2023-03-13 15:42:13 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
निम् + / काश्
निस् + / च्युत्
निःश्रेणी
निस्तेजता
निस्वान
नीली राग
नीवृत्
नुपूर
नैगम
नौवित्त
न्यायराम
न्युञ्छन
पञ्चतीर्थी
पञ्चमहाव्रत
पटलिका
पट्ट
पट्टकिल
पट्टकूल
पट्टांशुक
पट्टिका
पतदूग्रह
f.
f. the state of being lustre-less. 36.22. [ A spelling peculiar-
Wity.]
adj.
m., n., f.
n.
m.
n. sound, noise. ८४०० [ एतावन्ति निस्वानानि निजदले परं एकस्यापि ]
निस्वानस्वनं राजा न शृणोति । 58.4-5. [ A spelling peculiarity.]
very staunch; lit. : as fast as the indigo colour . राजानं
प्रबोध्य नीलीरागजैनमकार्षीत् । 17.18.
22.6.
n..
f.
72
[ 1 ] to take out. दलवाटकं निष्काशयत् 122.12.
[2] to dismiss. एकदा लोभात्किञ्चिच्चोरयन् भाण्डागारिको रुष्टेनाभडेन
निष्काशितः । 100.5-6.
( causal) to exploit ( for some one's benefit ). तेज:पालेन पश्चात्
सैन्यबलेन धवलक्कप्रतिबद्धग्रामपञ्चशती
प्रामण्यश्चिरसञ्चितं धनं हक्कयैव दण्डिताः,
जीर्णव्यापारिणो नियोतिता: L- 103.19-20. cf. Guj. निचोववुं.
a ladder. 24.4; 64.8. Vide PC.
a country.
an anklet. 6.23. [ A spelling peculiarity.]
a trader. 76.12, 14, 20; तन्मौल्यप्रश्नार्थमुज्जयिन्यां रत्नपरीक्षिनैगमपार्श्वमा-
गमत् । 83.12. Vide PC.
m.
a sea-faring merchant. 119.9 - 10, 12 ; नौवित्तक: 108.14,21;
ततश्चोक्षवाटि नौवित्तकवाट्योः पार्थक्यं कृतम् । 109.12. Vide PC. नौवित्तक.
adj. who was like Rāma in ( discharging ) justice. 28.27.
a high praise. न्युञ्छने यामि वाक्यानाम् 34.30. Vide PC.
a group of five principal places of pilgrimage. 12.20. [ G.T.
mentions the following five places : Satruñjaya, Giranāra,
Ābu, Sammetaśikhara and Aṣṭāpada. A Jaina technical
terin.]
n. pl. the five great vows viz. refraining from injury to life, truth,
non-stealing, celebacy and freedom from worldly posses-
sion. 18.11 ; महाव्रतानि पञ्चैव 45.1. Vide Abhidhānarājendra,
Vol. V, p. 506, where the term is explained thus : 'सर्व-
प्राणातिपात विरत्यादिरूपेषु पञ्चसु महाव्रतेषु '.
f.
a basket. दास्याः पार्श्वान्मोदकपटलिकामानीनयत् । 72.15-16. Vide PC.
[1] n. a throne. 28.19; 47.1, 2. Vide PC.
[2] m.
उदरे पट्टः, उदरं विद्यया स्फुटतीति कृत्वा 24.3. cf.
n.
a bandage.
Guj. पाटो.
m.
a village headman. नायं तव प्रभोः पट्टकिल परिपन्थनप्रदेशः, किन्तु सुभटस्य
क्रीडाक्षेत्रमिदम् । 108.29. Vide PC.
f.
m.
n.
a fine or silken garment. दिव्यवस्त्र-पट्टकूल स्वर्ण-रत्न- खचितसर्वाङ्गा-
भरणादिकं 6.10. cf. Guj. पटकूळ, पटोकुं Vide PC.
a fine silk garment. 69.24-25.
a slab of stone. 59.23. Vide PC.
a spittoon. 36.19.
निस् + / च्युत्
निःश्रेणी
निस्तेजता
निस्वान
नीली राग
नीवृत्
नुपूर
नैगम
नौवित्त
न्यायराम
न्युञ्छन
पञ्चतीर्थी
पञ्चमहाव्रत
पटलिका
पट्ट
पट्टकिल
पट्टकूल
पट्टांशुक
पट्टिका
पतदूग्रह
f.
f. the state of being lustre-less. 36.22. [ A spelling peculiar-
Wity.]
adj.
m., n., f.
n.
m.
n. sound, noise. ८४०० [ एतावन्ति निस्वानानि निजदले परं एकस्यापि ]
निस्वानस्वनं राजा न शृणोति । 58.4-5. [ A spelling peculiarity.]
very staunch; lit. : as fast as the indigo colour . राजानं
प्रबोध्य नीलीरागजैनमकार्षीत् । 17.18.
22.6.
n..
f.
72
[ 1 ] to take out. दलवाटकं निष्काशयत् 122.12.
[2] to dismiss. एकदा लोभात्किञ्चिच्चोरयन् भाण्डागारिको रुष्टेनाभडेन
निष्काशितः । 100.5-6.
( causal) to exploit ( for some one's benefit ). तेज:पालेन पश्चात्
सैन्यबलेन धवलक्कप्रतिबद्धग्रामपञ्चशती
प्रामण्यश्चिरसञ्चितं धनं हक्कयैव दण्डिताः,
जीर्णव्यापारिणो नियोतिता: L- 103.19-20. cf. Guj. निचोववुं.
a ladder. 24.4; 64.8. Vide PC.
a country.
an anklet. 6.23. [ A spelling peculiarity.]
a trader. 76.12, 14, 20; तन्मौल्यप्रश्नार्थमुज्जयिन्यां रत्नपरीक्षिनैगमपार्श्वमा-
गमत् । 83.12. Vide PC.
m.
a sea-faring merchant. 119.9 - 10, 12 ; नौवित्तक: 108.14,21;
ततश्चोक्षवाटि नौवित्तकवाट्योः पार्थक्यं कृतम् । 109.12. Vide PC. नौवित्तक.
adj. who was like Rāma in ( discharging ) justice. 28.27.
a high praise. न्युञ्छने यामि वाक्यानाम् 34.30. Vide PC.
a group of five principal places of pilgrimage. 12.20. [ G.T.
mentions the following five places : Satruñjaya, Giranāra,
Ābu, Sammetaśikhara and Aṣṭāpada. A Jaina technical
terin.]
n. pl. the five great vows viz. refraining from injury to life, truth,
non-stealing, celebacy and freedom from worldly posses-
sion. 18.11 ; महाव्रतानि पञ्चैव 45.1. Vide Abhidhānarājendra,
Vol. V, p. 506, where the term is explained thus : 'सर्व-
प्राणातिपात विरत्यादिरूपेषु पञ्चसु महाव्रतेषु '.
f.
a basket. दास्याः पार्श्वान्मोदकपटलिकामानीनयत् । 72.15-16. Vide PC.
[1] n. a throne. 28.19; 47.1, 2. Vide PC.
[2] m.
उदरे पट्टः, उदरं विद्यया स्फुटतीति कृत्वा 24.3. cf.
n.
a bandage.
Guj. पाटो.
m.
a village headman. नायं तव प्रभोः पट्टकिल परिपन्थनप्रदेशः, किन्तु सुभटस्य
क्रीडाक्षेत्रमिदम् । 108.29. Vide PC.
f.
m.
n.
a fine or silken garment. दिव्यवस्त्र-पट्टकूल स्वर्ण-रत्न- खचितसर्वाङ्गा-
भरणादिकं 6.10. cf. Guj. पटकूळ, पटोकुं Vide PC.
a fine silk garment. 69.24-25.
a slab of stone. 59.23. Vide PC.
a spittoon. 36.19.