2023-03-20 10:56:40 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
बडोऽडः ।
[२४१]
सत्यं प्रत्यागत इति, तयोरित्यमालापभाजो-
स्तवायातः स्मितकिनकिलोवीतहर्यो हनूमान् ॥ ३ ॥
असौ मरुञ्चुम्बितचारुकेसरः, प्रसन्नताराधिपमण्डलाग्रणोः ।
वियुक्तरामातुरदृष्टिवोचितो वसन्तकालो हनुमानिवागतः ॥ ४ ॥
अथ रामहनूमतोरुतिप्रत्युक्ती ।
★
हो मारुतनन्दनाऽऽदिग विभो ! दृष्टा त्वया जानको ?
वान्नयः । चेत् यदि पवनतनयः भड्का, तत् मधुवनमिति
भावः, भुड़ते भक्षयति, तदा सो सत्यं लव्वकार्थ्य:
भुङ्क्ते
सम्पादितनियोगः सन् इत्यर्थः, प्रत्यागतः, इतोयम् इत्येवमालाप -
भाजी: आलपतोरित्यर्थः, तयोः रामसुग्रोवयोः तत्र स्याने हनु
मान् स्मितेन मृदुहामेन यत् किलकिना खजातीयगव्दविशेषः
तया उद्रोतः प्रकटित: इर्ष: येन तथोक्तः मन् आयातः
आगतः । मन्दाक्रान्ता वृत्तम् ॥ ३ ॥
असाविति । यसो हनूमान् मरुता वायुना चुम्बिताः
स्पष्टाः, आन्दोलिता इत्यर्थः चारवः मनोज्ञाः केसरा: लोमानि
पुष्पकिञ्चत्काश्च यस तथोक्तः प्रसन्नः प्रोतः यस्ताराधिपः तारा-
पतिः, सुग्रीव इत्यर्थः तस्य मण्डलं चक्रं तस्य अग्रयोः श्रेष्ठ,
अन्यव प्रसन्नम् अतिस्वच्छं ताराधिपमण्डलं चन्द्रमण्डलं तेन
अग्रणी: रमणोयतया येठ इत्यर्थः वियुक्त: विरहो रामः तस्य
चातुरया सिद्धार्थो न वेति व्याकुलया हव्या, अन्यत्र वियुक्ताभि
विरहियोभिः रामाभिर्नारोभिः
रामाभिर्भारोभिः आतुरया
अातुरया खिन्रया ह्च्या
वोचितः निरोचितः अतएव वमन्तकाल व चागतः उप-
स्थितः । समागतः श्रीहनुमान् वसन्तर्वादिति पाठान्तरम् ।
उपमालद्वारः । वंशस्थविलं वृत्तम् ॥ ४ ॥
म-२१
.
[२४१]
सत्यं प्रत्यागत इति, तयोरित्यमालापभाजो-
स्तवायातः स्मितकिनकिलोवीतहर्यो हनूमान् ॥ ३ ॥
असौ मरुञ्चुम्बितचारुकेसरः, प्रसन्नताराधिपमण्डलाग्रणोः ।
वियुक्तरामातुरदृष्टिवोचितो वसन्तकालो हनुमानिवागतः ॥ ४ ॥
अथ रामहनूमतोरुतिप्रत्युक्ती ।
★
हो मारुतनन्दनाऽऽदिग विभो ! दृष्टा त्वया जानको ?
वान्नयः । चेत् यदि पवनतनयः भड्का, तत् मधुवनमिति
भावः, भुड़ते भक्षयति, तदा सो सत्यं लव्वकार्थ्य:
भुङ्क्ते
सम्पादितनियोगः सन् इत्यर्थः, प्रत्यागतः, इतोयम् इत्येवमालाप -
भाजी: आलपतोरित्यर्थः, तयोः रामसुग्रोवयोः तत्र स्याने हनु
मान् स्मितेन मृदुहामेन यत् किलकिना खजातीयगव्दविशेषः
तया उद्रोतः प्रकटित: इर्ष: येन तथोक्तः मन् आयातः
आगतः । मन्दाक्रान्ता वृत्तम् ॥ ३ ॥
असाविति । यसो हनूमान् मरुता वायुना चुम्बिताः
स्पष्टाः, आन्दोलिता इत्यर्थः चारवः मनोज्ञाः केसरा: लोमानि
पुष्पकिञ्चत्काश्च यस तथोक्तः प्रसन्नः प्रोतः यस्ताराधिपः तारा-
पतिः, सुग्रीव इत्यर्थः तस्य मण्डलं चक्रं तस्य अग्रयोः श्रेष्ठ,
अन्यव प्रसन्नम् अतिस्वच्छं ताराधिपमण्डलं चन्द्रमण्डलं तेन
अग्रणी: रमणोयतया येठ इत्यर्थः वियुक्त: विरहो रामः तस्य
चातुरया सिद्धार्थो न वेति व्याकुलया हव्या, अन्यत्र वियुक्ताभि
विरहियोभिः रामाभिर्नारोभिः
रामाभिर्भारोभिः आतुरया
अातुरया खिन्रया ह्च्या
वोचितः निरोचितः अतएव वमन्तकाल व चागतः उप-
स्थितः । समागतः श्रीहनुमान् वसन्तर्वादिति पाठान्तरम् ।
उपमालद्वारः । वंशस्थविलं वृत्तम् ॥ ४ ॥
म-२१
.