2023-03-20 10:56:15 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
[१४६]
महानाटकम् ।
स्रोत काननगर्त्तनिर्भरसरत्प्रायानपूर्वानिमान्,
भूभागानपि भूतभैरवमृगान् वैदेहि । यायाः कथम् १ ॥ १७ ॥
गाह गाहं गहरे कानने ता,
दर्श दर्श दर्शवक्षोमतलोम् ।
स्मारं स्मार भूपणान्ताच कान्ता
रामः कान्तामद्विचारो चरोदीत् ॥ १८ ॥
अथ सोतायामलब्धयां रामः ।
मध्य केशरिभिः, स्मितञ्च कुसुमैने कुरीगणे,
नम्मा पुन, त्वं लोलया विलासेन चद्भुमणं पुन, पुनः भ्रमणं
न महमे न सोढु शक्कोषि, तथा दोलाविध दोलनव्यापार
याम्यमि यान्ता भवसि, अत स्रोतासि जलप्रवाहा: काननेषु
गर्भा निर्झरा सरित, नद्य ता. प्रायेण येषु तान् अपूर्वान्
अपरिचितानित्यर्थः, स्रोत काननगर्त्तनिर्भर गिरिप्रायान पूर्वानिति :
पाठान्तरम् । भूतेषु प्राणिषु भैरवा भोषणा मृगा. खापदाः
येषु तान् अपि इमान् भूभागान् हे वैदेहि । कथं केन प्रकारेण
यायाः ? गच्छे ? । शार्दूलविक्रीडितं वृत्तम् ॥ १७ ॥
१ ।
गाहं गाहमिति । राम, गहरे गुहाया कानने वने तां सोतां
ग्राह गाहम् अवगाह्य अवगाद्य अन्विष्यान्वियेत्यर्थः, भूषणेन
चलङ्कारेण अन्ता मनोहराञ्च कान्तां रस्यां कान्तां सीता स्मारं
स्मारं-पुन,
पुन, स्मृत्वा दर्शवलोषु दर्शनोयलतास मतलीं प्रशस्ता,
"मतल्लिका मचर्चिका प्रकाण्ड मुद्दतलजौ । प्रशस्तवाचकान्य मूनि
इत्यमरः, दर्श दर्श पुनः पुन ट्वेत्यर्थ,, अन्विय अन्विष्येत्यर्थः, अद्रि-
धारो पर्वतचरः सन् अरोदोत्। हिशब्द: पादपुरणार्थ । शालिनी
वृत्तं, "मात्तौ गौ चेच्छालिनो वेदलोकैः" इति लचयात् ॥ १८ ॥
महानाटकम् ।
स्रोत काननगर्त्तनिर्भरसरत्प्रायानपूर्वानिमान्,
भूभागानपि भूतभैरवमृगान् वैदेहि । यायाः कथम् १ ॥ १७ ॥
गाह गाहं गहरे कानने ता,
दर्श दर्श दर्शवक्षोमतलोम् ।
स्मारं स्मार भूपणान्ताच कान्ता
रामः कान्तामद्विचारो चरोदीत् ॥ १८ ॥
अथ सोतायामलब्धयां रामः ।
मध्य केशरिभिः, स्मितञ्च कुसुमैने कुरीगणे,
नम्मा पुन, त्वं लोलया विलासेन चद्भुमणं पुन, पुनः भ्रमणं
न महमे न सोढु शक्कोषि, तथा दोलाविध दोलनव्यापार
याम्यमि यान्ता भवसि, अत स्रोतासि जलप्रवाहा: काननेषु
गर्भा निर्झरा सरित, नद्य ता. प्रायेण येषु तान् अपूर्वान्
अपरिचितानित्यर्थः, स्रोत काननगर्त्तनिर्भर गिरिप्रायान पूर्वानिति :
पाठान्तरम् । भूतेषु प्राणिषु भैरवा भोषणा मृगा. खापदाः
येषु तान् अपि इमान् भूभागान् हे वैदेहि । कथं केन प्रकारेण
यायाः ? गच्छे ? । शार्दूलविक्रीडितं वृत्तम् ॥ १७ ॥
१ ।
गाहं गाहमिति । राम, गहरे गुहाया कानने वने तां सोतां
ग्राह गाहम् अवगाह्य अवगाद्य अन्विष्यान्वियेत्यर्थः, भूषणेन
चलङ्कारेण अन्ता मनोहराञ्च कान्तां रस्यां कान्तां सीता स्मारं
स्मारं-पुन,
पुन, स्मृत्वा दर्शवलोषु दर्शनोयलतास मतलीं प्रशस्ता,
"मतल्लिका मचर्चिका प्रकाण्ड मुद्दतलजौ । प्रशस्तवाचकान्य मूनि
इत्यमरः, दर्श दर्श पुनः पुन ट्वेत्यर्थ,, अन्विय अन्विष्येत्यर्थः, अद्रि-
धारो पर्वतचरः सन् अरोदोत्। हिशब्द: पादपुरणार्थ । शालिनी
वृत्तं, "मात्तौ गौ चेच्छालिनो वेदलोकैः" इति लचयात् ॥ १८ ॥