मधुराविजयम् /499
This page has not been fully proofread.
मधुराविजये
अधिगतेति ॥ वनलता: उद्यानवल्ल्यः
इत्यमरः । कन्यका इति च गम्यते । अधिगता
नूला अपूर्वा आर्तवसंपत् ( लतापक्षे )
समृद्धिः । ( कन्यापक्षे ) स्त्रीकुसुमसौष्ठवम् ।
क्लीबं स्यादृतुजे त्रिषु' इति मेदिनी । किञ्च । स्तबकाः गुच्छकाः
विकासोन्मुखकलिकाः तैः संजनिता: परिकल्पित
विभ्रमाः कुचविलासाः यैः। तादृश्यो भूत्वा । भ्रमराः भृङ्गाः त
एव कामुकाः कामिनः विटाः तेषाम् संवननम् वशीकरणम् स्वानु
सरणव्यापारः तस्मिन् क्षमाः तद्विषयकसामर्थ्यवत्यः । ललिताम्
मनो
ज्ञाम् दशाम् ( कन्यापक्षे ) यौवनवयः । ( लतापक्षे ) ऋतुकृत
मवस्थाविशेषम् दधिरे अबिभ्रत अवहन् प्राप्ता इत्यर्थः । डु धाञ्
घारणपोषणयोः – लिट् । वसन्ते लता मार्दवादिगुणनितरां दर्शनीया
भान्ति । ताः पुष्पविकासं प्राप्य मकरन्दादिना समुल्लसन्ति । भ्रम
राश्च मकरन्दमास्वदितुं तत्र परिभ्रमन्ति ।
इममर्थं स्वप्रौढोक्त्या
लताः काश्चन क़न्यक़ा इति ताः ऋतुमत्यो भूत्वा
सौन्दर्यादिना भ्रमरानिव विटान् वशीकुर्वन्ति कमपि ( यौवन ) दशा
विशेषं प्राप्येति वर्ण्यते । अत्र
भ्रमरकामुकेत्यादिरूपणाद्वनलतादिषु
कन्यात्वादिरूपणमर्थादापततीत्येक देशविवर्तिरूपकमलङ्कारः । तच्च क्वचि
च्छ्लिष्टम् ॥
वसन्तकाले राजस्त्रियस्तदुत्सवमाचरन्ति
मन्मथपूजां च तत्र कुर्वन्ति । तदद्य कम्पराजप्रियासु वर्णयति क
। स्वप्रियमनुकूलयितुं
यित्री
862
-
सुतनवः फ़लकेषु मधूत्सवे
रतिपत परिलेखितुमुद्यताः ।
वल्ली तु व्रततिलता'
प्राप्ता अभिनवा
ऋतुसंबन्धिमकरन्दादि
'आर्तवं स्त्रीरजे पुष्पे
"
अधिगतेति ॥ वनलता: उद्यानवल्ल्यः
इत्यमरः । कन्यका इति च गम्यते । अधिगता
नूला अपूर्वा आर्तवसंपत् ( लतापक्षे )
समृद्धिः । ( कन्यापक्षे ) स्त्रीकुसुमसौष्ठवम् ।
क्लीबं स्यादृतुजे त्रिषु' इति मेदिनी । किञ्च । स्तबकाः गुच्छकाः
विकासोन्मुखकलिकाः तैः संजनिता: परिकल्पित
विभ्रमाः कुचविलासाः यैः। तादृश्यो भूत्वा । भ्रमराः भृङ्गाः त
एव कामुकाः कामिनः विटाः तेषाम् संवननम् वशीकरणम् स्वानु
सरणव्यापारः तस्मिन् क्षमाः तद्विषयकसामर्थ्यवत्यः । ललिताम्
मनो
ज्ञाम् दशाम् ( कन्यापक्षे ) यौवनवयः । ( लतापक्षे ) ऋतुकृत
मवस्थाविशेषम् दधिरे अबिभ्रत अवहन् प्राप्ता इत्यर्थः । डु धाञ्
घारणपोषणयोः – लिट् । वसन्ते लता मार्दवादिगुणनितरां दर्शनीया
भान्ति । ताः पुष्पविकासं प्राप्य मकरन्दादिना समुल्लसन्ति । भ्रम
राश्च मकरन्दमास्वदितुं तत्र परिभ्रमन्ति ।
इममर्थं स्वप्रौढोक्त्या
लताः काश्चन क़न्यक़ा इति ताः ऋतुमत्यो भूत्वा
सौन्दर्यादिना भ्रमरानिव विटान् वशीकुर्वन्ति कमपि ( यौवन ) दशा
विशेषं प्राप्येति वर्ण्यते । अत्र
भ्रमरकामुकेत्यादिरूपणाद्वनलतादिषु
कन्यात्वादिरूपणमर्थादापततीत्येक देशविवर्तिरूपकमलङ्कारः । तच्च क्वचि
च्छ्लिष्टम् ॥
वसन्तकाले राजस्त्रियस्तदुत्सवमाचरन्ति
मन्मथपूजां च तत्र कुर्वन्ति । तदद्य कम्पराजप्रियासु वर्णयति क
। स्वप्रियमनुकूलयितुं
यित्री
862
-
सुतनवः फ़लकेषु मधूत्सवे
रतिपत परिलेखितुमुद्यताः ।
वल्ली तु व्रततिलता'
प्राप्ता अभिनवा
ऋतुसंबन्धिमकरन्दादि
'आर्तवं स्त्रीरजे पुष्पे
"