2023-03-20 10:57:08 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
अष्टमोऽहः ।
श्यामः कामसमाकृतिः शरधनुर्धारो स सोताप्रियः
प्रत्येकं रिपुमैक्षतेति निगटन् मञ्चस्थितो रावणः ॥ ३ ॥
अव अवसरे अरविन्दविरूपाचनामानौ मन्त्रिणी प्रविश्य
जयति जयति देवस्त्रिदशाधिप मौलिमुकुटरत्ननोरा जितपादपोठो
[३४५]
रावणः ।
घर । देव ! त्वां प्रति सम्प्रति प्रतिभटस्तोवं न कुर्मो वयं
देवाय प्रतिपाद्यते हितमिदं यस्माइयं मन्त्रिणः ।
मौतारचणलक्ष्मणचतधनुलेखाऽपि नो लहिता
हेलोल्लङ्तिवारिधिः कपिवलैः साईं स रामो महान् ॥ ४ ॥
पुच्छाग्रं यम्य तथाभूतः सन् लङ्कायाः विकृतिं दुरवस्थामिति
भावः, कृतवान्, नूनं निश्चितं सोऽपि स एव कालसंह:
अन्तकनिमः नमस्वत्सुतः वायुतनयः हनूमान् एषः प्रतिभाति
राजते । कोऽप्येष प्रतिभाति बालिसहगो नूनं तदीयः सुत
इति पाठे कोऽपि एप वालिसहगः अतएव नूनं निश्चितं
सदीयः सुतः वालिपुत्रः अवद इत्यर्थः प्रतिभातीत्यन्वयः।
श्याम कामसमाकृतिः कन्दर्यमदृशावयवः शरधनुर्धारी धृत-
धनु.गरः म सोताप्रियः सौतापति, राम अयमिति शेष:,
मञ्चस्थितः खट्टारूढ़ो रावणः इति इत्यं निगदन् कथयन् प्रत्येकं
रिपुं शत्रुम् ऐचत दृष्टवान् । गार्दूलविक्रोड़ितं वृत्तम् ॥ ३ ॥
+
देवेति । हे देव । सम्प्रति वयं त्वां प्रति त्वत्समीपे
प्रतिभटानां प्रतिवीराणां स्तोवं प्रशंसा न कुम्भः, यस्मात्
वयं मन्त्रिणः मन्त्रकायें नियुक्ताः, देवेनेति भाव, समात्
देवाय इदं हितं प्रतिपाद्यते उपदिश्यते, हिते नियोज्य: खुल
भूतिमिच्छुना महार्थनाशेन नृपोऽनुजीविनेति भाव:
श्यामः कामसमाकृतिः शरधनुर्धारो स सोताप्रियः
प्रत्येकं रिपुमैक्षतेति निगटन् मञ्चस्थितो रावणः ॥ ३ ॥
अव अवसरे अरविन्दविरूपाचनामानौ मन्त्रिणी प्रविश्य
जयति जयति देवस्त्रिदशाधिप मौलिमुकुटरत्ननोरा जितपादपोठो
[३४५]
रावणः ।
घर । देव ! त्वां प्रति सम्प्रति प्रतिभटस्तोवं न कुर्मो वयं
देवाय प्रतिपाद्यते हितमिदं यस्माइयं मन्त्रिणः ।
मौतारचणलक्ष्मणचतधनुलेखाऽपि नो लहिता
हेलोल्लङ्तिवारिधिः कपिवलैः साईं स रामो महान् ॥ ४ ॥
पुच्छाग्रं यम्य तथाभूतः सन् लङ्कायाः विकृतिं दुरवस्थामिति
भावः, कृतवान्, नूनं निश्चितं सोऽपि स एव कालसंह:
अन्तकनिमः नमस्वत्सुतः वायुतनयः हनूमान् एषः प्रतिभाति
राजते । कोऽप्येष प्रतिभाति बालिसहगो नूनं तदीयः सुत
इति पाठे कोऽपि एप वालिसहगः अतएव नूनं निश्चितं
सदीयः सुतः वालिपुत्रः अवद इत्यर्थः प्रतिभातीत्यन्वयः।
श्याम कामसमाकृतिः कन्दर्यमदृशावयवः शरधनुर्धारी धृत-
धनु.गरः म सोताप्रियः सौतापति, राम अयमिति शेष:,
मञ्चस्थितः खट्टारूढ़ो रावणः इति इत्यं निगदन् कथयन् प्रत्येकं
रिपुं शत्रुम् ऐचत दृष्टवान् । गार्दूलविक्रोड़ितं वृत्तम् ॥ ३ ॥
+
देवेति । हे देव । सम्प्रति वयं त्वां प्रति त्वत्समीपे
प्रतिभटानां प्रतिवीराणां स्तोवं प्रशंसा न कुम्भः, यस्मात्
वयं मन्त्रिणः मन्त्रकायें नियुक्ताः, देवेनेति भाव, समात्
देवाय इदं हितं प्रतिपाद्यते उपदिश्यते, हिते नियोज्य: खुल
भूतिमिच्छुना महार्थनाशेन नृपोऽनुजीविनेति भाव: