2023-03-20 10:56:22 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
चतुर्थोऽद्धः ।
[१७७]
ततस्तारा सहर्षमात्मगतम् । अद्यावश्यं श्रीरामचन्द्र-
चरणप्रमादात् निजवलभस्य चिरविरहियो वचःपीठे लुठिप्यामि
वोरसुग्रीवस्य इत्याशियं पठति । ( क )
तारा सन्त्यतहारा गिरिशिखरवरव्यस्तधम्मिल्लभा (धारा
शोकाव्धेः प्राप्तपारार्पितमदनशरा वीरसुग्रोवदाराः ।
नाना नाराचधारा निजरमपरतातापिन: पापिनोऽस्य
प्राणान् मालावतीर्णा हरतु कलिकलाशालिनो वालिनोऽस्य ॥६८ ॥
मवतरणम् अगमत् रणभूमौ आजगामेत्यर्थ: । दोनहृदयेनेव्यव
पापहृदयेनेति, गिरिगह्वरादित्यव गिरिचत्वरेष्विति पाठान्तरम् ।
वसन्ततिलकं वृत्तम् ॥ ६७ ॥
( क ) अद्यावश्यमित्यत्र अवश्यं भगवतः श्रीपुरुषोत्तमस्य
रामचन्द्रम्य प्रसादाढस्य चिरविरहिग्यः प्राणवस्य सुग्रीवस्य
वचःपीठे लुठिय्यामीति मन्यमाना गिरिवरशिखरमारुह्य राम-
" पौरन्दरि- ममरम् चाकाङ्क्षन्ती चिन्तयामास इति पाठान्तरे राम-
पौरन्दरिसमरं रामय पुरन्दरस्यापत्यं पुमान् पौरन्दरिः वाली च
तयोः समरः तम् ।
तारेति । सन्त्यक्तः परित्याः (प्राणवल्लभसुग्रोवशोकादिति
भाव:) हारो यया सा गिरिशिखरवरे किष्किन्व्याद्रिशृङ्गठे
व्यस्तः विपर्यम्तः श्रौत्सुक्यातिगयादिति भावे, धम्मिल्लभारः
संयतर्कशनिवहः यस्याः तथोक्ता गोकाव्धे: विरहदुःखसागरस्य
प्राप्तपारा पारंगता, सचिरभाविप्राणनाथसमागमलाभादिति
भावः, ऋर्षित: निहित: मदनेन गरो यस्यां तथाभूता काम-
शरविदेत्यर्थः, वीरस्य सुग्रीवस्य दारा: पत्नी तारा निजरमणे
स्वभतरि सुग्रीवे रता अनुरागिणी सती इति वक्ष्यमाणाम्
[१७७]
ततस्तारा सहर्षमात्मगतम् । अद्यावश्यं श्रीरामचन्द्र-
चरणप्रमादात् निजवलभस्य चिरविरहियो वचःपीठे लुठिप्यामि
वोरसुग्रीवस्य इत्याशियं पठति । ( क )
तारा सन्त्यतहारा गिरिशिखरवरव्यस्तधम्मिल्लभा (धारा
शोकाव्धेः प्राप्तपारार्पितमदनशरा वीरसुग्रोवदाराः ।
नाना नाराचधारा निजरमपरतातापिन: पापिनोऽस्य
प्राणान् मालावतीर्णा हरतु कलिकलाशालिनो वालिनोऽस्य ॥६८ ॥
मवतरणम् अगमत् रणभूमौ आजगामेत्यर्थ: । दोनहृदयेनेव्यव
पापहृदयेनेति, गिरिगह्वरादित्यव गिरिचत्वरेष्विति पाठान्तरम् ।
वसन्ततिलकं वृत्तम् ॥ ६७ ॥
( क ) अद्यावश्यमित्यत्र अवश्यं भगवतः श्रीपुरुषोत्तमस्य
रामचन्द्रम्य प्रसादाढस्य चिरविरहिग्यः प्राणवस्य सुग्रीवस्य
वचःपीठे लुठिय्यामीति मन्यमाना गिरिवरशिखरमारुह्य राम-
" पौरन्दरि- ममरम् चाकाङ्क्षन्ती चिन्तयामास इति पाठान्तरे राम-
पौरन्दरिसमरं रामय पुरन्दरस्यापत्यं पुमान् पौरन्दरिः वाली च
तयोः समरः तम् ।
तारेति । सन्त्यक्तः परित्याः (प्राणवल्लभसुग्रोवशोकादिति
भाव:) हारो यया सा गिरिशिखरवरे किष्किन्व्याद्रिशृङ्गठे
व्यस्तः विपर्यम्तः श्रौत्सुक्यातिगयादिति भावे, धम्मिल्लभारः
संयतर्कशनिवहः यस्याः तथोक्ता गोकाव्धे: विरहदुःखसागरस्य
प्राप्तपारा पारंगता, सचिरभाविप्राणनाथसमागमलाभादिति
भावः, ऋर्षित: निहित: मदनेन गरो यस्यां तथाभूता काम-
शरविदेत्यर्थः, वीरस्य सुग्रीवस्य दारा: पत्नी तारा निजरमणे
स्वभतरि सुग्रीवे रता अनुरागिणी सती इति वक्ष्यमाणाम्