actions ( bahuvirya ) and maintains health by allevi-

ating disorders ( bibhītaka, bibhedaka, tusa, samvar-

taka ) particularly cough ( kāsaghna ).