2023-03-20 10:56:29 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
[२०२]
महानाटकम् ।
निहत्य पथि रोधिकां नभसि सिंहिकां राक्षसों
विला जलधिं ययौ पवनजः स लङ्कापुरोम् ॥ ३७॥
गत्वा लड्डा निशायां पवनसुतवशेऽन्विष्य मोतां विनीतां
गेहे गेहे प्रयत्नात् स्थलजलविटपे सर्वतो वृक्षमध्ये ।
यत्रास्ते कुम्भकर्णः सुरजितभवने कन्दरे गहरे नो
दृष्ट्वा वैदेहपुत्रों चिरमनुसरणाञ्चिन्तितोऽसौ हनूमान् ॥ ३८॥
विनिष्क्रम्य च महाविस्तारं तन्मुखमतिक्रमितुमकतया क्षुद्र-
रूपेण तदन्त प्रवेशः तस्मान्निर्गमञ्चेति भावः) क्रमात् प्रस्बुधैः
समुद्रात् उदितम् उत्थितं, खस्याभिनन्दनविश्रामदानार्थमिति
भाव) तुहिनशैलजं हिमाद्रिसुतं मैनाकमित्यर्थः, मानयन् स्पर्शेन
तदातिथ्यं स्त्रोकुर्वनिति भावः, नभसि पयि नभोमार्गे रोधिकाम्
अवरोधकारिणों सिंहिका नाम राचम निहत्य निपात्य
जलधिं विलङ्घन उत्तोय्ये लापुरी ययौ प्राप । पृथ्वी वृत्तं "जसो
जसयना वसुग्रहयतिय पृथ्वी गुरु " इति तल्लक्षणात् ॥ ३७॥
।
गवेति । असौ पवनसुतवः हनूमान् निशाय लड़ां
गत्वा प्रविश्येत्यर्थः, गेहे गेरे प्रतिग्गृहं स्थलजल विटपे स्थले जले
विटपे वृक्षगाखायामित्वर्थ, मर्चत सर्वस्मिन् वचमध्ये, खित्वेति
शेष.. विनीतां• विनयवर्ती सोताम् घन्विष्य यव कुम्भकर्ण,
भास्ते स्वपितोति भाव, तव्रेत्यध्याचा, मुराचां देवानां जितं
भवन येन ताहगे कन्दरे गृहाकारे पर्वतनितम्मभागे गहरे
गुहायां घंटेहपुती मोतां नो दृष्ट्वा अनयलोकोत्वर्ध:, चिरम्
अनुमरयात् अन्वेषणात् हेतोः चिम्मितः चिन्ता अस्य जाति
चिन्तित: फ्रिमियं न मृता या इति चिन्ताकुलित,
पभूदिति शेष स्रग्धरा वृतम् ॥ ३८ ॥
महानाटकम् ।
निहत्य पथि रोधिकां नभसि सिंहिकां राक्षसों
विला जलधिं ययौ पवनजः स लङ्कापुरोम् ॥ ३७॥
गत्वा लड्डा निशायां पवनसुतवशेऽन्विष्य मोतां विनीतां
गेहे गेहे प्रयत्नात् स्थलजलविटपे सर्वतो वृक्षमध्ये ।
यत्रास्ते कुम्भकर्णः सुरजितभवने कन्दरे गहरे नो
दृष्ट्वा वैदेहपुत्रों चिरमनुसरणाञ्चिन्तितोऽसौ हनूमान् ॥ ३८॥
विनिष्क्रम्य च महाविस्तारं तन्मुखमतिक्रमितुमकतया क्षुद्र-
रूपेण तदन्त प्रवेशः तस्मान्निर्गमञ्चेति भावः) क्रमात् प्रस्बुधैः
समुद्रात् उदितम् उत्थितं, खस्याभिनन्दनविश्रामदानार्थमिति
भाव) तुहिनशैलजं हिमाद्रिसुतं मैनाकमित्यर्थः, मानयन् स्पर्शेन
तदातिथ्यं स्त्रोकुर्वनिति भावः, नभसि पयि नभोमार्गे रोधिकाम्
अवरोधकारिणों सिंहिका नाम राचम निहत्य निपात्य
जलधिं विलङ्घन उत्तोय्ये लापुरी ययौ प्राप । पृथ्वी वृत्तं "जसो
जसयना वसुग्रहयतिय पृथ्वी गुरु " इति तल्लक्षणात् ॥ ३७॥
।
गवेति । असौ पवनसुतवः हनूमान् निशाय लड़ां
गत्वा प्रविश्येत्यर्थः, गेहे गेरे प्रतिग्गृहं स्थलजल विटपे स्थले जले
विटपे वृक्षगाखायामित्वर्थ, मर्चत सर्वस्मिन् वचमध्ये, खित्वेति
शेष.. विनीतां• विनयवर्ती सोताम् घन्विष्य यव कुम्भकर्ण,
भास्ते स्वपितोति भाव, तव्रेत्यध्याचा, मुराचां देवानां जितं
भवन येन ताहगे कन्दरे गृहाकारे पर्वतनितम्मभागे गहरे
गुहायां घंटेहपुती मोतां नो दृष्ट्वा अनयलोकोत्वर्ध:, चिरम्
अनुमरयात् अन्वेषणात् हेतोः चिम्मितः चिन्ता अस्य जाति
चिन्तित: फ्रिमियं न मृता या इति चिन्ताकुलित,
पभूदिति शेष स्रग्धरा वृतम् ॥ ३८ ॥