नामरूपज्ञानम् (Characterization of Medicinal Plants) /140

११२
 
Nāmarūpajñānam
 
९१. <entry>धातकी
 
<entry>Dhātaki
 

 
१. धातकी (भा०) – दधाति तकितानि हसितानि रम्याणि पुष्पाणीति,

'तक हसने'; अथवा-दधाति रक्षति शरीरमातङ्कैरिति,

'तकि कृच्छ्रजीवने' ।
 

२. गुच्छपुष्पा (रा०) –गुच्छे पुष्पाण्यस्याः ।
 

३. धातुपुष्पी (भा०) – धातुः गैरिकं, तद्वर्णानि पुष्पाण्यस्याः ।

४. पार्वतीया (ध०) – पार्वत्यप्रदेशे जाता ।
 

५. बहुपुष्पिका (रा०) – बहूनि पुष्पाण्यस्याः ।

६. मदहेतुः (अ०)–मदेऽमिषवे हेतुः निमित्तम् ।
 

७. मद्यवासिनी (ध०) - मद्यं वासयितु शीलमस्याः ।
 
-
 

८. वह्निपुष्पा (ध०) – वह्निज्वालेव रक्तवर्णानि पुष्पाण्यस्याः ।

९. सीधुपुष्पी (कै०) – सीधौ मद्ये प्रयुक्तानि पुष्पाण्यस्याः ।

१०. सुभिक्षा (नि०) –बाहुल्येनोपलम्यमाना ।
 

 
Dhātakiī ( Woodfordia fruticosa Kurz. ) grows

abundantly ( suhbhiksṣā ) in hills ( pārvatīyā ). It bears

flowers profusely (bahupusṣpikaā) in bunches (guccha-
pus
puṣpā) and of fire-red colour ( dhātupusṣpi, vahni-
pus
puṣpā ) ( and as such it is known as fire-flame bush ).

The flowers are used in fermentation of alcoholic

beverages ( madahetu, madyavasiniāsinī, sidhupusṣpī ) and

also used as drug in many disorders ( dhātakī ).
 

 
Specific characters
 

 
1. Habitat-Hilly region.
 

2. Flowers-firey red, in bunches.
 
HE