2023-03-20 10:56:17 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
[१५६]
महानाटकम् ।
सौमित्रे । दाववकिस्तरुशिखरगतो यायेतो निर्झरोदे,
का वार्ता दाववज्ञेरयमुदयगिरेरुब्जिहीते हिमांश ।
धत्ते धूम पुरस्तात् किमिति कथय तत नैष धूमो, धरण्या
छ येय सङ्गवासूदयि धरणिमुते । कुल सोते । स्थितासि १ ॥३६॥
जानकि । जानकि । मैथिलि । मैथिलि । वैदेहि । वैदेहि ॥
जनकसुते । जनकसुते । सोते । सोतें । क्व यावाऽसि ॥ ३७ ॥
तहत् कान्ताया जानक्या पादतलाइति प्रणयकोपादिति भाव
मुदे भवतोत्यन्वय । श्रत आवयो सर्वं तुल्यम ग्रह कवल
धात्रा विधिना सशोक शोकसहित कृत त्वमशोक प्रहन्तु
सशोक इति विशेष इति भाव । शार्दूलविक्रीडित वृत्तम् ॥ ३५ ॥
(क) मार्त्तण्डमण्डले सूर्यमण्डले । अचण्ड रश्मि मण्डल
शोतरश्मि मण्डलम् । आखण्डलदिशि प्राच्या दिशि ।
सौमित्रे इति । हे सौमित्रे ! तक्शिखरगत बचायलग्न
दाववकि वनाग्नि निर्भरोदे निर्भरवारिभि वायेता निर्वा
प्यताम् । रामोक्ति । दाववत्र वनानलस्य वार्ता का ? क
सवाद ? श्रय हिमाश चन्द्र उदयगिरे उदयाचलात् प्रज्जि
होते उद्गच्छति । लक्ष्मयोक्ति । श्रय पुरस्तात् अग्रत
किमिति धूम धत्ते । तत् कथय ? पुरस्तात् किमिति कथय
तदित्यत्र हिमाश कथमयमिति पाठान्तरम् । रामोक्ति ।
एप धूमो न धरण्या पृथिव्या छाया इय सङ्गता अवेति शेष,
अभूत् । लक्ष्मयोक्ति । अयि धरणिसुते पृथ्वीकन्ये सोते !
।
कुल स्थिता भमि वर्त्तसे ! रामोशि । कुव माम्तेऽसि सोते
इति पाठान्तरम् । स्रग्धरा वृत्तम् ॥ ३६॥
जानकीति । सुगमम् ॥ २७ ॥
1
महानाटकम् ।
सौमित्रे । दाववकिस्तरुशिखरगतो यायेतो निर्झरोदे,
का वार्ता दाववज्ञेरयमुदयगिरेरुब्जिहीते हिमांश ।
धत्ते धूम पुरस्तात् किमिति कथय तत नैष धूमो, धरण्या
छ येय सङ्गवासूदयि धरणिमुते । कुल सोते । स्थितासि १ ॥३६॥
जानकि । जानकि । मैथिलि । मैथिलि । वैदेहि । वैदेहि ॥
जनकसुते । जनकसुते । सोते । सोतें । क्व यावाऽसि ॥ ३७ ॥
तहत् कान्ताया जानक्या पादतलाइति प्रणयकोपादिति भाव
मुदे भवतोत्यन्वय । श्रत आवयो सर्वं तुल्यम ग्रह कवल
धात्रा विधिना सशोक शोकसहित कृत त्वमशोक प्रहन्तु
सशोक इति विशेष इति भाव । शार्दूलविक्रीडित वृत्तम् ॥ ३५ ॥
(क) मार्त्तण्डमण्डले सूर्यमण्डले । अचण्ड रश्मि मण्डल
शोतरश्मि मण्डलम् । आखण्डलदिशि प्राच्या दिशि ।
सौमित्रे इति । हे सौमित्रे ! तक्शिखरगत बचायलग्न
दाववकि वनाग्नि निर्भरोदे निर्भरवारिभि वायेता निर्वा
प्यताम् । रामोक्ति । दाववत्र वनानलस्य वार्ता का ? क
सवाद ? श्रय हिमाश चन्द्र उदयगिरे उदयाचलात् प्रज्जि
होते उद्गच्छति । लक्ष्मयोक्ति । श्रय पुरस्तात् अग्रत
किमिति धूम धत्ते । तत् कथय ? पुरस्तात् किमिति कथय
तदित्यत्र हिमाश कथमयमिति पाठान्तरम् । रामोक्ति ।
एप धूमो न धरण्या पृथिव्या छाया इय सङ्गता अवेति शेष,
अभूत् । लक्ष्मयोक्ति । अयि धरणिसुते पृथ्वीकन्ये सोते !
।
कुल स्थिता भमि वर्त्तसे ! रामोशि । कुव माम्तेऽसि सोते
इति पाठान्तरम् । स्रग्धरा वृत्तम् ॥ ३६॥
जानकीति । सुगमम् ॥ २७ ॥
1