2023-03-20 10:57:33 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
[४३४ ।
महानाटकम्
दिव्यैरिन्द्रजिदव लक्ष्मण शरैर्लोकान्तरं प्रापितः
केनाप्यत्व मृगाचि ! राक्षसपतेः कृत्ता च कण्ठाटवी ॥११८५
वैदेहीं समवाप्य दाशरथिनारब्धे प्रयाणेऽग्रतो
दृष्टाः पुष्पकसंस्थितेन रभवादाकाशमारोहता ।
लङ्घासागरजानकीवनरण चौण्यश्चमत्कारिका
जम्बू बज्जल विन्दुवज्जलजवज्जम्बालवज्जालवत् ॥ ११८ ॥
यथा तथा ताड़िते प्रहृते सति हनुमता अन प्रदेशे ट्रोणादि:
गन्धमादनगिरिः आाहृतः नीतः। हे मृगाचि : हरिणनयने !
अल दिव्ये लक्ष्मणस्य शरैः इन्द्रजित् लोकान्तरं प्रापितः
निहत इत्यर्थः । अव अस्मिन् प्रदेशे केनापि राक्षसपतेः रावणस्य
कण्ठाटवो कण्ठकाननं कृत्ता हिवाच, ( पत्र कैनापोत्यनेन
आमगर्व: परिहत इति भावः । शार्दूलविक्रोड़ितं वृत्तम् ॥११८॥
वैदेहोति । वैदेहीं सोतां समवाप्य लब्खा दाशरथिना
रामेण प्रयाणे अयोध्यायात्रायाम् आरब्धे सति पुष्पकसं स्थितेन
अत. एव रमसात् वेगात् भाकाशम् आरोहता सता अग्रतः
चमत्कारिकाः चमत्कारविधायिन्य: लड़ा-सागर-जानक्रोवन-
रणक्षोण्यः --क्रमेण जम्बूवत् जलविन्दुबत् जलजवत् जम्बालवत्
जालवत् दृष्टा: अवलोकिताः, तथाच लडा मागरमध्ये पतितं
जम्बूफल मित्र, सागर: जलविन्दुवत् स्वल्पजलाशय इव जानकी
वनम् अशोकबनं जलजवत् पद्ममिव, "जलजं शङ्खपद्मयोः" इत्य
मरः, रखतोयो रणक्षेत्रं जम्बालवत् पद्धविशिष्टं • जालवत्
आनायवत् ("आनायः पुंसि जालं स्यात्" इत्यमरः, गिपतित
वीराणां जालसंयुक्तपद्ध सदृशकणवर्णत्वादिति भावः आलोकिता
-इति निष्कर्ष : शार्दूलविक्रीड़ितं वृत्तम् ॥ ११८ ॥
महानाटकम्
दिव्यैरिन्द्रजिदव लक्ष्मण शरैर्लोकान्तरं प्रापितः
केनाप्यत्व मृगाचि ! राक्षसपतेः कृत्ता च कण्ठाटवी ॥११८५
वैदेहीं समवाप्य दाशरथिनारब्धे प्रयाणेऽग्रतो
दृष्टाः पुष्पकसंस्थितेन रभवादाकाशमारोहता ।
लङ्घासागरजानकीवनरण चौण्यश्चमत्कारिका
जम्बू बज्जल विन्दुवज्जलजवज्जम्बालवज्जालवत् ॥ ११८ ॥
यथा तथा ताड़िते प्रहृते सति हनुमता अन प्रदेशे ट्रोणादि:
गन्धमादनगिरिः आाहृतः नीतः। हे मृगाचि : हरिणनयने !
अल दिव्ये लक्ष्मणस्य शरैः इन्द्रजित् लोकान्तरं प्रापितः
निहत इत्यर्थः । अव अस्मिन् प्रदेशे केनापि राक्षसपतेः रावणस्य
कण्ठाटवो कण्ठकाननं कृत्ता हिवाच, ( पत्र कैनापोत्यनेन
आमगर्व: परिहत इति भावः । शार्दूलविक्रोड़ितं वृत्तम् ॥११८॥
वैदेहोति । वैदेहीं सोतां समवाप्य लब्खा दाशरथिना
रामेण प्रयाणे अयोध्यायात्रायाम् आरब्धे सति पुष्पकसं स्थितेन
अत. एव रमसात् वेगात् भाकाशम् आरोहता सता अग्रतः
चमत्कारिकाः चमत्कारविधायिन्य: लड़ा-सागर-जानक्रोवन-
रणक्षोण्यः --क्रमेण जम्बूवत् जलविन्दुबत् जलजवत् जम्बालवत्
जालवत् दृष्टा: अवलोकिताः, तथाच लडा मागरमध्ये पतितं
जम्बूफल मित्र, सागर: जलविन्दुवत् स्वल्पजलाशय इव जानकी
वनम् अशोकबनं जलजवत् पद्ममिव, "जलजं शङ्खपद्मयोः" इत्य
मरः, रखतोयो रणक्षेत्रं जम्बालवत् पद्धविशिष्टं • जालवत्
आनायवत् ("आनायः पुंसि जालं स्यात्" इत्यमरः, गिपतित
वीराणां जालसंयुक्तपद्ध सदृशकणवर्णत्वादिति भावः आलोकिता
-इति निष्कर्ष : शार्दूलविक्रीड़ितं वृत्तम् ॥ ११८ ॥