2023-03-20 10:56:18 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
चतुर्थोऽङ्कः ।
हा सोरध्वजराजपुति । स तटा दृष्टस्त्वया धन्यया
पक्षीन्द्रो दशकण्ठकुञ्जरशिरःसञ्चारपञ्चाननः ॥ ४२ ॥
जटायुवचसा रावणेन सोता तेति निश्चित्य
आत्मानमधिचिपति ।
राज्यनाशो बने वामो हता सोता ऋतः पिता ।
एकैकमपि यद्दःखं समुद्रमपि शोषयेत् ॥ ४३ ॥
58
[१५८]
कर्त्तरि घुरच प्रत्ययः न तु कर्मकर्त्तरि, तथाले भगरा भगप्रवण
इत्यर्थ: स्यादिति बोध्यं, ये नखाः वोटयश्चञ्चवय तैः तदाघातै.
रित्यर्थ: त्रुटत् विश्वयत् बन्धनं यस्य तथाभूतः कथं केन
प्रकारेण भग्नः खण्डितः अस्ति ? (यसम्भवमिदमिति भावः,
क्रूरावस्करणेन भट्टरम्नसत्कोटोवटच्जंर धनुरिति पाठे अयं
रावणरथः तातेन कथं भग्नः, तथा वज्रानुशस्येव क्रूरं दुःसंहं
यत् अवस्करणं तुण्डेन उद्भिद्याकर्पणं तेन भगने वक्रे लसन्त्यो
ये कोटी धनुरग्रभागी तयोः सकाशात् तुटती ज्या मौर्वो
यस्य तादृशं धनुच, भग्नमिति शेर्पा । हा इति खेदे सोरध्वज-
राजपुति। जानकि हे इति पाठान्तरम्, जदा तस्मिन्
।
काले, हरणसमये इत्यर्थः, धन्यया पुण्यवत्या त्वया दशकण्ठः
रावण एव कुञ्जरः हम्तो तस्य शिरःसु सञ्चारे आरोहणे
इति यावत्, पञ्चाननः सिंह, "सिंहो मृगेन्द्रः पञ्चास्यः" इत्यमरः,
पचन्द्र पचिराजो जटायु: दृष्ट: अवलोकित श्रात्मवाणायेति
भावः । तदेव तथेति पाठान्तरम् । शार्दूलविक्रीडितं
+
वृत्तम् ॥ ४२ ॥
राज्यनाश इति । राज्यस्य नाश: भंग, वने वामः, सोता
हता, पिता ऋतः, एकैकमपि येषां राज्यनाशादोनां दुःर्स
हा सोरध्वजराजपुति । स तटा दृष्टस्त्वया धन्यया
पक्षीन्द्रो दशकण्ठकुञ्जरशिरःसञ्चारपञ्चाननः ॥ ४२ ॥
जटायुवचसा रावणेन सोता तेति निश्चित्य
आत्मानमधिचिपति ।
राज्यनाशो बने वामो हता सोता ऋतः पिता ।
एकैकमपि यद्दःखं समुद्रमपि शोषयेत् ॥ ४३ ॥
58
[१५८]
कर्त्तरि घुरच प्रत्ययः न तु कर्मकर्त्तरि, तथाले भगरा भगप्रवण
इत्यर्थ: स्यादिति बोध्यं, ये नखाः वोटयश्चञ्चवय तैः तदाघातै.
रित्यर्थ: त्रुटत् विश्वयत् बन्धनं यस्य तथाभूतः कथं केन
प्रकारेण भग्नः खण्डितः अस्ति ? (यसम्भवमिदमिति भावः,
क्रूरावस्करणेन भट्टरम्नसत्कोटोवटच्जंर धनुरिति पाठे अयं
रावणरथः तातेन कथं भग्नः, तथा वज्रानुशस्येव क्रूरं दुःसंहं
यत् अवस्करणं तुण्डेन उद्भिद्याकर्पणं तेन भगने वक्रे लसन्त्यो
ये कोटी धनुरग्रभागी तयोः सकाशात् तुटती ज्या मौर्वो
यस्य तादृशं धनुच, भग्नमिति शेर्पा । हा इति खेदे सोरध्वज-
राजपुति। जानकि हे इति पाठान्तरम्, जदा तस्मिन्
।
काले, हरणसमये इत्यर्थः, धन्यया पुण्यवत्या त्वया दशकण्ठः
रावण एव कुञ्जरः हम्तो तस्य शिरःसु सञ्चारे आरोहणे
इति यावत्, पञ्चाननः सिंह, "सिंहो मृगेन्द्रः पञ्चास्यः" इत्यमरः,
पचन्द्र पचिराजो जटायु: दृष्ट: अवलोकित श्रात्मवाणायेति
भावः । तदेव तथेति पाठान्तरम् । शार्दूलविक्रीडितं
+
वृत्तम् ॥ ४२ ॥
राज्यनाश इति । राज्यस्य नाश: भंग, वने वामः, सोता
हता, पिता ऋतः, एकैकमपि येषां राज्यनाशादोनां दुःर्स