2023-03-20 10:56:12 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
[१४०]
महानाटकम् ।
कर्मणा बाध्यते बुद्धिर्न बुद्धया कम्मे बाध्यते ।
/ सुबुद्धिरपि यद्रामो हमें हरिगमन्वगात् ॥ ७ ॥
राज्याद् भ्रशयता वनं गमयता, घोरै स्त्रियामाचरै
रेव कारयता, मति छलयता मायामृगच्छद्मना ।
दारान् हारयता, वने भ्रमयता नानावनालीतलं,
रामस्यापि कृतं शठेन विधिना दु खातिदु खं महत् ॥ ८
विशेष समर्थन रूपोऽर्थान्तरन्यास । उपजाति
सामान्येन
वृत्तम् ॥ ६ ॥
कम्षेति । बुद्धि का बाध्यते वशोकिते, कर्म्माधीना
भवतीत्यर्थ कम बुझा न बाध्यते न वशोक्रियते, बुधधीनं
न भवतोत्यर्थ ।
यत् यत राम सुबुद्धि. सुधीरयि हेमं
सौवर्ण हरिण मृगम् अन्वगात् अनुससार, अल रामस्य
मृगानुसरणरूप कर्म न बुद्धाधोनमिति भाव । विशेषेण
सामान्य समर्थन रूपोऽर्थान्तरन्यास । अनुष्टुप् वृत्तम् ॥ ७ ॥
राज्यादिति । राज्यात् भ्रंशयता च्यावयता वनं गमयता
प्रेषयता घोरै दारुणे वियामाचरै: राजसै' एवम्-इत्य,
विसंवादमिति शेष कारयता घटयता मायामृगच्छद्मना
हिरण्मयमृगच्छलेन मतिं बुद्धि छलयता मोहयता वने
दारान् भावी हारयता हता कारयतेत्यर्थ, नानावनालोतलं
विविधारण्य व शितलभाग भ्रमयता पर्याटयता घटेन धूर्त्तन
विधिना दैवेनगमस्यापि, अन्यस्य का कथेत्य पिशव्दार्थ, महत्
दु खातिदु ख दु खात् प्रतिदु ख लतम् उत्पादितम् । शार्दूल-
। हृत्तम ॥ ८ ॥
महानाटकम् ।
कर्मणा बाध्यते बुद्धिर्न बुद्धया कम्मे बाध्यते ।
/ सुबुद्धिरपि यद्रामो हमें हरिगमन्वगात् ॥ ७ ॥
राज्याद् भ्रशयता वनं गमयता, घोरै स्त्रियामाचरै
रेव कारयता, मति छलयता मायामृगच्छद्मना ।
दारान् हारयता, वने भ्रमयता नानावनालीतलं,
रामस्यापि कृतं शठेन विधिना दु खातिदु खं महत् ॥ ८
विशेष समर्थन रूपोऽर्थान्तरन्यास । उपजाति
सामान्येन
वृत्तम् ॥ ६ ॥
कम्षेति । बुद्धि का बाध्यते वशोकिते, कर्म्माधीना
भवतीत्यर्थ कम बुझा न बाध्यते न वशोक्रियते, बुधधीनं
न भवतोत्यर्थ ।
यत् यत राम सुबुद्धि. सुधीरयि हेमं
सौवर्ण हरिण मृगम् अन्वगात् अनुससार, अल रामस्य
मृगानुसरणरूप कर्म न बुद्धाधोनमिति भाव । विशेषेण
सामान्य समर्थन रूपोऽर्थान्तरन्यास । अनुष्टुप् वृत्तम् ॥ ७ ॥
राज्यादिति । राज्यात् भ्रंशयता च्यावयता वनं गमयता
प्रेषयता घोरै दारुणे वियामाचरै: राजसै' एवम्-इत्य,
विसंवादमिति शेष कारयता घटयता मायामृगच्छद्मना
हिरण्मयमृगच्छलेन मतिं बुद्धि छलयता मोहयता वने
दारान् भावी हारयता हता कारयतेत्यर्थ, नानावनालोतलं
विविधारण्य व शितलभाग भ्रमयता पर्याटयता घटेन धूर्त्तन
विधिना दैवेनगमस्यापि, अन्यस्य का कथेत्य पिशव्दार्थ, महत्
दु खातिदु ख दु खात् प्रतिदु ख लतम् उत्पादितम् । शार्दूल-
। हृत्तम ॥ ८ ॥